Gebelikte gelişim geriliği (intrauterin gelişme geriliği – IUGR), bebeğin beklenen gebelik haftasına göre daha küçük olması ve büyüme potansiyelini tam olarak gerçekleştirememesi durumudur. Bu durum, bebeğin sağlığını riske atabileceğinden erken teşhis ve doğru tedavi planlaması kritik önem taşır. İşte anne karnında gelişim geriliğinin tedavisine dair tüm detaylar:

Gelişim Geriliği Neden Olur?

• Plasental Yetmezlik: Plasentanın yetersiz kanlanması, besin ve oksijen transferini engeller.
• Annenin Sağlık Sorunları: Kontrolsüz hipertansiyon, diyabet, kronik böbrek hastalıkları.
• Enfeksiyonlar: CMV, toksoplazma gibi enfeksiyonlar fetal büyümeyi yavaşlatabilir.
• Genetik Faktörler: Kromozomal anomaliler (Down sendromu gibi) veya ailesel yatkınlık.
• Çoğul Gebelikler: İkiz veya üçüz gebeliklerde kaynak paylaşımı sorunları.

Teşhis Nasıl Konulur?

• Ultrason Ölçümleri: Bebeğin baş çevresi (HC), karın çevresi (AC) ve femur uzunluğu (FL) değerlendirilir.
• Doppler İncelemesi: Umbilikal arter ve orta serebral arter akımları ölçülerek plasental fonksiyonlar kontrol edilir.
• Amniyon Sıvısı Takibi: Oligohidramniyos (sıvı azlığı) IUGR ile ilişkili olabilir.

Tedavi Yaklaşımları

1. Altta Yatan Nedeni Yönetmek:

   • Hipertansiyon veya diyabet gibi annedeki kronik hastalıklar kontrol altına alınır.
   • Enfeksiyon varlığında uygun antibiyotik veya antiviral tedaviler başlanır.

2. Anne Beslenmesinin Optimize Edilmesi:

   • Protein ve kalori alımı artırılır. Doktor önerisiyle prenatal vitamin takviyeleri kullanılır.
   • Sigara, alkol ve kafein tüketimi kesinlikle durdurulur.

3. Fetal İzlem ve Takip Sıklığının Artırılması:

   • Haftada 2 kez NST (non-stres test) ve ultrason ile bebeğin iyilik hali değerlendirilir.
   • Doppler ölçümlerinde anormallik varsa hastanede yatış gerekebilir.

4. Erken Doğum Planlaması:

   • Bebekte ciddi stres belirtileri (anormal Doppler, kalp atımında düşüş) varsa 34-37. haftalar arasında doğum önerilir.
   • Akciğer gelişimini hızlandırmak için steroid uygulaması yapılabilir.

5. Kan Akışını Artıran İlaçlar:

   • Düşük doz aspirin, plasental kan akımını iyileştirmek için reçete edilebilir.
   • Antikoagülan tedavi, pıhtılaşma bozukluğu olan annelerde kullanılır.

Anne Adaylarına Öneriler

• Düzenli prenatal kontrolleri aksatmayın.
• Stres yönetimi için yoga veya meditasyon gibi tekniklerden faydalanın.
• Yatak istirahati doktor önerisiyle uygulanmalı; aşırı fiziksel aktiviteden kaçınılmalı.

Sık Sorulan Sorular

• Gelişim geriliği olan bebeklerde doğum sonrası sorun riski nedir?
  Erken doğum veya düşük doğum ağırlığına bağlı olarak solunum sıkıntısı, enfeksiyonlara yatkınlık veya nörolojik komplikasyonlar gelişebilir.

• Tedavi ile bebeğin büyümesi normale döner mi?
  Plasental yetmezlik kaynaklı IUGR’da tamamen normale dönmese de büyüme hızı optimize edilebilir.

• Egzersiz yapmak zararlı mı?
  Ağır egzersizler önerilmez ancak doktor onayıyla hafif yürüyüşler yapılabilir.

Gebelikte gelişim geriliği multidisipliner bir yaklaşım gerektirir. Kadın hastalıkları uzmanı, perinatolog ve neonatolog iş birliğiyle hareket edilerek en sağlıklı sonuçlara ulaşılabilir.