Yumurtalık fıtığı (inguinal herni), kasık bölgesindeki zayıf bir noktadan karın içi dokuların veya yumurtalığın dışarı çıkmasıdır. Özellikle kadınlarda ve kız çocuklarında görülen bu durum, erken müdahale edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Yumurtalık Fıtığının Nedenleri
Bu fıtık türü genellikle doğuştan gelen kasık kanalı zayıflığından kaynaklanır. Karın duvarındaki açıklıktan yumurtalık veya bağırsak dokuları sarkar. Yetişkinlerde ağır kaldırma, kronik öksürük, obezite veya gebelik gibi karın basıncını artıran faktörler riski yükseltir. Prematüre kız bebeklerde ise yapısal gelişim yetersizliği ana nedendir.
Yumurtalık Fıtığı Belirtileri
- Kasık bölgesinde şişlik (özellikle ayakta dururken veya ıkınırken belirginleşir)
- Şişliğin üzerinde yanma veya ağrı hissi
- Cinsel ilişki sırasında rahatsızlık
- Adet dönemlerinde artan kasık ağrısı
- Mide bulantısı veya kusma (fıtık boğulması durumunda)
Teşhis Yöntemleri
Tanı için fizik muayene esastır. Hekim şişliği el ile kontrol ederek fıtığı tespit eder. Şüpheli durumlarda:
- Ultrason: Yumurtalığın konumunu ve fıtık kesesini görüntüler.
- MR: Komplike vakalarda yumuşak doku detayını gösterir.
- Kan Testleri: Enfeksiyon veya iskemi şüphesinde kullanılır.
Tedavi Seçenekleri
Cerrahi Müdahale:
- Açık Herniyorafi: Kasık bölgesine kesi yapılarak fıtık onarılır.
- Laparoskopik Cerrahi: Kameralı cihazlarla küçük kesilerden dikiş veya yama uygulanır.
Acil Durumlar: Fıtık boğulmasında 4-6 saat içinde ameliyat şarttır.
Destekleyici Tedaviler: - Fıtık kemeri (geçici çözüm)
- Ağrı kesiciler (ameliyat öncesi semptom yönetimi için)
Komplikasyonlar ve Riskler
- Fıtık Boğulması: Yumurtalığın sıkışarak kan akımının kesilmesi (acil cerrahi gerektirir)
- Over Torsiyonu: Yumurtalığın kendi etrafında dönmesi
- Kısırlık: Uzun süreli baskıya bağlı yumurtalık hasarı
- Nüks: Tedavi edilmeyen vakalarda tekrarlama oranı %15’tir
Ameliyat Sonrası Süreç
- Hastanede kalış: Laparoskopide 1 gün, açık ameliyatta 2-3 gün
- İyileşme süresi: 2-4 hafta içinde normal aktivitelere dönüş
- Aktivite kısıtlamaları: 6 hafta ağır kaldırmama
- Kontroller: 1. hafta ve 1. ayda cerrah muayenesi
Korunma Yöntemleri
- Ağır yük kaldırmaktan kaçınmak
- Kronik öksürüğün tedavi edilmesi
- Kabızlığı önleyecek lifli beslenme
- Karın kaslarını güçlendiren egzersizler
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Kasıkta şişlik, ani şiddetli ağrı, bulantı-kusma veya şişliğin kızarıp sertleşmesi durumunda acil servise başvurun. Çocuklarda ağlama nöbetleriyle artan kasık şişliği de acil müdahale gerektirir.
