Üçlü Tarama Testi Nedir?

Üçlü tarama testi, hamileliğin 16 - 18. haftasında yapılan bir kan testidir. Bu kan testinde anne adayında bulunan hormonlar incelenir. BU hormonlar beta-hCG, AFP ve estrioldür. Bu hormonların hamileliğin kaçıncı haftasında ne kadar olması gerektiği belli olduğundan dolayı kandaki değer ile olması gereken değer karşılaştırılır ve bir sonuca varmaya çalışılır.

Test sırasında anne adayına bir takım sorular sorulur ve bu bilgiler dosyaya aktarılır. Bu sorular:

• Yaş
• Kilo
• Sigara ve alkol kullanımı
• Kronik bir hastalık varlığı
• Daha önce gebe kalıp kalmadığı
• Son adet tarihi

3’lü Tarama Testi

3’lü tarama testi ile 3 adet hormona bakılır. Bu hormonların vücut içerisindeki görevleri şu şekildedir:

• AFP: Bebeğin karaciğerinde üretilir. Bebek büyüdükçe hormonun miktarı da artacağından dolayı belirli bir seviyede anne kanına karışır. Bu oran tarama testi ile ölçülür ve bebeğin protein üretimi kontrol edilir.
• hCG: Plasentada üretimi yapılan hCG hamilelik döneminden itibaren hızla yükselmeye başlar. Plasenta geliştikçe kandaki oranı ve miktarı artar.
• E3: Bu hormon sadece bebek tarafından değil aynı zamanda plasenta tarafından da üretilir. Kandaki değerinin normal seviyede olması önemlidir.

Test esnasında annenin kaçıncı haftada olduğu bilgisi önemlidir. Çünkü bu hormonlar hafta bazlı değil gün bazlı dahi kandaki oranlarını değiştirebilmektedir. Bu nedenle hamileliğin haftasının net bir şekilde belli olması, anne adayının doktora doğru bilgileri aktarması, test sonucunu önemli miktarda etkileyecektir.

Bu testi bütün hamile adayları yaptırmalıdır. Zorunlu olmasa da yapılması durumunda çocuktaki farklılıklar ortaya çıkmaktadır. Ancak bazı durumlarda yapılması normale göre daha elzemdir.

• Aileden gelen ve önceki doğumlarında bazı olumsuz durumlar ile karşılaşan kişiler,
• Hamile adayının 35 yaş üstü olması,
• Hamilelik döneminde ilaç vb. maddeler kullanılması (ki özellikle yasaklı maddeler),
• Kronik bir hastalıktan muzdarip olanlar
• Aile geçmişinde doğumsal hastalığı olan hastalar
• Daha önce doğumsal hastalığı olan çocuk doğurmuş olan hastalar
• Akraba evliliği 
• Gebeliğinde virus kaynaklı hastalık geçirmiş olan hastalar

Yukarıdaki özelliklere vakıf olan kişilerin bu testi yaptırması son derece önemlidir. Bu testin sonucuna göre bebeğin sağlığı daha net bir şekilde yorumlanabilir.

Üçlü Tarama Testi Sonuçları

3’lü tarama testi sonuçları %70 oranda doğruluk payı içerir. Bu demek oluyor ki her 3 sendromlu çocuktan 1 tanesinin değerleri bu test aşamasında normal gelmektedir. Bu nedenle doktorlar tek başına üçlü testi yeterli olarak görmez yanına ikili, dörtlü vb. testleri daha ilave ederler. Üçlü tarama testi normal değerleri olarak kabul edilen aralıklar ve sendromlar şu şekildedir:

• Down Sendromu: Günümüzde en yaygın olarak görülen doğumsal sendromlardan bir tanesidir. hCG hormonunun beklenenden yüksek değerde olması bu hastalık için beklenen bir durumdur.
• Edward Sendromu: Ölçülen her üç hormonun değerlerinin beklenenden düşük olması da Edward sendromunu düşündürür.
• Nöral Tüp Defekti: AFP değerinin olması gerekenden daha fazla olması nöral tüp defekti varlığını düşündürür.

Üçlü tarama testi normal riskli çıkanlar öncelikli olarak panikten uzak kalmalıdır. Çünkü bu sonuçlar %100 doğru olarak kabul edilmez. Yapılacak diğer testler ile birlikte sonuçların ne durumda olduğu belli olur. Üçlü tarama testi örneği sonrasında ebeveynlerin diğer testleri (dörtlü tarama testi vb.) devam ettirmesi gerekir.

Tarama testi sonrasında sonuçlar negatif gelse dahi anne ve baba adayları rahatlamalı ancak şüpheyi elden bırakmamalıdır. Bu nedenle bu düşünceyi elden bırakmamalı ve o zamana kadar yapılan doğru (sigara ve alkol kullanımının yapılmaması vb.) şeylerin devam ettirilmesi sağlanmalıdır.

İkili Tarama Testi ile Üçlü Tarama Testi Arasındaki Fark

İkili tarama testi ve üçlü tarama testi arasında farklı olan unsurlar vardır. Duyarlılığından yapılan testte neyin ölçüldüğüne kadar olan farklar şunlardır:

• İkili tarama testi bilinen en hassas testtir. %90 oranında doğru sonuç verir. Üçlü tarama testi ise %70 civarında doğru sonuç vermektedir.
• İkili tarama testi hamilelik sürecinin 11 – 14 haftaları arası yapılırken üçlü tarama testi 16 – 18 haftaları arasında yapılan bir testtir.
• Üçlü tarama testinde AFP, hCG ve E3 hormonları incelenirken ikili tarama testinde PAPP-A ve B-HCG hormonları incelenir. Bu hormonlar yine Down ve Edward sendromlarını araştırır.
• İkili tarama testinde eğer ki risk çok fazla çıkmış ise o zaman bir test daha istenebilir. Bu test ise amniyosentez ismi verilen bir tanı testidir ve sonucun doğruluğunu teyit eder.
• İkili tarama testi negatif çıkan bir kişinin tekrar diğer testleri yaptırmasına her zaman için gerek olmaz. Ancak diğer testlerin doğruluk oranı daha düşük olduğu için o testlerin sonucuna tamamen güvenilmesi doğru değildir.

Tarama testleri, hamilelik sürecinde yapılan ve doğmadan önce çocuk hakkında detaylı bilgiler veren testlerdir. Anne ve baba adayları bu testlerin sonuçlarına göre bebeklerinin sağlığı hakkında detaylı bilgi alabilir ve hatta varsa yapılması gereken bebek henüz doğmadan bir takım tedavi yöntemleri ile bu durum düzeltilebilir.