Bebeklerde kansızlık (anemi), özellikle demir eksikliğine bağlı olarak sık görülen bir sağlık sorunudur. Büyüme ve gelişme döneminde yetersiz beslenme, erken doğum veya katı gıdaya geçişteki yanlış uygulamalar bu durumu tetikleyebilir. Kansızlığın önlenmesi ve tedavisinde doğru besin seçimi kritik rol oynar.
Demir Eksikliği Neden Önemli?
Demir, kırmızı kan hücrelerinin oksijen taşıma kapasitesi için gereklidir. Bebeklerde demir depoları doğumda sınırlıdır ve 6. aydan sonra ek gıdalarla desteklenmezse tükenebilir. Bu durum, fiziksel ve zihinsel gelişimde geriliğe yol açabilir.
Demir Açısından Zengin Besinler
- Kırmızı Et: Dana veya kuzu eti, hem demir içeriği yüksek hem de emilimi kolay bir kaynaktır. Püre halinde 8. aydan itibaren verilebilir.
- Balık: Somon ve ton balığı gibi yağlı balıklar demir ve omega-3 içerir. Kemikleri ayıklanarak 10. aydan sonra denenebilir.
- Yumurta Sarısı: Zengin demir kaynağıdır. Katı pişirilerek 7. aydan itibaren az miktarda başlanabilir.
- Baklagiller: Mercimek, nohut ve fasulye iyi bitkisel demir kaynaklarıdır. İyi pişirilip ezilerek 9. ayda beslenmeye eklenmelidir.
Demir Emilimini Artıran Besinler
C vitamini, bitkisel demirin emilimini 6 kata kadar artırır. Bu nedenle demir içeren gıdalarla birlikte aşağıdakiler tüketilmelidir:
- Portakal Suyu: Taze sıkılmış portakal suyu (şekersiz) 6. aydan sonra birkaç çay kaşığı verilebilir.
- Kırmızı Biber: Rendelenmiş çiğ kırmızı biber, pürelere eklenebilir.
- Brokoli: Buharda pişirilip ezilerek 8. ayda denenebilir.
Emzirme Döneminde Anne Beslenmesi
Anne sütündeki demir içeriği düşük olsa da biyoyararlanımı yüksektir. Annenin demir depolarını desteklemek için kırmızı et, yumurta ve koyu yeşil yapraklı sebzeler tüketmesi önerilir.
Katı Gıdaya Geçişte Dikkat Edilmesi Gerekenler
- 6. Aydan Önce İnek Sütü Verilmemeli: İnek sütü demir emilimini engeller ve bağırsak tahribatına yol açabilir.
- Tahıl ve Yulaf: Demirle zenginleştirilmiş tahıllar, kahvaltı pürelerine eklenebilir.
- Kuru Meyveler: Kuru kayısı ve erik püresi, 10. aydan sonra ara öğün olarak sunulabilir.
Örnek Demir Destekli Menü
- Sabah: Demirli tahıl + portakal suyu karışımı.
- Öğle: Kıyma ve brokoli püresi.
- Akşam: Mercimek çorbası ve rendelenmiş elma.
Kaçınılması Gerekenler
- Çay ve Kahve: Demir emilimini engellediğinden bebek ve emziren anneler tüketmemelidir.
- Ispanak ve Pazı: Yüksek oksalat içeriği nedeniyle demir emilimini azaltır. Haftada 2 kezden fazla verilmemelidir.
Doktor Kontrolünün Önemi
Kansızlık şüphesi durumunda tam kan sayımı yapılmalıdır. Demir takviyeleri yalnızca doktor önerisiyle kullanılmalıdır. Aşırı demir alımı zararlı olabilir.
