Bebeklerde demir eksikliği, özellikle 6. aydan sonra ek gıdaya geçiş döneminde sık karşılaşılan bir durumdur. Demir takviyeleri, bu eksikliği gidermek için sıklıkla reçete edilse de ebeveynlerin en büyük endişesi bu ilaçların kabızlığa yol açıp açmadığıdır. İşte bu konuda bilinmesi gerekenler:
Demir İlaçları Neden Kabızlık Yapabilir?
Demir takviyelerinin bazı formları (özellikle ferrous sulfate) bağırsak hareketlerini yavaşlatabilir. Demir molekülleri, bağırsak duvarında su emilimini artırarak dışkının sertleşmesine neden olabilir. Bu durum, bebeklerde nadir görülse de özellikle yüksek doz kullanımında veya hassas bağırsak yapısına sahip bebeklerde kabızlık şikayetleri ortaya çıkabilir.
Kabızlık Belirtileri Nasıl Anlaşılır?
Bebeklerde kabızlık, dışkılama sıklığının azalmasından ziyade dışkı kıvamı ve zorlanma ile kendini gösterir. Sert ve topaklı dışkı, karında şişkinlik, huzursuzluk ve ağlama en yaygın belirtilerdir. Günde 3 kezden az veya 3 günde bir dışkılama normal kabul edilebilir, ancak dışkı sertliği önemli bir işarettir.
Demir İlacı Kaynaklı Kabızlık Nasıl Önlenir?
- Sıvı Tüketimi: Ek gıda alan bebeklerde su tüketimini artırmak bağırsakları yumuşatır.
- Lifli Gıdalar: Püre halinde armut, erik veya kayısı gibi meyveler bağırsak hareketlerini destekler.
- İlaç Formu Değişikliği: Doktor kontrolünde demir şurubunu ferrous gluconate gibi daha az yan etkili formlara geçmek faydalı olabilir.
- Probiyotikler: Bağırsak florasını dengeleyen probiyotik damlalar kabızlık riskini azaltır.
Doktor Ne Zaman Aranmalı?
Demir ilacı kullanımı sonrası bebekte 3 günden uzun süren dışkı yapamama, karın sertliği veya kanlı dışkı gibi belirtiler varsa acilen çocuk doktoruna başvurulmalıdır. Ayrıca, ilacın kesilmesi veya doz ayarlaması kesinlikle doktor tavsiyesi olmadan yapılmamalıdır.
Alternatif Çözümler ve Beslenme Önerileri
- Masaj: Bebeğin karnına saat yönünde hafif masaj yapmak bağırsak hareketlerini uyarır.
- Hareket: Bacakları bisiklet çevirme hareketiyle hareket ettirmek gaz ve dışkılamayı kolaylaştırır.
- Demir İçeren Gıdalar: Kırmızı et, yumurta sarısı ve mercimek püresi gibi besinlerle doğal yoldan demir alımı artırılabilir.
Demir İlacı Kesilmeli mi?
Demir eksikliği anemisi olan bebeklerde ilacın kesilmesi, kansızlığın şiddetlenmesine yol açabilir. Bu nedenle kabızlık şikayeti olsa bile doktor onayı olmadan ilaç kesilmemelidir. Doktorunuz, düşük dozlu alternatifler veya emilimi kolaylaştıran C vitamini takviyeleri önerebilir.
Sık Sorulan Sorular
- "Demir damlası yerine demir içeren mama kullanabilir miyim?"
Demir takviyeli mamalar eksikliği tek başına gideremeyebilir. Doktorunuza danışarak kombinasyon yapılabilir. - "Kabızlık için fitil kullanılır mı?"
Bebeklerde gliserin fitilleri kısa süreli çözüm sağlayabilir, ancak sık kullanım bağırsak tembelliğine neden olabilir.
