Vertebroplasti

Vertebroplasti Nedir?

Vertebroplasti, vertebrada (omurga) yaşanan kompresyon kırıkları veya kanser metastazlarına bağlı omurga gövdesinde yaşanabilecek sorunlara karşı, omurga gövdesi içerisine polimetilakrilat (kemik çimentosu) enjekte edilmesidir. Vertebroplasti işleminin amacı, hasar gören veya sorun yaşayan omurga içi kemiğin güçlenmesini sağlamaktadır.

Vertebroplasti Ameliyatı Öncesi Yapılması Gerekenler

Cerrahi müdahaleler sırasında olası risk ve komplikasyonların önüne geçmek amacıyla hastaların uyması gereken kurallar vardır. Vertebroplasti ameliyatı öncesi yapılması gerekenler aşağıdaki gibidir:

• Uygulama günü ya da öncesinde başlayan grip, sinüzit ya da benzeri enfeksiyonlarda durum işlem yapacak doktora bildirilmelidir. 
• Sebebi saptanmayan yüksek ateş, aşırı ağrı gibi durumlar, vertebroplasti işleminden önce doktorla paylaşılmalıdır.
• Kan sulandırıcı ve gingko biloba içeren ilaçların kullanımı, vertebroplasti işleminden en az 4 gün önce bırakılmalıdır.
• Kan pıhtılaşmasını önleyici ilaçların kullanımı, doktor gözetimi ve bilgisi dahilinde, işlemden 7 gün önce bırakılmalıdır.
• Vertebroplasti ameliyatından en az  4 saat önce tamamen aç ve susuz kalınmalı; herhangi katı-sıvı gıda veya çay-su gibi içecekler tüketilmemelidir.
• Uygulamanın yapılacağı bölgede açık yara, enfeksiyona yol açacak cilt defektlerinin bulunması halinde durum, işlemi yapacak doktorla paylaşılmalıdır.
• Uygulama sırasında sedasyon adında yüzeysel anestezi işlemi uygulanmaktadır. Bu nedenle hastaya eve dönüş izni verilmemektedir. Vertebroplasti ameliyatına mutlaka bir refakatçi ile gidilmelidir.

Vertebroplasti Nasıl Uygulanır?

Vertebroplastinin uygulanış biçimi hastanın durumuna bağlı olarak değişkenlik gösterse de genel olarak aşağıdaki adımlar uygulanmaktadır:

• Uygulama öncesi sedasyon (derinliği kontrollü uyku hali) uygulanır,
• İşlem öncesinde profilaktik olarak antibiyotik verilmektedir,
• İşlem yapılacak kişi yüz üstü skopi masasına yatırılmaktadır,
• Omurga kırığı oluşan sırt veya bel bölgesi işlemden önce steril edilmektedir,
• Uygulama öncesi skopi (x-ışınları ile ekstra görüntüleme sağlayan cihaz) kontrolü ile bölge kontrol edilir,
• Giriş yapılacak nokta belirlendikten sonra, bölgeye lokal anestezi uygulanır,
• Küçük bir kesik ile vertebroplasti iğnesi, kemik teması olana kadar döndürülerek ilerletilir,
• İğne teması sağlandıktan sonra iğne yerleşimi yapılmaktadır,
• Vertebroplasti iğnesi yerleştirildikten sonra kemiğe enjekte edilecek kemik çimentosu karışımı hazırlanır,
• Kıvamı sıvı diş macunu kıvamına yaklaştıktan sonra kemiğe enjekte edilmektedir.

Vertebroplasti Hangi Alanlarda Kullanılır?

• Osteoporotik ve osteolitik torakolomber vertebra kırıkları (omurga kırıkları),
• Cerrahi işlem gerçekleşmeden 3 hafta tedaviye rağmen ağrısı bulunan osteoporotik vertebra kırıkları,
• Mobilize edilemeyen pnömoni (zatürre), derin ven trombozu (toplardamardaki kan pıhtısı) ve analjezik intoleransı bulunanlarda,
• Osteolitik primer vertebra tümörleri (tanı ve tedavisinde),
• Metastatik vertebra tümörleri (tanı ve tedavisinde)
• Multipl miyelom (plazma hücresi kaynaklı kemik iliği kanseri türü)

Vertebroplasti Ameliyatının Yan Etkileri Nelerdir?

Vertebroplasti ameliyatı, gerekli eğitimi almış, alanında uzman, omurga cerrahları, beyin cerrahları ve algoloji uzmanları tarafından yapılmaktadır. İşlem sırasında omurgaya enjekte edilen kemik çimentosunun, damara kaçması halinde kalp ve akciğere kadar giden pıhtılar oluşabilmektedir.

Kemik çimentosunun omuriliğin içinde bulunduğu kanala kaçması halinde, hızlı bir şekilde cerrahi müdahale gerekebilmektedir.

Vertebroplasti Ameliyatının Faydaları

• Omurganın güçlenmesini ve zarar görmüş kemiğin bütünlüğünü geri kazanmasını sağlamaktadır.
• Vertebroplasti, kapalı ameliyat ile minimum kesme uzunluğu uygulanarak yapılmaktadır. Bu nedenle oluşabilecek enfeksiyon riski, kan kaybı boyutu ve yumuşak doku hasar derecesi önemli ölçüde azalmaktadır.
• Vertebroplasti gerektiren sorunları yaşayan bireylerin, hayat konfor alanı artmaktadır.

Vertebroplasti Kimlere Uygulanmaz?

Vertebroplasti işlemi sırasında olumsuz sonuçlar yaşanma ihtimali az da olsa bu durumu tetikleyecek rahatsızlığı bulunan kişilerde uygulanması önerilmemektedir. Vertebroplasti uygulanması tavsiye edilmeyen kişiler:

• İşlem yapılacak hastanın onayının olmaması,
• Kan pıhtılaşma bozuklukları,
• Uygulama yapılacak bölgede lokal enfeksiyon bulunması,
• Omurgadaki baskı nedeniyle sinirlerde bozulma,
• Kortikal destrüksiyon (kemiğin dış yüzeyinde harabiyet) ve foraminal darlık (sinirlerin omurilikten çıktığı deliğin darlığı),
• Omurga arka duvarında ciddi bozukluk,
• Kullanılan maddeye karşı alerjik reaksiyon öyküsü bulnması
• Hamilelik şüphesi veya hamile olunması halinde, vertebroplasti ameliyatı yapılmamaktadır.

Vertebroplasti Ameliyatının Riskleri

Vertebroplasti ameliyatı her cerrahi operasyonda olduğu gibi çeşitli riskler barındırmaktadır. Bu riskler:

• İşlem uygulanan bölgede enfeksiyon,
• İşlemde enjekte edilen kemik çimentosuna karşı madde reaksiyonu,
• Pulmoner emboli (akciğer damar tıkanıklığı),
• Kemik çimentosunun disk aralığına kaçması halinde oluşan kronik bel ağrısı,
• Kısmı ya da tam felç (kemik çimentosunun epidural veya foraminal damarlara sızması sonucu),
• İşlem sonrası ağrı şiddetinin artması,
• Ameliyat için yüzüstü yatırılma sonu oluşabilecek kaburga kırıkları.

Vertebroplasti Ameliyatı Sonrası

İşlem sonrasında yaşanan ve yaşanması muhtemel olan durumlar uzman doktor tarafından hastaya aktarılmaktadır. Hastaların bu bilgiler ışığında iyileşme sürecini tamamlaması gereklidir. Vertebroplasti ameliyatı sonrası:

• Vertebroplasti ameliyatı sonrası, omurgaya enjekte edilen sıvının doğru şekilde sertleşmesi yaklaşık bir saat sürmektedir. Bu süre boyunca hastanın yerinden oynatılmaması gerekmektedir. Ortalama iki saat sonra hasta sırtüstü yatış pozisyonuna alınabilmektedir.
• Ameliyat sonrası genellikle korse kullanılmasına gerek duyulmaz. 
• İşlem yapılan hastalar, 1 gün hastane gözetiminde kalmaktadırlar.
• Taburcu işlemi sonrasında hasta, günlük aktivitelerine geri dönebilmektedir.
• Omurga kırık nedeni osteoporotik ise kemik yoğunluğu vitaminler ile desteklenmektedir.
• Ameliyat sonrasında uygun egzersiz programı tavsiye edilmektedir.
• Vertebroplasti ameliyatından yaklaşık 2 ay sonra direkt grafiler ile ilk kontrol sağlanmaktadır.