Pelvik kanser, leğen kemiği (pelvis) bölgesinde gelişen malign tümörleri ifade eder. Bu terim; rahim, yumurtalık, serviks, vajina, mesane ve rektum gibi pelvik organların kanserlerini kapsar. Erken teşhis ve multidisipliner tedavi yaklaşımı, hayatta kalma oranlarını önemli ölçüde artırır.
Pelvik Kanser Türleri ve Özellikleri
- Yumurtalık (Over) Kanseri: Sessiz seyirli olup genellikle ileri evrede belirti verir. Karın şişliği ve pelvik ağrı en sık semptomlardır.
- Serviks (Rahim Ağzı) Kanseri: HPV enfeksiyonu ile güçlü ilişkilidir. Anormal vajinal kanama ve cinsel ilişki sonrası kanama erken uyarıcıdır.
- Endometrium (Rahim İçi) Kanseri: Menopoz sonrası kanama en önemli belirtisidir. Obezite ve diyabet önemli risk faktörleridir.
- Mesane Kanseri: İdrarda kan (hematüri) ve sık idrara çıkma ile kendini gösterir.
- Rektum Kanseri: Bağırsak alışkanlığı değişiklikleri ve dışkıda kan görülmesi tipiktir.
Belirtiler ve İşaretler
Pelvik kanserler ortak semptomlar paylaşabilir:
- İnatçı pelvik ağrı veya basınç hissi
- Açıklanamayan kilo kaybı
- Anormal vajinal kanama (özellikle menopoz sonrası)
- İdrar yaparken ağrı veya kanlı idrar
- Bağırsak alışkanlıklarında değişim (kabızlık/ishal)
- Cinsel ilişki sırasında ağrı
Tanı Yöntemleri
- Fizik Muayene: Pelvik muayene ve rektal tuşe ile kitle değerlendirmesi.
- Görüntüleme:
- Transvajinal ultrason (yumurtalık/rahim değerlendirmesi)
- Pelvik MRI (tümör yayılımının haritalanması)
- PET-CT (metastaz taraması)
- Biyopsi: Histeroskopi, sistoskopi veya kolonoskopi ile doku örneği alınması.
- Laboratuvar: CA-125 (over), CEA (rektum), SCC (serviks) gibi tümör belirteçleri.
Tedavi Yaklaşımları
- Cerrahi: Histerektomi, ooferektomi veya pelvik eksenterasyon gibi radikal prosedürler.
- Kemoterapi: Karboplatin-paklitaksel (over), sisplatin (serviks) gibi rejimler.
- Radyoterapi: Brakiterapi (serviks) veya eksternal ışın tedavisi.
- Hedefe Yönelik Tedaviler: PARP inhibitörleri (BRCA mutasyonlu over kanseri), immünoterapi (PD-L1 pozitif tümörler).
Risk Faktörleri ve Korunma
- HPV Aşısı: Serviks kanserine karşı %90 koruma sağlar.
- Düzenli Taramalar: Pap smear (serviks), kolonoskopi (rektum).
- Yaşam Tarzı: Sigaradan kaçınma, obezite kontrolü.
- Genetik Danışmanlık: BRCA mutasyonu olanlarda profilaktik cerrahi seçeneği.
Prognozu Etkileyen Faktörler
- Evre (Erken evre over kanserinde 5 yıllık sağkalım %90+)
- Tümör alt tipi (Yüksek dereceli seröz over kanseri agresif seyreder)
- Cerrahi sonrası tümör kalıntısı (Optimal debulking önemli)
Destek Tedaviler ve Rehabilitasyon
- Lenfödem yönetimi (Fizik tedavi)
- Pelvik taban egzersizleri (Mesane-bağırsak fonksiyonları için)
- Psikoonkolojik destek (Cinsel işlev bozuklukları ve anksiyete yönetimi)
Multidisipliner yaklaşım (jinekolojik onkolog, medikal onkolog, radyasyon onkoloğu) tedavi başarısını artırır. Belirtileri tanımak ve düzenli kontroller hayat kurtarıcıdır.
