Gastrin hormonu, sindirim sisteminin düzenli çalışmasında kritik rol oynayan bir peptit hormondur. Temel olarak mide ve ince bağırsak mukozasında bulunan G hücreleri tarafından salgılanır. Bu hormonun ana işlevi, mide asidi üretimini uyarmak ve sindirim sürecini desteklemektir.
Gastrin Hormonunun Temel Görevleri
Gastrin hormonunun birincil görevi, mide parietal hücrelerini uyararak hidroklorik asit (HCl) salgılanmasını sağlamaktır. Bu asit, besinlerin parçalanması ve proteinlerin sindirimi için gereklidir. Ayrıca:
- Mide hareketliliğini artırarak besinlerin ince bağırsağa geçişini kolaylaştırır.
- Pankreas enzim salgısını destekler.
- Mide mukozasının korunmasına yardımcı olan bikarbonat üretimini teşvik eder.
Gastrin Salgısını Tetikleyen Faktörler
- Besin Alımı: Protein açısından zengin gıdalar, gastrin salgısını önemli ölçüde artırır.
- Mide pH’ı: Mide asiditesi düştüğünde (pH yükseldiğinde) gastrin salınımı uyarılır.
- Vagus Siniri: Sinir sistemi aracılığıyla gastrin salgısı kontrol edilir.
Gastrin ile İlişkili Sağlık Sorunları
- Hipergastrinemi: Gastrin hormonunun aşırı salgılanması durumudur. Zollinger-Ellison sendromu gibi nadir tümörler veya kronik mide iltihabı bu duruma yol açabilir.
- Hipogastrinemi: Düşük gastrin seviyeleri genellikle mide asidi üretiminin azalmasıyla ilişkilidir.
- Helicobacter Pylori Enfeksiyonu: Bu bakteri, gastrin salgısını artırarak ülser riskini yükseltebilir.
Gastrin Düzeyini Etkileyen Durumlar
- Mide Ameliyatları: Midenin bir kısmının alınması gastrin seviyelerini düşürebilir.
- Antiasit Kullanımı: Proton pompa inhibitörleri gibi ilaçlar gastrin salgısını artırabilir.
- Kronik Böbrek Yetmezliği: Böbreklerin hormon metabolizmasındaki rolü nedeniyle gastrin seviyeleri yükselebilir.
Gastrin Testi Ne Zaman İstenir?
- Tekrarlayan mide ülseri veya sindirim kanaması şikayetlerinde.
- Zollinger-Ellison sendromu şüphesinde.
- Nedeni açıklanamayan ishal veya karın ağrısı durumlarında.
SSS (Sıkça Sorulan Sorular)
- Gastrin hormonu hangi organlarda etkilidir?
Temel etkisi mide ve ince bağırsak üzerindedir. Ayrıca pankreas fonksiyonlarını da düzenler. - Yüksek gastrin seviyesi ne anlama gelir?
Mide asidinin az olduğunu gösterir. Bu durumda vücut, asit üretimini artırmak için gastrini yükseltir. - Gastrin testi nasıl yapılır?
Aç karnına alınan kan örneğiyle ölçülür. Test öncesi proton pompa inhibitörü gibi ilaçlar kesilmelidir.
