Yağlı egzama (seboreik dermatit), cildin yağlı bölgelerinde pullu kızarıklıklar ve kaşıntıyla seyren kronik bir cilt hastalığıdır. Saçlı deri, yüz, göğüs ve sırt gibi bölgelerde görülür. Stres, hormonal değişimler veya mantar enfeksiyonları tetikleyebilir.
Yağlı Egzamanın Nedenleri
Hastalığın kesin nedeni bilinmemekle birlikte Malassezia mantarının aşırı çoğalması, genetik yatkınlık ve bağışıklık sistemi tepkileri rol oynar. Nörolojik hastalıklar (Parkinson), HIV/AIDS ve hormon dengesizlikleri riski artırır. Mevsim geçişleri ve stresli dönemler alevlenmeyi tetikleyebilir.
Belirtiler ve Görünüm
- Saçlı Deri: Kepek benzeri beyaz-sarı pullanma, kaşıntı, bazen sulantılı yaralar.
- Yüz: Kaşlar, burun kenarları, sakal bölgesinde kırmızı zemin üzerinde yağlı kabuklar.
- Göğüs/Sırt: Göğüs ortasında veya kürek kemikleri arasında sınırları belirgin kızarık plaklar.
- Kulak Arkası: Nemli, çatlak ve kabuklu lezyonlar.
Teşhis Yöntemleri
Dermatologlar klinik muayene ile tanı koyar. Ayırıcı tanı için:
- Wood Lambası İncelemesi: Mantar enfeksiyonlarını ekarte etmek.
- Deri Biyopsisi: Sedef hastalığı veya lupus şüphesinde.
- Kültür Testi: Bakteriyel enfeksiyon eklenmesi durumunda.
Tedavi Seçenekleri
-
Topikal Tedaviler:
- Antifungal Kremler: Ketokonazol %2 içeren şampuan/krem (günde 1-2 kez).
- Kortizonlu İlaçlar: Hidrokortizon %1 (kısa süreli kullanım).
- Kalsinörin İnhibitörleri: Takrolimus merhem (sensitive bölgeler için).
-
Sistemik Tedaviler:
- Şiddetli vakalarda oral itrakonazol veya terbinafin.
- Kaşıntı için antihistaminikler (setirizin).
-
Doğal Destek Yöntemleri:
- Çay ağacı yağı (%5 seyreltilmiş) içeren şampuanlar.
- Elma sirkesi losyonu (1:3 oranında sulandırılarak).
Önlem ve Bakım İpuçları
- Cilt Temizliği: Yağsız, pH nötr temizleyiciler kullanın.
- Nem Dengesi: Non-komedojenik nemlendiricilerle cildi nemli tutun.
- Stres Yönetimi: Yoga veya nefes egzersizleriyle stresi azaltın.
- Beslenme: Omega-3 (ceviz, somon) ve çinko (kabak çekirdeği) açısından zengin beslenin.
Hangi Durumlarda Doktora Gidilmeli?
- Lezyonların yayılması veya enfeksiyon belirtileri (iltihap, ateş).
- Göz kapağı tutulumunda görme sorunları.
- Ev tedavilerine rağmen 2 haftada düzelme olmaması.
Kronik bir hastalık olduğundan periyodik dermatolog kontrolleri önem taşır. Doğru tedavi ve cilt bakımıyla belirtiler kontrol altına alınabilir.