Gastroenteroloji muayenesi, sindirim sistemi organlarının (mide, bağırsaklar, karaciğer, pankreas) sağlığını değerlendirmek için yapılan kapsamlı bir inceleme sürecidir. Bu muayene, şikayetlerin kaynağını belirlemek ve doğru tedavi planını oluşturmak amacıyla gerçekleştirilir. İşte gastroenteroloji muayenesi hakkında merak edilen tüm detaylar:
Muayene Öncesi Hazırlık
Hastanın öncelikle detaylı bir tıbbi öyküsü alınır. Şikayetlerin süresi, beslenme alışkanlıkları, ailede sindirim sistemi hastalıkları varlığı gibi bilgiler kaydedilir. Bazı durumlarda kan testleri veya dışkı analizi istenebilir. Endoskopi veya kolonoskopi gibi işlemler planlanmışsa, hastaya 8-12 saatlik açlık ve bağırsak temizliği için özel diyet talimatları verilir.
Fizik Muayene ve Değerlendirme
Doktor, karın bölgesini elle muayene ederek hassasiyet, şişlik veya kitle varlığını kontrol eder. Karaciğer ve dalak boyutları değerlendirilir. Stetoskop ile bağırsak sesleri dinlenir. Rektal muayene ile kanama veya iltihap belirtileri araştırılabilir.
Görüntüleme Yöntemleri
- Endoskopi (Gastroskopi): Ağızdan esnek bir tüp (endoskop) ile yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağı incelenir. Biyopsi alınabilir veya küçük lezyonlar tedavi edilebilir.
- Kolonoskopi: Kalın bağırsak ve rektumun detaylı görüntülenmesi için anüsten ilerletilen bir cihaz kullanılır. Polipler bu yöntemle alınabilir.
- Ultrason ve Tomografi: Karaciğer, safra kesesi ve pankreas hastalıklarının teşhisinde yardımcı olur.
Laboratuvar Testleri
Kan testlerinde karaciğer enzimleri, pankreas fonksiyonları ve enfeksiyon belirteçleri kontrol edilir. Dışkıda gizli kan testi, Helicobacter pylori taraması veya çölyak hastalığı için antikor testleri istenebilir.
İşlem Sonrası Süreç
Endoskopi veya kolonoskopi sonrası hasta 1-2 saat gözlem altında tutulur. Biyopsi sonuçları genellikle 5-7 iş gününde çıkar. Doktor, bulguları hastayla paylaşarak diyet değişiklikleri, ilaç tedavisi veya cerrahi seçenekleri tartışır.
Hangi Durumlarda Gastroenteroloji Muayenesi Gerekir?
- Geçmeyen karın ağrısı veya şişkinlik
- Yutma güçlüğü veya reflü şikayetleri
- Sebepsiz kilo kaybı veya dışkıda kan
- Kronik ishal veya kabızlık
- Sarılık veya karaciğer fonksiyon testlerinde anormallik
Muayenede Dikkat Edilmesi Gerekenler
İşlem öncesi verilen açlık talimatlarına uymak, doğru sonuç almak için kritiktir. Kullanılan ilaçlar (kan sulandırıcılar gibi) doktora bildirilmelidir. Endoskopi sırasında hafif sedasyon uygulanabileceği için hasta işlem sonrası araç kullanmamalıdır.
Gastroenteroloji muayenesi, modern tıp teknolojisi sayesinde konforlu ve etkili bir şekilde gerçekleştirilir. Erken teşhis, peptik ülser, kanser veya inflamatuar bağırsak hastalıkları gibi ciddi durumların yönetiminde hayati rol oynar.
