Adet öncesi kanama, regl döngüsünün beklenen tarihinden önce görülen lekelenme veya hafif kanamalardır. Tıpta "premenstrüel spotting" olarak adlandırılan bu durum, hormonal dengesizliklerden ciddi sağlık sorunlarına kadar çeşitli faktörlerle ilişkili olabilir. İşte adet öncesi kanamanın detaylı analizi:
Hormonal Dalgalanmalar
Progesteron ve östrojen dengesizliği en yaygın nedendir. Yumurtlama sonrası progesteron seviyesindeki düşüş, rahim iç tabakasının erken dökülmesine yol açabilir. Doğum kontrol haplarının düzensiz kullanımı veya hormonal spiral (RIA) geçiş dönemlerinde de sık görülür. Tiroid hormon bozuklukları (hipotiroidi/hipertiroidi) de hormonal dengeyi etkileyerek kanamaya neden olabilir.
Yapısal Problemler
Rahimde polip veya miyom varlığı, özellikle adet öncesi dönemde lekelenmeye yol açabilir. Endometrial hiperplazi (rahim iç tabakasının kalınlaşması) veya servikal erozyon gibi durumlar da benzer semptomlara neden olur. Nadiren rahim ağzı veya endometrium kanserlerinin erken belirtisi olabilir.
Enfeksiyonlar ve İltihabi Durumlar
Pelvik inflamatuar hastalık (PID) veya cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (klamidya, gonore) rahim iç dokusunda tahrişe bağlı kanamayı tetikleyebilir. Bu durumda genellikle kasık ağrısı, ateş veya anormal akıntı eşlik eder.
Tanı Yöntemleri
- Hormon Testleri: Progesteron, östrojen, TSH, FSH ve LH seviyeleri ölçülür.
- Ultrasonografi: Transvajinal USG ile polip, miyom veya endometrium kalınlığı değerlendirilir.
- Histeroskopi: Anormal kanamalarda rahim içinin direkt gözlemi için kullanılır.
- Biyopsi: Endometrial örnekleme, özellikle 45 yaş üstü hastalarda kanser taraması için kritiktir.
Tedavi Seçenekleri
- Hormonal Dengeleme: Doğum kontrol hapları veya progesteron destekleri ile düzen sağlanır.
- Cerrahi Müdahale: Poliplerin histeroskopik çıkarılması veya miyomektomi uygulanabilir.
- Enfeksiyon Tedavisi: Antibiyotiklerle pelvik enfeksiyonlar kontrol altına alınır.
- Tiroid Tedavisi: Hormon replasmanı veya antitiroid ilaçlarla düzenleme yapılır.
Acil Doktora Başvurmayı Gerektiren Durumlar
- Kanama ile birlikte şiddetli karın ağrısı
- Ateşin 38°C üzerine çıkması
- Baş dönmesi veya bayılma hissi
- Bir saatte birden fazla ped değiştirme ihtiyacı
- Menopoz sonrası dönemde kanama
Önleyici Yaklaşımlar
Düzenli jinekolojik muayene (yılda bir kez), hormonal ilaçların doğru kullanımı ve stres yönetimi (yoga, meditasyon) önemlidir. Aşırı kilo dalgalanmalarından kaçınmak ve düzenli egzersiz hormonal dengeyi destekler.
