Vajinal kanama, kadınlarda adet döngüsü dışında veya anormal şiddette görülen kanamaları tanımlar. Üreme çağındaki kadınların %30’unda görülen bu durum, altta yatan ciddi sağlık sorunlarının işareti olabilir. Kanamanın kaynağı hormonal dengesizliklerden kansere kadar geniş bir yelpazede değerlendirilmelidir.
Vajinal Kanamanın Yaygın Nedenleri
Adet düzensizlikleri, hormonal dalgalanmaların en sık görülen sonucudur. Polikistik over sendromu (PCOS) veya tiroid bozuklukları bu duruma yol açabilir. Rahim içi araç (RİA) kullanımı, özellikle ilk aylarda düzensiz kanamalara neden olur. Rahim polipleri ve miyomları, özellikle cinsel sonrası veya ara kanamalarla kendini gösterir. Endometrial hiperplazi (rahim iç tabakasının kalınlaşması), kontrolsüz kanamalarla ortaya çıkar ve menopoz sonrası kadınlarda kanser riski taşır.
Gebelikle İlişkili Kanamalar
Düşük tehdidi, genellikle parlak kırmızı kanama ve kramplarla belirti verir. Dış gebelik, şiddetli tek taraflı karın ağrısı ve kanamayla acil müdahale gerektirir. Plasenta previa (bebeğin eşinin aşağıda olması), ağrısız şiddetli kanamalara yol açar. Doğum sonrası uzun süren kanamalar, rahimin toparlanamamasından kaynaklanabilir.
Enfeksiyon ve İltihabi Nedenler
Pelvik inflamatuar hastalık (PID), cinsel yolla bulaşan bakterilerin rahim ve tüplere yayılmasıdır. Yoğun kötü kokulu akıntıyla birlikte kanama görülür. Servisit (rahim ağzı iltihabı), özellikle cinsel ilişki sonrası lekelenmeler şeklinde kendini gösterir. Menopoz sonrası vajinal atrofi, kuruluk ve kanamaya yol açar.
Kanserle İlişkili Kanamalar
Endometrium (rahim içi) kanseri, menopoz sonrası kanamanın en önemli nedenidir. Serviks (rahim ağzı) kanseri, ilişki sonrası kanama ve kokulu akıntıyla belirti verir. Erken teşhis için düzenli smear testleri kritik önem taşır.
Tanı Yöntemleri
Kapsamlı jinekolojik muayenede rahim ağzı değerlendirilir. Transvajinal ultrason, rahim içi kalınlığı ve yapısal anomalileri gösterir. Endometrial biyopsi, menopoz sonrası kanamalarda altın standarttır. Kan testleri ile hormon seviyeleri ve enfeksiyon belirteçleri kontrol edilir. Kolposkopi, anormal smear sonuçlarında rahim ağzının detaylı incelenmesini sağlar.
Tedavi Yaklaşımları
Hormonal dengesizliklerde doğum kontrol hapları veya progesteron tedavisi düzenleyici rol oynar. Rahim polipleri ve küçük miyomlar histeroskopik cerrahi ile alınır. Antibiyotikler, pelvik inflamatuar hastalık veya servisit tedavisinde kullanılır. Endometrial ablasyon (rahim içi tabakanın kontrollü tahribi), şiddetli kanamalarda alternatif bir yöntemdir. Kanser vakalarında histerektomi (rahim alınması), radyoterapi veya kemoterapi uygulanır.
Acil Müdahale Gerektiren Durumlar
Bir saatte iki ped dolduracak şiddette kanama, baş dönmesi veya bayılma ile birlikte görülen kanamalar, gebelikte her türlü vajinal kanama ve şiddetli karın ağrısı eşliğindeki kanamalar acil servise başvurmayı gerektirir.
Önleme ve İzlem
Düzenli jinekolojik muayeneler ve smear taramaları erken teşhise olanak sağlar. Sağlıklı kilo kontrolü, östrojen seviyelerini dengeler. Sigaradan uzak durmak rahim ağzı kanseri riskini azaltır. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için bariyer yöntemler kullanılmalıdır.
