Vertebroplasti, omurga kırıklarının tedavisinde kullanılan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Özellikle osteoporoz, travma veya kanser kaynaklı çökmüş omurga kırıklarında ağrıyı azaltmak ve stabiliteyi sağlamak amacıyla uygulanır. Bu teknik, 1980’lerde Fransa’da geliştirilmiş olup günümüzde yaygın şekilde kullanılmaktadır.
Hangi Durumlarda Gereklidir?
- Osteoporoz (kemik erimesi) nedeniyle zayıflayan omurgalarda spontan kırıklar
- Metastatik tümörlerin omurgayı zayıflatması sonucu oluşan patolojik kırıklar
- Travmatik vertebra çökme kırıkları (yüksekten düşme, kaza)
- Konservatif tedaviye (istirahat, korse, ilaç) yanıt vermeyen şiddetli sırt ağrıları
Kimler İçin Uygun Değildir?
- Kanama bozukluğu olan hastalar
- Aktif enfeksiyon varlığı
- Kırığın omurilik kanalına baskı yapması
- Alerjik bünyeler (kemik çimentosu bileşenlerine duyarlılık)
Prosedür Nasıl İşler?
- Hazırlık: Lokal anestezi altında, hasta yüzüstü pozisyona alınır.
- Görüntüleme: Floroskopi (gerçek zamanlı röntgen) kılavuzluğunda kırık bölge tespit edilir.
- İğne Yerleşimi: Ciltten 3-5 mm’lik kesiyle omurgaya özel iğne ilerletilir.
- Çimento Enjeksiyonu: Akrilik bazlı özel kemik çimentosu kırık alana enjekte edilir.
- Sertleşme: Çimento 10-15 dakikada katılaşarak kırığı stabilize eder.
Avantajları ve Riskler
Avantajları:
- %90’a varan ağrı azalması
- 1-2 saatlik işlem sonrası aynı gün taburcu
- Kesi izi kalmaması
- Fiziksel fonksiyonlarda hızlı iyileşme
Olası Komplikasyonlar:
- Çimento sızıntısı (%5-10 vakada, genellikle asemptomatik)
- Nörolojik hasar (nadir, <1%)
- Komşu omurgalarda yeni kırık riski (%10)
- Enfeksiyon (antibiyotik profilaksisiyle önlenebilir)
İyileşme Süreci
- İlk 24 saat: Yatak istirahati, ağrı kesici kullanımı
-
- saat: Yürüme egzersizlerine başlama
- 1 hafta sonra: Günlük aktivitelere kademeli dönüş
-
- hafta: Kontrollü ağırlık kaldırma
- Fizyoterapi: Postür eğitimi ve osteoporoz önleyici egzersizler
Alternatif Tedaviler
- Kifoplasti: Balonla omurga yükseltildikten sonra çimento enjeksiyonu
- Füzyon Cerrahisi: Platin vidalarla omurga stabilizasyonu
- Konservatif Tedavi: Korse, kemik güçlendirici ilaçlar (teriparatid)
Sonuçlar ve Etkinlik
Randomize kontrollü çalışmalar, vertebroplastinin ağrı skorlarını %70-80 oranında düşürdüğünü göstermektedir. 5 yıllık takiplerde hastaların %85’inde fonksiyonel iyileşme sağlanır. Ancak osteoporoz tedavisi eş zamanlı uygulanmazsa yeni kırık riski artabilir.
Türkiye’de Uygulama Koşulları
SGK kapsamında endikasyonu uygun hastalarda özel izinle karşılanır. Özel hastanelerde maliyet 15.000-30.000 TL arasında değişir. İşlem öncesi kemik dansitometresi ve MRG zorunludur.
