Rahim ağzında kitle (servikal kitle), kadınlarda sıklıkla rutin jinekolojik muayeneler sırasında tespit edilen anormal doku büyümeleridir. Bu kitleler genellikle iyi huylu (benign) olsa da, nadiren kanserle ilişkili olabilir. Erken teşhis ve doğru tedavi, özellikle kanser şüphesi taşıyan durumlarda hayati önem taşır.
Rahim Ağzında Kitle Nedenleri
- Nabothi Kistleri: Tıkanan servikal bezlerin oluşturduğu içi sıvı dolu iyi huylu kistler.
- Servikal Polipler: Hormonal değişimler veya kronik iltihapla bağlantılı, genellikle zararsız çıkıntılar.
- Kondilomlar: HPV virüsünün neden olduğu siğil benzeri oluşumlar.
- Endometriozis: Rahim içi dokunun servikse yerleşmesiyle oluşan lezyonlar.
- Miyomlar: Nadiren rahim ağzında gelişen kas dokusu tümörleri.
- Kanser Öncülü Lezyonlar: HPV kaynaklı displazi veya karsinom in situ.
- Serviks Kanseri: İleri evrelerde kitle şeklinde kendini gösterebilir.
Belirtiler ve İşaretler
Küçük kitleler genellikle belirti vermez. Büyüdükçe veya iltihaplandıkçaaşağıdaki şikayetler ortaya çıkabilir:
- Anormal Kanamalar: İlişki sonrası lekelenme veya adet dışı kanama.
- Akıntı Değişiklikleri: Kokulu, yoğun veya kanlı vajinal akıntı.
- Pelvik Ağrı: Cinsel ilişki sırasında veya sürekli ağrı hissi.
- İdrar Şikayetleri: Sık idrara çıkma veya idrar yaparken yanma.
- Kitle Hissi: Elle muayenede farkedilebilir şişlik.
Teşhis Süreci
Tanıda çok yönlü yaklaşım gerekir:
- Jinekolojik Muayene: Spekulumla görsel inceleme ve elle palpasyon.
- Smear Testi (Pap Test): Anormal hücreleri taramak için standart yöntem.
- HPV DNA Testi: Yüksek riskli HPV tiplerini saptamaya yönelik.
- Kolposkopi: Serviksin büyütülerek incelenmesi ve şüpheli bölgeden biyopsi alınması.
- Ultrason: Kitlenin boyutunu ve yapısını değerlendirmede kullanılır.
- Biyopsi: Kesin tanı için doku örneği alınması.
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi kitlenin tipine, boyutuna ve hastanın yaşına göre değişir:
- Nabothi Kistleri: Genellikle tedavi gerektirmez, büyüdükçe koterizasyonla boşaltılabilir.
- Polipler: Histeroskopi ile kolayca çıkarılır ve patolojiye gönderilir.
- HPV Lezyonları: Kriyoterapi, LEEP veya lazer ablasyonu ile tedavi edilir.
- Kanser Öncülü Değişiklikler: Konizasyon (servikal koni biyopsisi) uygulanır.
- Kanser Varlığında: Radyoterapi, kemoterapi veya radikal histerektomi gibi seçenekler değerlendirilir.
Önleyici Tedbirler
- Düzenli Pap smear ve HPV testleriyle tarama programlarına katılmak.
- HPV aşısı olmak (9-45 yaş arası).
- Sigarayı bırakmak (serviks kanseri riskini %50 azaltır).
- Güvenli cinsel ilişki ile HPV bulaşma riskini düşürmek.
Doktora Başvurma Zamanı
Aşağıdaki durumlarda vakit kaybetmeden jinekoloğa gidilmeli:
- İlişki sonrası kanama veya açıklanamayan lekelenme
- Kötü kokulu, renkli veya yoğun akıntı
- Kasık ağrısı veya cinsel ilişkide ağrı
- Adet döngüsü dışındaki kanamalar
- Menopoz sonrası her türlü kanama
