Reiter Sendromu, eklem iltihabı, idrar yolu enfeksiyonu ve gözde konjonktivit ile karakterize bir reaktif artrit türüdür. Genellikle bağırsak veya ürogenital enfeksiyonları takiben gelişen bu otoinflamatuar durum, özellikle HLA-B27 geni taşıyan bireylerde görülür. Hastalığın üç temel bileşeni eklem tutulumu, üretrit ve göz iltihabıdır.
Reiter Sendromunun Klinik Belirtileri
Eklem tutulumu genellikle diz, ayak bileği ve sakroiliak eklemlerde asimetrik şişlik ve ağrı şeklinde kendini gösterir. Entezit (tendon-bağ bağlantılarında iltihap) özellikle topuk bölgesinde şiddetli ağrıya yol açar. İdrar yolu semptomları arasında ağrılı idrara çıkma ve üretral akıntı bulunur. Gözlerde kızarıklık, yanma ve fotofobi konjonktivitin tipik bulgularıdır. Ciltte keratoderma blenorrhagicum adı verilen pullu lezyonlar ve ağız ülserleri görülebilir.
Hastalığın Nedenleri ve Tetikleyicileri
Reiter Sendromu genellikle bakteriyel enfeksiyonları takiben ortaya çıkar. Gastrointestinal sistemde Salmonella, Shigella ve Campylobacter türleri, ürogenital sistemde ise Chlamydia trachomatis başlıca tetikleyicilerdir. Enfeksiyondan 1-4 hafta sonra semptomlar başlar. HLA-B27 pozitifliği hastalık gelişiminde önemli bir risk faktörüdür. Erkeklerde kadınlara göre 5-10 kat daha sık görülür.
Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler
Tanı klinik bulgular ve laboratuvar testleri ile konulur. Eklem ağrısı, idrar yolu enfeksiyonu öyküsü ve göz tutulumu varlığı tanıyı destekler. ESR ve CRP yüksekliği gibi inflamatuar belirteçler, HLA-B27 testi ve önceki enfeksiyona ait serolojik testler istenir. Eklem hasarını değerlendirmek için röntgen veya MRI görüntüleme kullanılır. Ayırıcı tanıda romatoid artrit ve ankilozan spondilit dışlanmalıdır.
Tedavi Yaklaşımları ve Yönetim Stratejileri
Tedavi üç ana hedefe odaklanır: altta yatan enfeksiyonu kontrol altına almak, inflamasyonu baskılamak ve semptomları hafifletmek. Antibiyotikler tetikleyici bakterilere yönelik olarak reçete edilir. NSAİİ’ler eklem ağrısı ve inflamasyon için ilk basamak tedavidir. Şiddetli vakalarda kortikosteroid enjeksiyonları veya DMARD’lar (Sulfasalazin) kullanılır. Biyolojik ajanlar (TNF inhibitörleri) dirençli olgularda tercih edilir. Fizik tedavi eklem hareket açıklığını korumak için kritiktir.
Komplikasyonlar ve Uzun Dönem Seyir
Uygun tedavi edilmeyen vakalarda kronik artrit gelişebilir. Tekrarlayan üveit atakları kalıcı görme kaybına yol açabilir. Aort yetmezliği ve kardiyak iletim bozuklukları nadir ama ciddi komplikasyonlardır. Hastaların yaklaşık %50’sinde semptomlar 6 ay içinde gerilese de %15-30’unda kronikleşme görülür. Düzenli takip ve erken müdahale prognozu iyileştirir.
Korunma ve Yaşam Tarzı Önerileri
Gıda hijyenine dikkat ederek bakteriyel gastroenterit riski azaltılabilir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan korunmak için güvenli seks uygulamaları önemlidir. Düzenli egzersiz eklem fonksiyonlarını korurken, omega-3 takviyeleri inflamasyonu hafifletebilir. Sigara kullanımı hastalık şiddetini artırdığından bırakılmalıdır. Stres yönetimi için yoga ve meditasyon önerilir.
