Retansiyon kisti, vücuttaki salgı bezlerinin veya kanalların tıkanması sonucu sıvı birikmesiyle oluşan iyi huylu bir kistik yapıdır. Genellikle ağrısız ve yavaş büyüme eğiliminde olsa da bulunduğu bölgeye bağlı olarak çeşitli semptomlara yol açabilir. Bu yazıda, retansiyon kistlerinin nedenleri, belirtileri, teşhis yöntemleri ve tedavi seçeneklerini detaylıca ele alacağız.
Retansiyon Kisti Nedir?
Retansiyon kisti, salgı üreten bezlerin veya kanalların tıkanması nedeniyle salgıların birikmesi sonucu oluşur. En sık tükürük bezlerinde (örn. ağız içi), böbreklerde, yumurtalıklarda veya deri altında görülür. Kistin içi genellikle berrak veya bulanık sıvıyla doludur ve çevre dokulara baskı yapmadığı sürece belirti vermeyebilir.
Retansiyon Kisti Türleri
- Mukosel (Ağız İçi Kisti): Tükürük bezlerinin tıkanmasıyla dil altında veya dudak içinde oluşan küçük şişlikler.
- Böbrek Kistleri: Basit kistler olarak adlandırılır, çoğunlukla tesadüfen teşhis edilir.
- Yumurtalık Kistleri: Folikül kistleri gibi hormonal dengesizliklerle ilişkili olabilir.
Retansiyon Kisti Belirtileri
- Lokal Şişlik: Kistin bulunduğu bölgede ele gelen yumuşak bir kitle.
- Ağrı: Büyük kistler çevre dokulara baskı yaparak ağrıya neden olabilir.
- Enfeksiyon Belirtileri: Kızarıklık, ısı artışı veya iltihaplı akıntı (kist patlarsa).
- Fonksiyon Kaybı: Örneğin, tükürük bezi kistleri ağzı açmada zorluk yaratabilir.
Teşhis Yöntemleri
Retansiyon kistlerinin teşhisi fizik muayene ve görüntüleme teknikleriyle konulur:
- Ultrason: Kistin boyutunu ve iç yapısını değerlendirmek için kullanılır.
- MR veya BT: Büyük kistlerde çevre doku ilişkisini detaylandırır.
- Biyopsi: Kanser şüphesi varsa doku örneği alınır.
Retansiyon Kisti Tedavi Seçenekleri
- Takip ve Gözlem: Küçük ve asemptomatik kistler genellikle müdahale gerektirmez.
- Aspirasyon: İğneyle sıvının boşaltılması (tekrarlama riski yüksektir).
- Cerrahi Eksizyon: Lokal anestezi altında kistin çıkarılması (kalıcı çözüm sağlar).
- Lazer Tedavisi: Deri yüzeyindeki kistlerde minimal invaziv bir yöntem.
Retansiyon Kisti Oluşumunu Önleme
- Ağız hijyenine dikkat ederek tükürük bezi tıkanıklıklarını azaltmak.
- Hormonal dengesizlikler için düzenli kontroller yaptırmak.
- Travmatik aktivitelerden kaçınarak dokuların zedelenmesini önlemek.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Kist aniden büyürse, ağrı veya kızarıklık gelişirse veya fonksiyon kaybına yol açarsa vakit kaybetmeden bir uzmana danışılmalıdır.