Suni Sancı
Suni sancı, zamanı gelmiş olan ama buna rağmen henüz başlamamış olan normal doğumun, başlatılmasını ilaç vasıtasıyla gerçekleştirme işlemidir.
Suni Sancı Nedir?
Suni sancı, zamanı gelmiş olan ama buna rağmen henüz başlamamış olan normal doğumun, başlatılmasını ilaç vasıtasıyla gerçekleştirme işlemidir. Bunun için vücuda oksitosin hormonu verilir. Bu hormon aracılığıyla rahim kasılmaları başlar ve bu sayede sancılanma gerçekleşir.
Doğumun olağan seyrinde olabilmesi için rahim ağzında incelme ve açılma olması gerekmektedir. Bu durumun tıbbi ismi efasmandır ve muayenede ölçüsü santimetre şeklinde ifade edilmektedir. Rahim ağzında incelme başladığı zaman açılma da başlamaktadır.
Açılmanın 9-10 cm civarına gelmesinden doğuma hazır olunduğu ve doğumun artık başlamak üzere olduğu anlaşılmaktadır. Suni sancı, açılma olmadığı ya da yavaş olduğu durumlarda açılmayı hızlandırmak için kullanılmaktadır. Bu sayede bebeğin doğum yoluna daha çabuk girmesi sağlanır, bu da doğumun başlaması demektir.
Özetle suni sancı, normal vajinal doğumun anne adayına ilaç verilerek başlatılmasıdır.
Suni sancı zaman zaman gebelik sonlandırmak için de kullanılabilmektedir. Suni sancı ile gebelik sonlandırma durumu çoğunlukla sorunlu hamileliklerde kullanılmaktadır. Sonlandırılması gereken gebeliklerde rahmin yumuşaması ve işlemin gelecekteki hamilelikler için sorun yaratmaması adına sonlandırma işleminin daha doğal şekilde gerçekleşmesi için kullanılabilmektedir.
Suni Sancı Çeşitleri Nelerdir?
Kullanılan ilaçlar ve uygulanan farklı metotlar kaynaklı suni sancı çeşitleri mevcuttur. Bu suni sancı sınıflandırması şu şekildedir:
- İlaç: Suni sancı başlaması için anneye verilen ilaçlar vardır. Bu ilaçlar çoğunlukla oksitosin ve prostaglandin gibi ilaçlar olsa da çok daha nadiren kullanılabilen başka ilaçlar da bulunmaktadır.
- Oksitosin: Damar yolundan hekim kontrolünde verilen hormondur. Oksitosin salınımının artışı kasılmalara sebebiyet verir. Kasılmalar yeterli düzeye gelene kadar damardan verilmeye devam edilir. Oksitosin salınımı doğal yollarla da sağlanabilmektedir. Göğüs uçlarının uyarılması gibi yöntemler oksitosin salınımının artışına destek olur.
- Prostaglandin: Vajina içerisine fitil yerleştirilerek uygulanır. Amaç kasılma başlatmaktır. Annenin hareketlerini kısıtlamaya sebep olmaz. Prostaglandin salgılanmasını artırmanın bir diğer yolu su kesesinin yırtılmasıdır. Hekim su kesesini yırtmak suretiyle doğum başlangıcı için destekte bulunur. Su kesesinin yırtılması prostaglandin salgılanmasını artırır ve doğumu hızlandırır. Bu yöntemin riskleri ise bebeğin kordonunun annenin vajinasından sarkması ve doğumun başlamaması durumunda enfeksiyon oluşumudur.
Suni Sancı Hangi Durumlarda Kullanılır ve Doğumda Suni Sancı Neden Verilir?
Suni sancı pek çok farklı durumlarda kullanılabilen bir müdahale yöntemidir.
Bu durumlardan bazıları aşağıda listelenmiştir:
- Doğumun gecikmeye uğraması,
- Doğum suyu gelmesine rağmen doğum için yeterli açıklık ve kasılma olmaması,
- Hamilelikte meydana gelen yüksek tansiyon (Preeklampsi),
- Rahmin içinde meydana gelen enfeksiyon,
- Hamilelikte anormal bir durum gözlenmesi,
- Testlerde gözlemlenen anormal durumlar,
- Bebeğin gelişiminde saptanan gerilik,
- Bebeğin ölmesi,
- Bebeğin anne karnına dışkılaması durumu.
Suni Sancı Nasıl Verilir?
Suni sancı doğum zamanı geldiği halde rahim ağzında açılma başlamadığında ya da rahim ağzı değerlendirmesinde yeterli açıklık görülmediği durumlarda hem sancılanmayı başlatmak hem de açıklığı artırmak amacıyla suni sancı ilacı ağızdan, vajinal yoldan ya da kontrollü bir şekilde damardan serum aracılığıyla verilebilmektedir.
Sancı hissedilmesi için sıklıkla suni sancı yöntemi olarak kullanılan oksitosin maddesi aslen normal doğumda rahmin kasılmasına sebep olan hormonun kendisidir. Bu ilacın yavaş yavaş vücuda girmesiyle beraber rahimde kasılmalar başlar. Yeterli kasılma ve açıklığa ulaşılana dek bu işlem hekim kontrolünde uygulanmaya devam etmektedir.
Suni Sancının Yan Etkileri ve Zararları Nelerdir?
Suni sancı, doğal bir yöntem olmadığından genelde doğumu kolaylaştırsa da bazen sorunlar yaratabilmektedir.
Suni sancının zararları ve yan etkilerinden bazıları aşağıda listelenmiştir:
- Rahimde fazla kasılma: Bazen rahim, oksitosin hormonu karşısında fazla reaksiyon gösterebilmektedir. Bu reaksiyon beklenen düzeyden çok daha sık ve çok daha şiddetli kasılmalar şeklinde gerçekleşmektedir. Kasılmaların çok fazla olması bebeğin oksijensiz kalmasına sebep olabilmekte, dolayısıyla da annenin acilen sezaryen doğuma alınmasını gerektirebilmektedir.
- Rahimde yırtılma: Bu risk diğerlerine kıyasla daha nadir gerçekleşmektedir. Eğer anne hamileliğinde önce rahim ameliyatı geçirmişse, iri bir bebek doğurmuşsa veya amniyon sıvısı miktarı çok ise suni sancı kaynaklı olarak rahmi yırtılabilmektedir.
- Su zehirlenmesi: Suni sancı için verilmekte olan oksitosin, su tutucu özelliktedir. Dolayısıyla oksitosin maddesinin uzun süreler vücuda verilmesi, idrarın azalmasına ve vücudun su tutmasına neden olabilmektedir. Bu durum çok şiddetli olursa annenin sodyum seviyesinde düşüş olur bu da bilinç bozukluğuna, kalp yetmezliğine ve çok ileri durumlarda ölüme bile sebebiyet verebilmektedir.
- Fetal distres: Suni sancı güçlü, şiddetli ve düzenli kasılmalara sebep olur. Bu kasılmalar plasentanın fonksiyonlarında bozulmaya yol açabilmekte ve bu bozulmalar da bebeğin stres yaşamasına sebep olabilmektedir. Bebek strese girdiğinde kalp atışlarında yavaşlama ya da anne karnına dışkılama gibi durumlar meydana gelebilmektedir. Bu durumların gerçekleşmesi ise acil sezaryen doğuma sebep olabilmektedir.
- Doğumdan sonra kanama meydana gelmesi: Suni sancının fazla verilmesinden kaynaklı olarak kasılma fonksiyonunda doğumdan sonra bozulmalar meydana gelmesi ve buna bağlı olarak kanamanın artması durumu oluşabilmektedir.
Suni Sancının Kimlerde ve Hangi Hastalığa Sahip Olanlarda Yapılmaması Gerekir?
Suni sancının uygulanmasının sakıncalı olduğu bazı durumlar bulunmaktadır.
Bunlar şu şekilde sıralanabilmektedir:
- Annenin vücudunun normal doğuma uygun olmaması,
- Annenin önceden sezaryen doğum yapmış olması,
- Annenin önceden rahim ameliyatı geçirmiş olması,
- Annenin aktif genital uçuk enfeksiyonu olması,
- Bebeğin rahim içindeki pozisyonunun sorunlu olması,
- Bebeğin aşırı kilolu olması ya da kafasının olması gerekenden büyük olması,
- Bebeğin kordonunun annenin vajinasından sarkması,
- Bebeğin kasılmalar sırasında meydana gelen oksijen azalmasına dayanamayacak durumda olması,
- Plasentanın rahmi kapatması,
- Rahim ağzında miyom ya da benzeri kanserli hücre olması,
- Annenin leğen kemiklerinde bebeğin çıkışını engelleyebilecek herhangi bir deformasyon olması.
Suni Sancı Riskleri
Bazı araştırmalara göre suni sancı ile doğum riskleri aşağıdaki gibidir:
- Doğumu doğal olmayan yollarla başlatmak hem annede hem de bebekte doğal doğum sürecini sekteye uğratma riski oluşturmaktadır. Dolayısıyla suni sancı doğum sırasında komplikasyon oluşma riskini artırabilmektedir.
- Suni sancı ile doğumu başlatmak, doğum sırasında farklı müdahalelerin yapılması ihtiyacını artırabilmektedir.
- Suni sancı, sezaryen ihtiyacını artırabilmektedir.
- Doğum suni sancıyla başlatıldığında bebeğin karaciğerinin yeterli düzeyde gelişmemiş olması yeni doğan bebekte sarılık riskini artırmaktadır.