Wilson Sendromu, 1990’larda Dr. E. Denis Wilson tarafından tanımlanan ve düşük vücut sıcaklığı ile karakterize edilen tartışmalı bir klinik tablodur. Ana iddia, tiroid hormonu dönüşüm bozukluğu nedeniyle ortaya çıkan metabolik fonksiyon yavaşlamasıdır. Ancak Amerikan Tiroid Derneği (ATA) ve Endokrin Cemiyeti gibi kuruluşlar bu sendromu tanımamaktadır.
Temel Belirtiler ve Klinik Tablo
Wilson Sendromu olduğu iddia edilen kişilerde şu semptomlar gözlenir:
- Kronik yorgunluk ve enerji düşüklüğü
- Düşük vücut sıcaklığı (ortalama 36.5°C altı)
- Depresyon ve duygu durum dalgalanmaları
- Saç dökülmesi ve kuru cilt
- Uyku bozuklukları ve konsantrasyon güçlüğü
Teorik Mekanizma ve Tartışmalar
Sendromun teorik temeli, T4 hormonunun aktif formu olan T3’e dönüşümündeki bozukluktur. Stres, travma veya enfeksiyonların bu dönüşümü engellediği iddia edilir. Ancak klinik çalışmalar, bu hastaların standart tiroid testlerinde (TSH, serbest T3, serbest T4) genellikle normal değerler gösterdiğini ortaya koymuştur. ATA, düşük vücut sıcaklığının tiroid disfonksiyonu için güvenilir bir gösterge olmadığını vurgulamaktadır.
Tanı Yöntemleri ve Kriterler
Teşhis için önerilen ancak bilimsel olarak kabul görmeyen yöntemler:
- Bazal vücut sıcaklığının günlük ölçümü (3x/gün)
- T3/T4 oranının hesaplanması
- Kortizol ve adrenalin düzeylerinin değerlendirilmesi
Standart tıp, bu belirtileri olan hastalarda fibromiyalji, kronik yorgunluk sendromu veya hipotiroidi ayırıcı tanısı yapılmasını önerir.
Tartışmalı Tedavi Yaklaşımları
Wilson’un önerdiği protokol:
- Düşük doz T3 (liotironin) tedavisi
- Özel zamanlanmış dozaj (her 12 saatte bir)
- Tedavinin aylarca sürdürülmesi
Ancak bu yöntem, ATA tarafından reddedilmekte; kalp ritim bozuklukları, kemik erimesi ve tiroid fonksiyon bozukluğu riski nedeniyle uygulanmaması gerektiği belirtilmektedir.
Kanıta Dayalı Alternatifler
Belirtiler için kabul gören tedaviler:
- TSH yüksekliği durumunda levotiroksin
- B12 ve D vitamini eksikliği düzeltilmesi
- Bilişsel davranışçı terapi ve düzenli egzersiz
- Uyku hijyeninin iyileştirilmesi
- Anti-inflamatuar diyet uygulanması
Önemli Uyarılar ve Hastalara Tavsiyeler
- Wilson Sendromu tanısı konulan hastalar ikinci bir endokrinoloji görüşü almalı
- T3 tedavisi öncesi kapsamlı kardiyak değerlendirme şart
- Belirtilerin %60’ı psikosomatik kökenli olabilir
- Kayıtlı vaka serilerinde plasebo etkisi %40 oranında gözlenmiştir
Prognoz ve İzlem
Doğru tanı konulduğunda altta yatan nedenlerin tedavisiyle belirtilerde %70-80 düzelme beklenir. Takipte 3 ayda bir tiroid paneli ve yaşam kalitesi ölçekleri kullanılması önerilir.
