Ülseratif Kolit Ameliyatı

Ülseratif Kolit Ameliyatı Nedir?

Ülseratif kolit ameliyatı; kişinin kalın bağırsağını etkileyen ve bütün bağırsak bölgesinde özellikle bağırsağın son bölgesinde veyahut sol kısmında görülen ülseratif kolit hastalığının tedavisi için uygulanmakta olan bir tür cerrahi girişimdir. 

Ülseratif Kolit Hastalığı Nedir?

Ülseratif kolit hastalığı; stresli bir yaşam sürme, gebelik durumunun varlığı, alkol sigara gibi ürünlerin tüketilmesi, fazla miktarda ilaç kullanılması, baharatlı nitelikte yiyeceklerin aşırı miktarda tüketilmesi, sık sık enfeksiyon problemleri ile karşılaşılması ve bağışıklık sistemi hastalıklarının varlığı sebeplerine bağlı olarak; 

• Kronik halde görülen karın ağrıları
• Makat bölgesinde görülen akıntı 
• Ateşin hızlı bir şekilde yükselmesi
• Halsizlik
• Yorgunluk
• Kansızlık durumu (kanlı dışkılamadan kaynaklı)
• Kilo kayıplarının görülmesi ve hızlı bir şekilde yaşanan kilo değişimleri
• Kanlı ishal durumunun varlığı
• Göz içerisinde yanma hissi belirtileri ile kendisini gösteren bir hastalık türüdür. 

Ülseratif kolit hastalığı; kalın bağırsağın iç kısmını örtmek ile görevli olan “mukoza” ve “submukoza” adındaki tabakaların iltihaplanması durumudur. İltihaplanmanın olduğu kısımlarda “ülser” adı verilen oluşumlar görülür. Bu sebeple, bu hastalığa ülser ile karakterize anlamını destekler nitelikte “ülseratif kolit” ismi verilmiştir. Bu hastalıktan kalın bağırsağın içerisinde genellikle “rektum” bölümü ve son kısmı oluşturan sol kolon etkilenmekte iken, sindirim sisteminin mide ve ince bağırsak gibi kısımları etkilenmemektedir. 

Ülseratif Kolit Hastalığının Tedavisinin Amacı Nedir?

Ülseratif kolit hastalığının tedavisinin amacı;

• Hastalıktan mustarip olan kişinin yaşam kalitesinin seviyesini yükseltmek,
• Oluşmuş olan iltihabı ve enfeksiyonun neden olduğu tahribatı kontrol altına alabilmek,
• Beslenme bozukluklarını kontrol altına alarak düzeltmek,
• Karın ağrısını en aza indirebilmek,
• İshal problemini ortadan kaldırabilmek,
• Kanama sorununu azaltarak önüne geçmeye çalışabilmek,
• Kanser gelişimini önleyebilmektir.

Ülseratif Kolit Hastalığı Tedavisinde Uygulanan Yöntemler Nelerdir?

Ülseratif kolit hastalığının tedavisinde iki ayrı tedavi yöntemi mevcuttur. Bunlardan bir tanesi ilaç tedavisi iken bir diğeri ise cerrahi girişimdir. 

İlaç tedavisi ile;

• Ağız yolu ile oral olarak ya da rektal yol ile tedavi yapılabilir.
• Hastalığın gerilemesi hedeflenir.
• Hastalığın tamamen ortadan kaldırılması söz konusu değildir. 
• Maliyet oldukça yüksektir. 
• Akut ataklar gelişebilir.
• Yan etkiye maruziyet söz konusudur.

Bu yöntemler denendikten sonra sonuç alınamaması durumunda ise cerrahi tedavi söz konusu olacaktır. Cerrahi tedavi ile ise hastalığın tek bir seferde ortadan kaldırılması muhtemeldir. Kolonun tamamen etkilenen bölgeden çıkartılması sayesinde de daha sonraki süreçlerde meydana gelebilecek olan kanser hastalığı ihtimali de önüne geçilebilir niteliklidir. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ise cerrahi tedavinin nitelikleri açısından, kolorektal cerrahi alanında uzmanlaşmış bir hekim tarafından operasyonun gerçekleştirilmesinin gerekliliğidir. Bu durum ECCO ismi ile bilinen Avrupa Crohn Kolit Federasyonu tarafından yapılan yasaklama ile kontrol altına alınarak zorunluluk haline getirilmiştir. 

Ülseratif kolit hastalığının ameliyatları sıkı kurallar çerçevesinde yapılmaktadır. Bunun nedeni ise hastanın genel sağlık durumunun kontrolü sağlanmadan veyahut göz ardı edilerek yapılmasının hayati tehlike ihtimalini yükseltecek olmasıdır. 

Ülseratif Kolit Hastalığında Cerrahi Girişim Ne Zaman Gereklidir?

Ülseratif kolit hastalığında;

• Hastanın yaşam kalitesi düştüğünde,
• İlaç tedavisine bağlı olarak sorunlar görüldüğünde,
• Acil durumlar söz konusu olduğunda,
• Kanser şüphesi olduğu zamanlarda cerrahi girişim gereklidir. 

Ülseratif Kolit Hastalığı Ameliyatında Kullanılan Teknikler Nelerdir?

Ülseratif kolit hastalığı ameliyatında kullanılan teknikler;

• İleal poş anal anastomoz (ipaa yöntemi),
• Protokolektomi – kalıcı ileostomi,
• İleorektal anastomoz şeklinde sıralanabilir. 

Ülseratif Kolit Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Ülseratif kolit hastalığı ameliyatı aşağıda belirtilen yöntemler ile yöntemin gerekliliğine ve hastanın durumuna göre yapılmaktadır. 

İleal Poş Anal Anastomoz 

Hastaların normal yol ile dışkılamalarına devam etmelerini sağlayabilmeleri amacı ile yapılan ve çok sık bir şekilde tercih edilen bir yöntemdir. Ameliyat iki aşamada yapılmaktadır. Ameliyatın birinci aşamasında; kalın bağırsağın tamamının ve makat ile makatı kontrol eden kasların korunarak çıkartılması sağlanır. İnce bağırsak kullanılarak “poş” adı verilen küçük bir rezervuar oluşturulur ve oluşturulan rezervuar makata bağlanır. Bu poş, “rektum” adı verilen yapının depolama görevini yerine getirecektir ve dışkılama normal bir şekilde sürdürülür hale gelir. 

Ameliyat tamamlandıktan sonra başarı ile sonuçlanmasını sağlayabilmek amacı ile hastanın özellikle makat bölgesinde bulunan dikişleri iyileşene kadar geçici bir ileostomi açılması sağlanır. Bunun asıl nedeni ise dışkı temasını önleme ve yaranın hızlı bir şekilde iyileşmesini sağlamaktır. 

Uç İleostomi

Bu yöntem ile ince bağırsağın karın bölgesine ağızlaştırılması amaçlanır. Genellikle gaita kontrolünü sağlayamayan hastalara uygulanmaktadır. Ömür boyu kalıcılığın söz konusu olduğu bu metot sayesinde nüksetme durumu da son bulmaktadır.

İleorektal Anastomoz 

Bu yöntem ile kalın bağırsağın tamamen alınması yerine geriye kalan olarak nitelendirilen kısımların alınması ve ince bağırsağın sağlam haldeki kısma bağlanması sağlanır. Ülseratif kolit hastalığının bu yöntem ile yapılan operasyondan sonra yenileme yani tıp dilindeki tabiri ile nüksetme olasılığı yüksektir. Bu sebeple düzenli olarak kontrollerin yapılması ve ilaç kullanımının önerilen şekillerde gerçekleştirilmesi ile risk en az düzeyde tutulmaya çalışılmaktadır. 

Ülseratif Kolit Ameliyatının Riskleri Nelerdir? 

Her cerrahi girişimde olduğu gibi ülseratif kolit hastalığının ameliyatında da görülebilecek farklı niteliklerde riskler bulunmaktadır.

• Ülseratif kolit ameliyatı, bağırsakların yeniden birleştirilmesi esasına dayanan bir operasyon türüdür. Bu tür operasyonlar sonrasında “sızıntı” ismi verilen kaçakların bağırsakların arasında görülebilir olması muhtemeldir. Bu sızıntılar, karın içi bölgesinde enfeksiyonlara sebebiyet verebilirler ve buna bağlı olarak da yeni bir ameliyat girişimi ya da durum tam anlamı ile kontrol altına alınıncaya kadar hastanın uzunca bir süre boyunca hastanede yatması gerekli görülebilir. 
• Kanama görülmesi risk halinde söz konusu olabilir.
• Operasyon esnasında idrar yolu üzerinde yaralanmalar meydana gelebilir. İdrar yolu üzerinde meydana gelen yaralanmalar hayatı tehdit eder nitelikte olabileceğinden yeni bir ameliyatın gerekliliği ortaya çıkabilir. 
• Operasyondan önceki süreçte hekimler tarafından ülseratif kolit hastalığı için reçete edilen bazı ilaçlar sebebi ile kişinin bağışıklık sisteminin baskılanması durumu oluşmuş olabilir. Böyle bir durumda ise ameliyatın yapılacağı bölgede veyahut diğer organlar üzerinde enfeksiyonlar ile karşı karşıya gelinmesi muhtemel bir olgudur. 
• Operasyon sonrası süreçte birkaç ay içerisinde veyahut birkaç yıl içerisinde “poşit” adı verilen klinik sendrom  oluşabilir.  Fakat bu bakterilerin antibiyotik ilaçların kullanımı ile tedavi edilmeleri muhtemeldir. Çok ileri seviyelerde ise “poşit”  sendromunun bir cerrahi girişim ile düzeltilmesi gerekebilir.

Ülseratif kolit ameliyatı sonrası yaşam, hastanın yaşam kalitesi arttırıldığı için hasta açısından daha kolay bir hal alacaktır. Ülseratif kolit ameliyatı olanlar, operasyonu gerçekleştiren hekimin tavsiyelerine uyum göstermelilerdir.