Rahim kalınlaşması (endometrial hiperplazi), rahim iç zarının anormal şekilde kalınlaşmasıdır. Genellikle östrojen-progesteron dengesizliği kaynaklı bu durum, tedavi edilmezse rahim kanseri riskini artırabilir. İşte rahim kalınlaşmasına dair tüm bilinmesi gerekenler:
Rahim Kalınlaşması Nedir?
Endometrium adı verilen rahim iç tabakasının normalden fazla kalınlaşmasıdır. Genellikle menopoz öncesi ve menopoz dönemindeki kadınlarda görülür. Östrojen hormonunun uzun süreli baskınlığı veya progesteron eksikliği, hücrelerin kontrolsüz çoğalmasına yol açar.
Başlıca Nedenleri
- Hormonal dengesizlikler: Polikistik over sendromu (PKOS), östrojen üreten tümörler
- Obezite: Yağ dokusundaki östrojen üretiminin artması
- Hormon tedavileri: Östrojen içerikli ilaçların progesteronsuz kullanımı
- Kronik yumurtlama sorunları: Düzensiz adet döngüleri
- Tamoksifen kullanımı: Meme kanseri tedavisinde kullanılan bu ilaç riski artırır
Belirtiler ve İşaretler
- Anormal kanamalar: Adet dönemleri arasında lekelenme veya şiddetli kanama
- Uzun süreli adet: 7 günden fazla süren kanamalar
- Menopoz sonrası kanama: Menopozu takip eden 1 yıl sonra görülen kanamalar
- Kasık ağrısı: Pelvik bölgede baskı hissi
- Kansızlık: Demir eksikliğine bağlı yorgunluk ve halsizlik
Teşhis Yöntemleri
- Transvajinal ultrason: Endometrium kalınlığının ölçülmesi (menopozdaki kadınlarda 5 mm üzeri riskli)
- Histeroskopi: Rahim içinin kameralı sistemle incelenmesi
- Endometrial biyopsi: Küretaj veya pipelle ile doku örneği alınması
- Patolojik inceleme: Hiperplazi tipinin belirlenmesi (basit, kompleks, atipili)
Tedavi Yaklaşımları
- Hormon tedavisi: Progesteron içerikli ilaçlar (3-6 ay süreyle)
- Cerrahi müdahale:
- Histerektomi: Atipili hiperplazide veya tedaviye yanıtsızlıkta tercih edilir
- Endometrial ablasyon: Doğurganlığını korumak isteyenlerde alternatif yöntem
- Yaşam tarzı değişiklikleri: Kilo kontrolü, diyabet ve tiroit hastalıklarının yönetimi
Risk Grupları
- 45-55 yaş arası kadınlar
- Ailesinde rahim/kolon kanseri öyküsü olanlar
- Hiç doğum yapmamış kadınlar
- Şeker hastalığı veya insülin direnci bulunanlar
Komplikasyonlar ve Kanser İlişkisi
Atipisiz hiperplazide kanser riski %1-3 iken, atipili hiperplazide bu oran %30’a çıkar. Tedavi edilmeyen vakalarda 4 yıl içinde endometrioid adenokarsinom gelişme riski bulunur.
Korunma Stratejileri
- Düzenli jinekolojik kontroller (yılda bir kez)
- Obezite kontrolü (VKİ <25)
- Progesteron desteği ile birlikte östrojen tedavisi
- Doğum kontrol haplarının düzenli kullanımı
Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?
- Ani ve şiddetli kanamalar
- Baş dönmesi ile birlikte solukluk (akut anemi belirtileri)
- Menopoz sonrası yoğun kanama
Tanı konulduğunda kadın hastalıkları ve doğum uzmanı takibi şarttır. Tedavi sürecinde hastanın yaşı, çocuk isteği ve hiperplazi tipi kararları yönlendirir. Erken evrede teşhis edilen vakalarda tedavi başarısı %90’ın üzerindedir.
