TAVI (Transkateter Aort Kapak İmplantasyonu), ciddi aort darlığı olan ve açık kalp ameliyatı riski yüksek hastalar için geliştirilmiş minimal invaziv bir tedavi yöntemidir. Geleneksel cerrahiye alternatif olarak son 15 yılda tıp dünyasında önemli bir yer edinen bu prosedür, özellikle yaşlı hastalar ve ek sağlık sorunları olan bireylerde hayat kurtarıcı rol oynar.
Aort Darlığı Nedir ve Belirtileri Nelerdir?
Aort kapağı, kalbin sol karıncığından çıkan ana atardamar olan aort ile kalp arasında bulunan ve kanın geri kaçışını önleyen bir kapaktır. Bu kapağın daralması (aort darlığı), kanın vücuda yeterince pompalanamamasına yol açar. Başlıca belirtiler şunlardır:
- Egzersiz sırasında nefes darlığı
- Göğüs ağrısı (anjina)
- Bayılma atakları (senkop)
- Yorgunluk ve halsizlik
- Bacaklarda şişme
TAVI Kimlere Uygulanır?
TAVI, öncelikle şu gruplarda tercih edilir:
- Cerrahi riski yüksek olanlar (ileri yaş, KOAH, böbrek yetmezliği)
- Açık kalp ameliyatı geçirmiş ve tekrar operasyon riski taşıyanlar
- Anatomik olarak uygun damar yapısına sahip hastalar
TAVI Süreci Nasıl İşler?
TAVI işlemi genellikle lokal anestezi altında ve kateter laboratuvarında gerçekleştirilir. Kasık damarından (femoral arter) veya göğüs bölgesinden (transapikal) girilerek kateter yardımıyla yeni kapak yerleştirilir. İşlem adımları şöyledir:
- Damarın ultrason veya floroskopi ile görüntülenmesi
- Kateterin aort kapağına ilerletilmesi
- Balon ile daralmış kapağın genişletilmesi
- Yapay kapağın stent benzeri bir sistemle sabitlenmesi
- Kateterin çıkarılıp damarın kapatılması
TAVI’nin Avantajları
- Minimal İnvaziv: Açık cerrahiye göre kesi yok veya çok küçük kesiler kullanılır.
- Hızlı İyileşme: Hastalar genellikle 2-3 gün içinde taburcu olur.
- Düşük Komplikasyon Riski: Enfeksiyon, kanama ve anestezi riski azalır.
- Etkin Sonuçlar: 5 yıllık sağkalım oranları cerrahiyle benzerdir (%60-70).
TAVI Sonrası İyileşme ve Takip
TAVI sonrası ilk 48 saat yoğun bakımda takip edilen hastalar, 3. günde normal odalara alınır. Taburculuk öncesi ekokardiyografi ile kapak fonksiyonları kontrol edilir. İlk 6 ayda aylık kontroller, sonrasında yıllık takip önerilir. Kan sulandırıcı ilaçlar (aspirin veya klopidogrel) 3-6 ay boyunca kullanılır.
TAVI ile İlgili Riskler ve Sınırlamalar
- Damar Hasarı: Kateter giriş bölgesinde kanama veya yırtılma (%3-5).
- Kalp Pili İhtiyacı: Kapak yerleşimine bağlı olarak kalp bloğu gelişebilir (%10-15).
- Böbrek Yetmezliği: Kontrast maddeye bağlı geçici böbrek fonksiyon bozukluğu.
- Maliyet: Geleneksel cerrahiye göre daha pahalı ekipman gerektirir.
TAVI ve Geleneksel Cerrahi Karşılaştırması
TAVI, özellikle yüksek riskli hastalarda cerrahiye üstünlük sağlarken, düşük riskli genç hastalarda uzun vadeli sonuçlar halen araştırılmaktadır. Cerrahi, mekanik kapak dayanıklılığı açısından avantajlıdır, ancak TAVI’nin tekrarlayan işlemlerle güncellenebilme potansiyeli vardır.
TAVI’de Güncel Gelişmeler
- Yeni Nesil Kapaklar: Daha küçük kateterler ve geri çekilebilir sistemlerle komplikasyon riski azaltıldı.
- Robotik TAVI: Daha hassas yerleşim için deneysel aşamada olan teknolojiler.
- Genişletilmiş Endikasyonlar: Düşük ve orta risk grubundaki hastalarda kullanım onayı alındı.
TAVI Öncesi Hazırlık ve Değerlendirme
Hastalar, işlem öncesi detaylı bir kardiyolojik değerlendirmeden geçer. Bilgisayarlı tomografi ile damar çapı ve kalsifikasyon düzeyi ölçülür. Ekokardiyografi ve koroner anjiyografi ile eşlik eden kalp sorunları araştırılır.