Rahim kanseri (endometrium kanseri), rahim iç zarını oluşturan endometrium tabakasındaki hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkan önemli bir jinekolojik kanser türüdür. Özellikle menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda daha sık görülmekle birlikte, genç yaşlarda da risk faktörlerine bağlı olarak gelişebilir. Erken teşhis edildiğinde tedavi başarısı oldukça yüksektir.
Rahim Kanseri Türleri
Endometrioid adenokarsinom en yaygın tür olup vakaların %80’ini oluşturur. Tip 1 olarak sınıflandırılan bu grup genellikle östrojen fazlalığıyla ilişkilidir ve daha iyi prognoza sahiptir. Tip 2 grubunda yer alan seröz papiller karsinom ve berrak hücreli karsinom gibi agresif türler ise daha nadir görülür ancak tedavisi zorlaşır. Uterin sarkomlar ise rahim kas tabakasından köken alan farklı bir kanser grubudur.
Belirtiler ve Erken Uyarı İşaretleri
Menopoz sonrası kanama en kritik erken belirtidir. Menopoz öncesi dönemde ise adet dışı ara kanamalar, aşırı uzun veya yoğun adet görme, pelvik ağrı veya kitle hissi önemli sinyallerdir. İleri evrelerde kilo kaybı, nedensiz yorgunluk ve karında şişlik gibi sistemik belirtiler eklenir. Bu semptomların varlığında zaman kaybetmeden jinekolojik muayene şarttır.
Tanı Yöntemleri
Transvajinal ultrason ile endometrium kalınlığı ölçümü ilk basamak tarama yöntemidir. Kalınlığın 4 mm üzerinde olması patolojik kabul edilir. Kesin tanı için histeroskopi eşliğinde alınan endometrium biyopsisi altın standarttır. Patolojik inceleme sonucuna göre ek olarak MRI veya PET-CT gibi görüntüleme yöntemleri ile evreleme yapılır.
Tedavi Seçenekleri
Cerrahi tedavi temel yaklaşımdır. Total histerektomi ve bilateral salpingo-ooforektomi (rahim ve yumurtalıkların alınması) standart uygulamadır. Lenf nodu diseksiyonu ise evreleme için gereklidir. Erken evrelerde cerrahi yeterli olabilirken, yüksek riskli hastalarda adjuvan tedaviler eklenir. Radyoterapi pelvik nüks riskini azaltırken, kemoterapi (karboplatin/paklitaksel) ileri evre veya metastatik hastalıkta kullanılır. Hormon tedavisi ise östrojen reseptör pozitif tümörlerde seçenektir.
Risk Faktörleri ve Korunma
Obezite, diyabet, erken adet görme, geç menopoz ve nulliparite (doğum yapmamış olma) önemli risk faktörleridir. Korunmada kilo kontrolü, düzenli egzersiz ve doğum kontrol hapı kullanımı (en az 1 yıl) kanıtlanmış yöntemlerdir. Lynch sendromu gibi genetik yatkınlığı olanlarda profilaktik histerektomi önerilir.
İleri Evre Hastalıkta Yeni Gelişmeler
Hedefe yönelik tedaviler özellikle ileri evre hastalıkta umut vaat etmektedir. MSI-H tümörlerde immünoterapi (pembrolizumab), HER2 pozitif agresif tümörlerde trastuzumab ve anti-anjiyojenik ajanlar (bekacizumab) tedavi seçenekleri arasında yer alır.
Takip ve Yaşam Tarzı Önerileri
Tedavi sonrası ilk 2 yıl 3 ayda bir jinekolojik muayene ve vaginal sitoloji gerekir. Düzenli pelvik ultrason ve CA-125 takibi önerilir. Dengeli beslenme, tütün ürünlerinden uzak durma ve fiziksel aktivite nüks riskini azaltmada etkilidir.
