Adet gecikmesi, regl döngüsünün beklenen tarihten 7 gün veya daha fazla gecikmesidir. Üreme çağındaki kadınlarda sık görülen bu durum, gebelik dışında hormonal dengesizliklerden stres gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. İşte detaylı inceleme:
Normal Adet Döngüsü ve Gecikme Tanımı
Sağlıklı bir adet döngüsü 21-35 gün arasında değişir. Döngünün 35 günü geçmesi "gecikme" olarak kabul edilir. İlk kez adet gören genç kızlarda ve menopoza yaklaşan kadınlarda düzensizlik normaldir.
Adet Gecikmesinin Yaygın Nedenleri
- Gebelik: En sık neden olup, korunmasız ilişkiden 10-14 gün sonra test yapılmalı.
- Stres: Kortizol hormonundaki artış, yumurtlamayı baskılayarak döngüyü bozar.
- Hormonal Dengesizlikler:
- Polikistik Over Sendromu (PKOS)
- Tiroid bozuklukları (hipotiroidi/hipertiroidi)
- Prolaktin yüksekliği
- Kilo Değişimleri: Ani kilo kaybı veya aşırı obezite leptin seviyesini etkiler.
- Emzirme: Prolaktin hormonu yumurtlamayı engelleyebilir.
- Kronik Hastalıklar: Diyabet, çölyak, karaciğer hastalıkları.
- İlaçlar: Antidepresanlar, kemoterapi ilaçları, kortikosteroidler.
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Pelvik muayene ile yapısal sorunlar incelenir.
- Kan Testleri:
- Beta HCG (gebelik testi)
- TSH, FSH, LH, prolaktin hormon paneli
- Testosteron seviyeleri (PKOS şüphesinde)
- Görüntüleme: Transvajinal ultrason ile rahim ve yumurtalıklar değerlendirilir.
Tedavi Seçenekleri
- Hormonal Tedaviler: Doğum kontrol hapları düzeni sağlar.
- Tiroid Tedavisi: Levotiroksin ile hormon seviyeleri dengelenir.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Stres azaltma teknikleri (yoga, meditasyon)
- Sağlıklı kilo yönetimi (Düşük GI diyeti)
- Düzenli uyku ve egzersiz
- Cerrahi Müdahale: Rahim içi yapışıklıklar (Asherman sendromu) için histeroskopi.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- 3 aydan uzun süren adet kesintileri
- Şiddetli karın ağrısı veya anormal kanama
- Meme ucu akıntısı veya tüylenme artışı
- 15 yaşına kadar adet görmeme
Doğal Destek Yöntemleri
- Zencefil Çayı: Kan dolaşımını artırıcı etkisi vardır.
- Maydanoz Kürü: Apiol bileşeni rahim kasılmalarını uyarır.
- Vitamin Desteği: B6 vitamini ve çinko hormon dengesine katkı sağlar.
Önemli Uyarılar
- Bitkisel çözümler öncesi doktora danışılmalı.
- Adet söktürücü ilaçlar bilinçsizce kullanılmamalı.
- 6 ayda bir jinekolojik muayene şarttır.
Adet düzensizliği altta yatan ciddi bir sorunun işareti olabilir. Tanı ve tedavi için kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmak en doğru yaklaşımdır.