Saç dipleri egzaması, kafa derisinde kaşıntı, kızarıklık ve pullanmayla karakterize kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Seboreik dermatit veya kontakt dermatit gibi farklı türleri bulunan bu durum, yağ bezlerinin yoğun olduğu bölgelerde sıklıkla görülür. Stres, hormonal değişimler veya mantar enfeksiyonları (Malassezia) tetikleyici olabilir.
Belirtileri Nelerdir?
- Şiddetli kaşıntı ve yanma hissi
- Kafa derisinde beyaz veya sarımsı kepek benzeri pullanma
- Kızarıklık ve iltihaplı kabarcıklar
- Saç kaybı (kaşıma nedeniyle folikül hasarı)
- Sıcak hava veya terleme sonrası semptomlarda artış
Teşhis Süreci
Dermatologlar öncelikle fizik muayene ile lezyonları inceler. Ayırıcı tanı için:
- Wood lambası incelemesi: Mantar enfeksiyonunu ekarte etmek
- Deri biyopsisi: Sedef hastalığından ayırt etmek için
- Yama testi: Alerjik kontakt dermatit şüphesinde
Tedavi Yaklaşımları
-
Medikal Şampuanlar:
- %2 ketokonazol veya %1 siklopiroks içeren antifungal şampuanlar
- Selenyum sülfit veya çinko piritione içeren kepek önleyiciler
- Kortizonlu solüsyonlar (kısa süreli kullanım için)
-
Topikal Tedaviler:
- Takrolimus veya pimekrolimus içeren kremler
- Salisilik asit ile ölü deri temizliği
- Çay ağacı yağı içeren nemlendiriciler
-
Sistemik Tedaviler (Şiddetli Vakalarda):
- Oral antifungaller (terbinafin)
- Düşük doz kortikosteroidler
- Fototerapi (dar bant UVB)
Evde Bakım Önerileri
- Beslenme: Omega-3 (ceviz, somon), çinko (kabak çekirdeği) ve probiyotikler
- Kaşıntıyı Azaltan Yöntemler:
- Soğuk kompres uygulaması
- Elma sirkesi sulandırılarak saç diplerine masaj
- Stres Yönetimi: Yoga ve nefes egzersizleri
Önleyici Tedbirler
- SLS içermeyen hipoalerjenik şampuan kullanımı
- Saç kurutma makinesini düşük ısıda tutma
- Sıkı bone/bere kullanımından kaçınma
- Yastık kılıflarının haftada 2 kez değiştirilmesi
Hangi Durumlarda Doktora Gidilmeli?
- Pullanmaların yüz veya boyuna yayılması
- Sarı renkli akıntı veya kabuklanma
- 2 haftalık tedaviye rağmen düzelme olmaması
- Saç derisinde ağrılı çatlaklar
Dermatoloji uzmanları, inatçı vakalarda kişiye özel tedavi protokolleri geliştirir. Erken müdahale, kronikleşme riskini azaltmada kritik rol oynar.
