Retina hastalıkları, gözün arkasında yer alan ve ışığı algılayan sinir tabakasını etkileyen ciddi sağlık sorunlarıdır. Erken teşhis edilmediğinde kalıcı görme kaybına yol açabilen bu hastalıklar, yaşlanma, diyabet veya genetik faktörlerle ortaya çıkabilir. İşte retina sağlığıyla ilgili bilinmesi gerekenler:
Retina Nedir ve Neden Önemlidir?
Retina, göz küresinin iç yüzeyini kaplayan ve ışık algılayıcı hücrelerden (fotoreseptörler) oluşan sinir dokusudur. Görüntüleri elektrik sinyallerine dönüştürerek beyne ileten bu tabaka, keskin merkezi görme ve çevresel görüşten sorumludur. Retina hasar gördüğünde görme kalitesi doğrudan etkilenir.
En Sık Görülen Retina Hastalıkları
-
Sarı Nokta Hastalığı (Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu):
Merkezi görmeyi sağlayan makula bölgesinin bozulmasıdır. "Kuru tip" yavaş ilerlerken "yaş tip" ani görme kaybına yol açar. 50 yaş üstü bireylerde körlüğün önde gelen nedenidir. -
Diyabetik Retinopati:
Şeker hastalığına bağlı retina damarlarının hasarıdır. Kanamalar, sıvı sızıntısı ve anormal damar oluşumlarıyla karakterizedir. Diyabet tanısı alan her 3 kişiden 1’inde görülür. -
Retina Dekolmanı:
Retinanın altındaki dokulardan ayrılmasıdır. Işık çakmaları, ani sinek uçuşmaları ve perde inmesi hissiyle acil müdahale gerektirir. -
Retinitis Pigmentoza:
Genetik geçişli bir hastalıktır. Gece körlüğü ve çevresel görüş kaybıyla başlar, ilerleyerek tünel görüşüne yol açar.
Belirtiler: Hangi Sinyaller Acil Müdahale Gerektirir?
- Ani veya yavaş ilerleyen görme kaybı
- Işık çakmaları, yıldırım benzeri parlamalar
- Görme alanında uçuşan siyah noktalar veya örümcek ağları
- Düz çizgilerde eğrilik veya kırılmalar
- Görüntülerin merkezinde karanlık alanlar
Teşhis Yöntemleri
- Dilate Göz Muayenesi: Pupillaların damlalarla genişletilerek retina detaylı incelenmesi.
- OCT (Optik Koherens Tomografi): Retina tabakalarının mikron düzeyinde kesitsel görüntülenmesi.
- Fundus Floresein Anjiyografi: Damar yapılarının boya enjeksiyonuyla değerlendirilmesi.
- Görme Alanı Testi: Periferik görme kaybının tespiti.
Tedavi Seçenekleri
- Anti-VEGF Enjeksiyonları: Yaş tip sarı nokta hastalığı ve diyabetik ödemde göz içine uygulanır (Aflibercept, Ranibizumab).
- Lazer Fotokoagülasyon: Anormal damarların yakılarak kanamaların önlenmesi.
- Vitrektomi: Kanama veya skar dokularının cerrahi olarak temizlenmesi.
- Retina Yerleştirme: Dekolman vakalarında retinanın yeniden konumlandırılması.
Korunma ve Risk Yönetimi
- Düzenli Göz Taraması: Diyabet hastaları yılda 1 kez, 40 yaş üstü bireyler 2 yılda 1 muayene olmalı.
- Sigarasız Yaşam: Sigara içmek sarı nokta hastalığı riskini 4 kat artırır.
- Beslenme: Lutein, zeaksantin, C ve E vitamini içeren besinler (ıspanak, yumurta, portakal).
- UV Koruma: Güneş gözlüğü ile UV ışınlarının retinaya zararı önlenir.
Yenilikçi Tedaviler
- Gen Terapisi: Retinitis pigmentoza için FDA onaylı Luxturna tedavisi.
- Retina Protezleri: İleri evre görme kayıplarında beyne elektriksel uyarı sağlayan implantlar.
- Kök Hücre Araştırmaları: Hasar görmüş fotoreseptörlerin yenilenmesi üzerine çalışmalar.
