Regl dışı kanama, adet döngüsü dışında görülen vajinal kanamaları tanımlayan yaygın bir jinekolojik şikayettir. Üreme çağındaki kadınların yaklaşık %30’u hayatlarının bir döneminde bu sorunu yaşar. Hormonal dengesizliklerden ciddi sağlık sorunlarına kadar pek çok faktör bu duruma yol açabilir.
Regl Dışı Kanamanın Başlıca Nedenleri
Hormonal dalgalanmalar en sık karşılaşılan sebeptir. Doğum kontrol haplarının düzensiz kullanımı, tiroid bozuklukları ve polikistik over sendromu östrojen-progesteron dengesini bozarak ara kanamalara yol açabilir. Rahim içi araçlar (spiral) özellikle ilk uygulama sonrası kanama tetikleyebilir. Enfeksiyonlar arasında pelvik inflamatuar hastalık ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar öne çıkar. Miyom ve polipler gibi yapısal sorunlar da önemli nedenlerdendir.
Teşhis Sürecinde İzlenecek Adımlar
Tanıda detaylı hasta öyküsü kritik önem taşır. Kanamanın sıklığı, süresi ve eşlik eden semptomlar kaydedilir. Fizik muayenede rahim ve serviks değerlendirilir. Transvajinal ultrason ile rahim içi kalınlık ve yapısal anomaliler incelenir. Gerekli durumlarda histeroskopi ile rahim içi direkt gözlemlenir. Hormon paneli (TSH, FSH, prolaktin) ve tam kan sayımı laboratuvar testleriyle hormonal dengesizlik veya anemi araştırılır.
Tedavi Yaklaşımları ve Çözüm Yolları
Tedavi altta yatan nedene göre planlanır. Hormonal kaynaklı kanamalarda doğum kontrol hapları veya progesteron tedavisi düzenleyici rol oynar. Enfeksiyon varlığında antibiyotikler kullanılır. Polip veya miyom gibi yapısal sorunlarda histeroskopik cerrahi müdahale gerekebilir. Endometrial hiperplazi şüphesinde endometrial örnekleme yapılır. Tiroid disfonksiyonunda hormon replasman tedavisi uygulanır.
Acil Müdahale Gerektiren Durumlar
Aşırı kanama (2 saatte bir ped değiştirme ihtiyacı), şiddetli karın ağrısı, baş dönmesi veya bayılma gibi semptomlar acil tıbbi yardım gerektirir. Menopoz sonrası kanamalar ise mutlaka derinlemesine incelenmelidir çünkü endometrial kanserin en erken belirtisi olabilir.
Önleyici Tedbirler ve Yaşam Tarzı Önerileri
Düzenli jinekolojik kontroller erken teşhise olanak sağlar. Stres yönetimi için yoga veya meditasyon önerilir. Hormonal dengeyi desteklemek adına düzenli uyku ve dengeli beslenme önemlidir. Aşırı kilo dalgalanmalarından kaçınılmalıdır. Sigara ve alkol tüketimi sınırlandırılmalıdır.
Psikolojik Etkiler ve Başa Çıkma Yöntemleri
Tekrarlayan kanamalar anksiyete ve yaşam kalitesinde düşüşe yol açabilir. Psikolojik destek ve hasta destek grupları bu süreçte fayda sağlar. Cinsel yaşamı etkileyen durumlarda partnerle açık iletişim önemlidir.
Doktor Seçimi ve Takip Süreci
Jinekolog muayenesi esastır. Tedavi sonrası 3-6 aylık kontrollerle kanamanın tekrarlama riski izlenir. Tanı konulamayan vakalarda endokrinoloji veya hematoloji konsültasyonu gerekebilir. Hastaların tedavi sürecinde semptom günlüğü tutması hekime yol gösterici olur.
