Dil altı bağı (ankyloglossia), dilin altında bulunan ve ağız tabanına uzanan frenulum adlı dokunun normalden kısa veya kalın olması durumudur. Bu durum, dil hareketlerini kısıtlayarak emme, beslenme ve ilerleyen dönemde konuşma sorunlarına yol açabilir. Peki dil altı bağı ne zaman müdahale gerektirir? İşte bu konuda ebeveynlerin bilmesi gerekenler:
Dil Altı Bağı Nasıl Teşhis Edilir?
Dil altı bağı genellikle doğum sonrası rutin muayenelerde fark edilir. Bebek ağladığında dilin uç kısmının çatallı görünmesi veya dilin yukarı kaldırılamaması tipik belirtilerdir. Bazı vakalarda ise emme güçlüğü, meme reddi ve yetersiz kilo alımı gibi şikayetlerle tanı konulur. Çocuk cerrahisi veya kulak-burun-boğaz uzmanları fizik muayene ile teşhisi doğrular.
Dil Bağının Bebeklerde Yol Açtığı Sorunlar
Dil hareketlerinin kısıtlanması, özellikle yenidoğanlarda emme refleksini olumsuz etkiler. Bebek memeyi tam kavrayamadığı için yeterli süt alamaz ve bu durum hem bebekte kilo kaybına hem de annede meme ucu çatlaklarına neden olabilir. İlerleyen aylarda ise katı gıdalara geçişte çiğneme zorluğu, konuşma gelişiminde gecikme (örneğin "l", "r" seslerinin çıkarılamaması) gibi problemler ortaya çıkabilir.
Dil Bağı Kesme İşlemi (Frenotomi) Ne Zaman Yapılmalıdır?
Dil altı bağı için cerrahi müdahale kararı, bebeğin yaşına ve sorunun şiddetine göre değişir.
- Yenidoğan Döneminde: Emme problemi olan ve beslenemeyen bebeklerde ilk haftalarda bile müdahale edilebilir. İşlem lokal anestezi altında birkaç dakika sürer ve kanama riski düşüktür.
- 3-6 Aylık Dönemde: Hafif vakalarda dil egzersizleri ile düzelme sağlanamazsa cerrahi planlanabilir.
- 1 Yaş Sonrası: Konuşma bozukluğu belirginleşen çocuklarda dil bağı gevşetme işlemi önerilir.
Frenotomi İşlemi Nasıl Yapılır?
İşlem, steril koşullarda lazer veya steril makas kullanılarak gerçekleştirilir. Bebeklerde lokal anesteji uygulanır ve frenulumun serbestleştirilmesi 1-2 dakika sürer. İşlem sonrası dil hareketleri anında düzelir ve emme becerisinde hızlı iyileşme gözlenir. Yetişkinlerde ise genel anestezi gerekebilir.
İyileşme Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
İşlem sonrası dil altında hafif şişlik veya hassasiyet normaldir. Bebeklerin çoğu aynı gün normal beslenmesine devam edebilir. Doktorun önerdiği dil egzersizleri (dil yukarı kaldırma, yanlara hareket ettirme) iyileşmeyi hızlandırır. Nadiren kanama veya enfeksiyon gelişirse acil müdahale gerekebilir.
Sık Sorulan Sorular
- "İşlem ağrılı mı?" Yenidoğanlarda ağrı hissi minimaldir, lokal anestezi ile rahatlatılır.
- "Konuşma sorunu kalıcı olur mu?" Erken müdahale edilen vakalarda konuşma terapisi ile tam düzelme sağlanır.
- "Tekrarlama riski var mı?" Doğru teknikle yapıldığında tekrar etme olasılığı %1’den azdır.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Bebeğiniz emerken sık sık meme bırakıyorsa, dilini dışarı çıkaramıyorsa veya konuşma yaşıtlarından gerideyse vakit kaybetmeden uzmana danışın. Erken müdahale, kalıcı sorunları önlemede kritik rol oynar.