Yenidoğan bebeklerin göğüs bölgesinde şişlik veya süt benzeri salgı görülmesi, ebeveynlerde endişe yaratan bir durumdur. Tıpta "neonatal meme hipertrofisi" veya "witch’s milk" (cadı sütü) olarak bilinen bu fizyolojik olay, genellikle zararsızdır ve kendiliğinden düzelir. İşte bu konuda bilinmesi gerekenler:

Bu Durum Neden Olur?
Anne karnındayken bebek, plasenta yoluyla annenin östrojen ve progesteron hormonlarına maruz kalır. Doğum sonrasında bu hormon kaynağının aniden kesilmesi, bebeğin hipofiz bezinden prolaktin hormonu salgılanmasına neden olur. Prolaktin, süt bezlerini uyararak geçici süt üretimine yol açar.

Belirtiler Nasıl Anlaşılır?

• Şişlik: Her iki göğüste veya tek taraflı sert, mercimek-bezelye büyüklüğünde kitleler.
• Hassasiyet: Bebek huzursuzlanabilir veya bölgeye dokunulduğunda ağlayabilir.
• Salgı: Meme başından beyaz-sarı renkli sıvı gelmesi (%30 vakada görülür).
• Kızarıklık: Enfeksyon olmadıkça cilt rengi normaldir.

Teşhis Süreci
Pediatri uzmanı fizik muayeneyle tanı koyar. Şişlik iki taraflı, hareketli ve lastik kıvamındaysa ek tetkik gerekmez. Ancak şu durumlarda ultrason veya kan testi istenebilir:

• Kitle tek taraflı ve hızla büyüyorsa,
• Ciltte kızarıklık/ısı artışı varsa,
• 6 aydan uzun süredir devam ediyorsa.

Tedavi ve Yönetim

• Asla sıkmayın: Memeleri sıkmak enfeksiyona (mastit) yol açabilir.
• Masaj yapmayın: Dokulara zarar verebilir.
• Temizlik: Salgı varsa steril gazlı bezle nazifçe silin.
• Giysi seçimi: Bölgeyi tahriş etmeyen pamuklu kıyafetler giydirin.
• Zaman tanıyın: Çoğu vaka 2-8 haftada kendiliğinden düzelir.

Komplikasyonlar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Mastit: Memede kızarıklık, ateş, sertlik. Antibiyotik gerektirir.
• Apse: Cerrahi drenaj gerekebilir.
• Hormonal bozukluk şüphesi: 6 ay sonra devam ederse endokrinoloji konsültasyonu önerilir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

• Memede kırmızı-mor renk değişimi,
• 38°C üzeri ateş,
• Bebekte emmeyi reddetme veya sürekli ağlama,
• Şişliğin 3 cm’den büyük olması,
• Salgının kanlı olması.

Ebeveynlere Öneriler

• Panik yapmayın: Bu durum %5-10 yenidoğanda görülür.
• Bölgeyi temiz tutun ama aşırı temizlik ürünleri kullanmayın.
• Doktor önermedikçe bitkisel karışım uygulamayın.
• Kontrol amaçlı 2 hafta sonra pediatri kontrolüne gidin.

Bu geçici durum, annenin hamilelikte kullandığı ilaçlarla veya beslenmeyle ilişkili değildir. Prematüre bebeklerde daha nadir görülürken, zamanında doğan kız bebeklerde erkeklere göre 2 kat fazla rastlanır.