Bradikardi, kalbin normalden yavaş atmasıyla karakterize bir ritim bozukluğudur. Genellikle dakikada 60 atışın altındaki kalp hızı olarak tanımlanır. Bu durum profesyonel sporcularda fizyolojik olabilirken, diğer bireylerde altta yatan ciddi sağlık sorunlarının işareti olabilir.
Bradikardi Nedenleri
Kalbin elektrik sistemindeki bozukluklar bradikardiye yol açabilir. Yaşlanmayla birlikte sinir ileti sisteminde dejenerasyon en sık sebeptir. Kalp krizi sonrası dokuda oluşan hasarlar, miyokardit gibi enfeksiyonlar ve konjenital kalp defektleri diğer önemli nedenlerdir. Tiroid bezinin az çalışması (hipotiroidi), elektrolit dengesizlikleri (özellikle potasyum yüksekliği) ve bazı hipertansiyon ilaçları (beta blokerler, kalsiyum kanal blokerleri) de kalp hızını yavaşlatabilir.
Belirtiler ve Şikayetler
Hafif olgular asemptomatik seyredebilirken, ciddi vakalarda dokulara yetersiz oksijen iletimi tipik semptomlara yol açar. Baş dönmesi, nefes darlığı ve açıklanamayan yorgunluk en yaygın şikayetlerdir. Beyin perfüzyonunun azalması bayılma (senkop) veya baş dönmesine neden olabilir. Fiziksel aktivite sırasında çabuk yorulma, göğüste rahatsızlık hissi ve konsantrasyon güçlüğü diğer önemli belirtiler arasındadır.
Teşhis Yöntemleri
Tanıda ilk adım detaylı hasta öyküsü ve fizik muayenedir. Elektrokardiyogram (EKG) altın standart tanı aracıdır. Ritim bozukluğu aralıklı ise 24-48 saatlik Holter monitörü takibi gerekebilir. Efor testi, kalbin egzersiz sırasındaki tepkisini değerlendirir. Kan testleri tiroid fonksiyonları ve elektrolit düzeylerini kontrol eder. Şüpheli anatomik problemlerde ekokardiyografi ile kalp yapısı incelenir.
Tedavi Yaklaşımları
Asemptomatik bradikardide tedavi gerekmeyebilir. Altta yatan hipotiroidi veya elektrolit dengesizliği gibi sorunlar düzeltilir. İlaç kaynaklı vakalarda ilaç değişimi veya doz ayarlaması yapılır. Semptomatik olgularda kalıcı kalp pili (pacemaker) implantasyonu en etkili tedavidir. Acil durumlarda intravenöz atropin veya geçici pacemaker uygulanabilir.
Risk Faktörleri ve Komplikasyonlar
İleri yaş en önemli risk faktörüdür. Kardiyovasküler hastalık öyküsü, kontrolsüz hipertansiyon ve diyabet riski artırır. Tedavi edilmeyen ciddi bradikardi kalp yetmezliğine, sık senkop ataklarına ve ani kardiyak ölüme yol açabilir. Kalp pompa fonksiyonunun bozulmasıyla organ yetmezlikleri gelişebilir.
Yaşam Tarzı Önerileri
Düzenli kardiyoloji kontrolleri hayati önem taşır. Tansiyon ve kan şekeri takibi yapılmalıdır. Dengeli beslenme ve düşük sodyumlu diyet önerilir. Sigara bırakılmalı, alkol tüketimi sınırlandırılmalıdır. Doktor onayıyla hafif-orta düzey egzersiz yapılabilir. Pacemaker takılı hastalar manyetik alandan uzak durmalıdır.
Acil Durum Belirtileri
Göğüs ağrısı, şiddetli nefes darlığı veya 5 dakikayı aşan bilinç kaybı durumunda acil servise başvurulmalıdır. Konfüzyon, soğuk terleme ve soluk cilt renk değişiklikleri dolaşım yetmezliğinin alarm verici işaretleridir.
