Rahim ağzında yara (servikal erozyon veya ektopi), kadınlarda sık karşılaşılan jinekolojik bir durumdur. Genellikle endişe verici görünse de çoğu vakada kanserle ilişkili değildir. İşte bu konuda bilinmesi gereken tüm detaylar:
Rahim Ağzında Yara Nedir?
Rahim ağzının dış yüzeyini kaplayan epitel hücrelerinin incelmesi veya iç kanal hücrelerinin dışa doğru yayılmasıyla oluşur. Aslında gerçek bir "yara" değil, hücresel bir değişimdir. Doğurganlık çağındaki kadınların yaklaşık %70’inde görülür.
En Yaygın Nedenleri
- Hormonal Değişimler: Özellikle gebelikte ve doğum kontrol hapı kullanımında östrojen artışı.
- Enfeksiyonlar: HPV, klamidya, herpes gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar.
- Travma: Doğum, kürtaj veya cinsel ilişki sonrası fiziksel hasar.
- Kimyasal Tahriş: Spermisitler veya vajinal duş ürünlerinin aşırı kullanımı.
Belirtiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Çoğu kadın hiçbir şikayet yaşamaz. Belirti varsa:
- Anormal Kanama: İlişki sonrası lekelenme veya adet dışı kanama.
- Artmış Akıntı: Şeffaf, süt beyazı veya sarı-yeşil renkli kokusuz akıntı.
- Ağrı: Cinsel ilişki sırasında rahatsızlık hissi.
Teşhis Süreci
- Jinekolojik Muayene: Spekulum ile rahim ağzının görsel incelenmesi.
- Smear Testi: Anormal hücreleri taramak için PAP testi.
- Kolposkopi: Şüpheli lezyonların büyütülerek detaylı analizi.
- Biyopsi: Kanser şüphesinde doku örneği alınması.
Tedavi Ne Zaman Gerekir?
- Asemptomatik Vakalar: Genellikle tedavi gerekmez, 6 ayda bir takip yeterlidir.
- Şikayet Varlığında:
- Koterizasyon (Yakma): Elektrik akımıyla anormal dokunun tahribi.
- Kriyoterapi (Dondurma): Sıvı nitrojenle dondurma işlemi.
- Lazer Tedavisi: Hassas dokularda kontrollü müdahale.
- Enfeksiyon Varlığında: Antibiyotik veya antiviral ilaçlar.
Kanser Riski Var Mı?
Basit erozyon kansere dönüşmez. Ancak HPV enfeksiyonu veya anormal PAP test sonuçları varsa düzenli takip şarttır. Tedavi edilmeyen yüksek riskli HPV, serviks kanserine yol açabilir.
Korunma ve Önlemler
- Düzenli Kontrol: Yıllık jinekolojik muayene ve PAP smear testi.
- Güvenli Cinsellik: Kondom kullanımı ve HPV aşısı (9-45 yaş arası).
- Tahriş Edicilerden Kaçınma: Parfümlü ped, vajinal duş kullanmamak.
Sık Sorulan Sorular
- Doğal Yollarla Geçer Mi? Hormonal denge sağlandığında kendiliğinden iyileşebilir.
- Gebelikte Riskli Midir? Genellikle zararsızdır, doğum sonrası kontrol önerilir.
- Tekrarlar Mı? Altta yatan neden (HPV gibi) tedavi edilmezse nüks edebilir.
Şiddetli kanama, kötü kokulu akıntı veya kronik ağrı durumunda vakit kaybetmeden jinekoloğa başvurulmalıdır. Erken teşhis, tedavi başarısını önemli ölçüde artırır.
