Sürekli depresyon hali (distimi), en az iki yıl süren kronik bir duygu durum bozukluğudur. Majör depresyondan farkı, semptomların daha hafif ancak uzun süreli olmasıdır. Bu durum kişinin işlevselliğini ciddi şekilde etkiler ve yaşam kalitesini düşürür.
Sürekli Depresyon Belirtileri
- Duygusal Belirtiler: Sürekli üzüntü, boşluk hissi, umutsuzluk ve motivasyon eksikliği.
- Fiziksel Belirtiler: Kronik yorgunluk, uyku düzensizlikleri (uykusuzluk/aşırı uyuma), iştah değişimleri.
- Bilişsel Belirtiler: Kararsızlık, konsantrasyon güçlüğü, bellek sorunları.
- Davranışsal Belirtiler: Sosyal çekilme, hobilerden uzaklaşma, öz bakımın azalması.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
Sürekli depresyonun gelişiminde biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörler etkileşir. Beyin kimyasındaki dengesizlikler (serotonin, norepinefrin), genetik yatkınlık ve erken çocukluk travmaları temel nedenler arasındadır. Kronik stres, ekonomik zorluklar veya ilişki problemleri gibi tetikleyiciler semptomları şiddetlendirebilir.
Teşhis Süreci
Tanı için psikiyatri uzmanı şu kriterleri değerlendirir:
- DSM-5 kriterlerine göre en az iki yıl süren depresif duygu durum.
- İştah/kilo değişimi, uyku bozukluğu gibi ek semptomların varlığı.
- Semptomların madde kullanımı veya tıbbi bir hastalıkla açıklanamaması.
Kan testleri (tiroid fonksiyonları, B12 düzeyi) fiziksel nedenleri ekarte etmek için istenir.
Tedavi Yöntemleri
- Psikoterapiler:
- Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT): Olumsuz düşünce kalıplarının değiştirilmesi.
- Diyalektik Davranış Terapisi (DBT): Duygu düzenleme becerilerinin geliştirilmesi.
- İlaç Tedavisi:
- SSRI’lar (Sertralin, Essitalopram) ve SNRI’lar (Venlafaksin).
- Tedavi direnci durumunda atipik antidepresanlar (Bupropion).
- Biyolojik Tedaviler:
- Transkraniyal Manyetik Stimülasyon (TMS).
- Şiddetli vakalarda elektrokonvülsif terapi (ECT).
Başa Çıkma Stratejileri
- Rutin Oluşturma: Düzenli uyku, beslenme ve egzersiz programı.
- Sosyal Destek: Güvenilen kişilerle duyguları paylaşma, destek gruplarına katılma.
- Farkındalık Teknikleri: Meditasyon, nefes egzersizleri ve yoga.
- Aktiviteler: Günlük küçük hedefler belirleyerek başarı duygusunu besleme.
Önleme ve Uzun Vadeli Yönetim
- Stres yönetimi eğitimleri ve erken müdahale programları.
- Düzenli psikiyatrik kontroller ve ilaç uyumunun takibi.
- Nüksleri önlemek için bütüncül yaşam tarzı değişiklikleri.
Ne Zaman Acil Yardım Alınmalı?
İntihar düşünceleri, ağır fiziksel ihmal veya psikotik belirtiler (halüsinasyonlar) ortaya çıktığında derhal ruh sağlığı merkezine başvurulmalıdır.
