Behçet hastalığı, tekrarlayan ağız yaraları, genital ülserler ve göz tutulumuyla karakterize bir otoinflamatuar hastalıktır. Bu hastalığın tanımlanması ve tıp literatürüne kazandırılması, Türk bilim insanı Prof. Dr. Hulusi Behçet’in önemli çalışmaları sayesinde gerçekleşmiştir.
Hulusi Behçet Kimdir?
1889 yılında İstanbul’da doğan Hulusi Behçet, tıp eğitimini Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde tamamladı. Dermatoloji ve zührevi hastalıklar alanında uzmanlaşan Behçet, Avrupa’da çeşitli hastanelerde staj yaparak deneyimini artırdı. 1933 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde dermatoloji profesörü unvanını aldı.
Hastalığın Keşif Süreci
1930’lu yıllarda Prof. Dr. Hulusi Behçet, üç hastasında benzer semptomlar gözlemledi: tekrarlayan ağız ve genital ülserler, gözde üveit ve cilt lezyonları. Bu bulguların başka bir hastalıkla açıklanamaması üzerine, Behçet bu tabloyu bağımsız bir klinik antite olarak değerlendirdi. 1937 yılında "Dermatologische Wochenschrift" dergisinde yayımladığı makale ile bu hastalığı bilim dünyasına duyurdu.
Uluslararası Tanınma
Başlangıçta Behçet’in tanımladığı bu tablo, bazı Avrupalı hekimler tarafından farklı isimlerle anılıyordu. Ancak 1947’de Cenevre’de düzenlenen Uluslararası Dermatoloji Kongresi’nde hastalık resmi olarak "Behçet Hastalığı" adını aldı. Günümüzde bu isim, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve tıp literatüründe evrensel olarak kabul görmektedir.
Behçet Hastalığının Tarihsel Önemi
Prof. Dr. Hulusi Behçet, bir hastalığı tanımlayan ilk Türk hekim olarak tarihe geçti. Onun bu keşfi, özellikle Akdeniz, Orta Doğu ve Asya ülkelerinde sık görülen bu hastalığın tanı ve tedavi protokollerinin geliştirilmesine zemin hazırladı. Hastalığın patogenezi üzerine yapılan modern araştırmalar, otoimmün mekanizmaların rolünü ortaya koymuştur.
Günümüzde Behçet Hastalığı
Güncel tıp pratiğinde hastalığın teşhisi için Uluslararası Behçet Çalışma Grubu’nun kriterleri kullanılır. Tedavide immünsupresif ilaçlar ve biyolojik ajanlar öne çıkar. Prof. Dr. Hulusi Behçet’in mirası, her yıl düzenlenen kongreler ve araştırma fonlarıyla yaşatılmaktadır.
