PAPP-A Nedir?

PAPP-A, sadece hamilelikte olan, tamamen hamileliğe özgü olan bir protein demektir.

PAPP-A, açılımı “pregnancy associated plasma protein A” şeklindedir. PAPP-a kelimesinin İngilizce açılımının çevirisi ise “gebelikle ilişkili plazma proteini A” şeklinde yapılmaktadır. İsminden de anlaşıldığı gibi PAPP-A, sadece hamilelikte olan, tamamen hamileliğe özgü olan bir protein demektir.

PAPP-A değerlerine ise ikili test yapılarak bakılabilir. Gebe kişinin son adet tarihine bağlı olarak hamileliğin 11. ile 14. haftaları arasında bu ikili test yapılır. Bu testte anne adayı olan kişiden kan alınır ve bu sayede PAPP-A ve serbest HCG biyokimyasal değerleri ölçülmüş olur. Bu testin tam adı ise ikili tarama testi olarak geçmektedir.

PAPP-A değerlerine bakılabilen bu ikili tarama testinin diğer isimleri ise şu şekilde sıralanır: İlk trimester tarama testi, ikili test, double test, 11-14. hafta tarama testi. Bu isimlerle de bilinen ikili test, İngilizce olarak ise “double screening test” şeklinde geçer.

Down sendromu riskinin tespit edilebilmesi amacıyla hamileliğin 11 ile 14. haftalarında ikili test, ayrıca 16 ile 18. haftalarda ise üçlü test yapılmaktadır. Her iki test ile de bebekte down sendromu olma ihtimali belirlenebilir ve bu testlere “tarama testleri” adı verilir ancak bu tarama testleri kesin olarak bir tanı koydurucu değerde değildir. İkili test ile ölçülebilen PAPP-A, plasenta sayesinde salgılanır ve gebelik süreci ilerledikçe bu papp-a seviyeleri de yükselmeye devam eder.

İkili Tarama - PAPP-A Testi Kimlere Yapılır?

PAPP-A değerlerine bakılabilen ikili tarama testinin yapılması gereken kişiler, hamilelik döneminin ilk üç ayını geçirmekte olan kadınların tamamıdır. Bu dönemdeki tüm hamilelere bu testin yapılması tavsiye edilir ancak birtakım faktörler, bu testin önemini ve gerekliliğini daha da artırır. Genetik şartları olumsuz durumdaki bir bebeğin dünyaya gelme ihtimalini artıran bu risk faktörleri ise şunlardır:

  • Anne adayının yaşının 35 ve üzeri olması,
  • Önceki hamileliklerde genetik bazı kusurların tespit edilmiş olması,
  • İnsüline bağımlı bir şeker hastalığı öyküsü olması,
  • Spontan şekilde yaşanan düşükler,
  • Ailede bazı doğum kusurları yaşanmış öykülerin olması.

PAPP-A Değerlerini Gösteren İkili Test Nasıl Yapılır?

PAPP-A testi yapılışı, ikili tarama testinin yapılmasına dayanmaktadır. PAPP-A , bu noktada ikili test sırasında ölçülebilen bir değer anlamına gelmektedir. Bu ikili test sayesinde anne adayının kanında bulunan PAPP-A ile beta hCG değerlerinin seviyeleri tespit edilir. Bu testin yapılışı ve prosedürü ile ilgili süreç ise şu şekilde ilerler:

  • Bu test için ilk aşama, anne adayına kan testi yapılmasıdır. Bunun için öncesinde bir hazırlık gerekmez. 
  • Gebelik sırasında herhangi bir ilaç kullanımı varsa doktora bildirilmesi gerekir. 
  • Sonrasında enjeksiyon kullanılarak kan numunesi alınır. Ardından da ultrason taraması aşamasına geçilir.
  • Bu noktada sonografi uzmanı da görüntü meydana getirebilmek adına abdominal (batın/karın) ultrason ya da vajinal ultrason cihazını kullanacaktır. Elde ettiği görüntüler sayesinde anne karnındaki fetusun ense kısmında bulunan dokudaki sıvı ölçümü ya da bu bölgenin kalınlığı değerlendirip inceler.   
  • Laboratuvar ortamında tetkik edilmiş olan kan numunesi, hastanın yaş aralığı ve ultrason sonuçları gibi pek çok kişisel veri bir araya getirilir ve bu bilgiler üzerinden sonuç oluşturulur.
  • Ayrıca PAPP-A değerlerinin ölçümlenebildiği bu ikili tarama testiyle alakalı bir risk de yoktur. Sadece kan numunesinin hastadan alınması esnasında seyrek de olsa şu yan etkilerin oluşma riski vardır:
  1. Hematom oluşması (Kanın damar dışına çıkması),
  2. Kanama oluşması,
  3. Enfeksiyon görülmesi,
  4. Morarma görülmesi. 

İkili Test Sonrası PAPP-A Sonuçları

İkili test sonrası PAPP-A sonuçları ile ilgili süreç şu şekildedir:

  • İkili test sonrası PAPP-A sonuçları, genel olarak 1 ila 2 gün içinde alınmaktadır. 
  • Testin yapıldığı sağlık merkezi ve hastadan kan numunesinin alınıp tetkik edildiği laboratuvar ortamının yoğunluk derecesine bağlı olarak bu süre içerisinde bazı değişiklikler meydana gelebilir. 
  • Sonucun oranlar üzerinden belirtilmesi ve biraz da komplike değerler barındırması sebebiyle kesinlikle uzman hekimle beraber yorumlanması doğrudur. 
  • Sonuçlara göre yüksek seviyede beta hCG değeri ile düşük seviyede PAPP-A değeri olması, hastanın ikili testinin genellikle pozitif şekilde sonuç vermesine sebep olur. 
  • Sonuçların ve hastanın genetik durumunun tam olarak teşhisinin doğrulanabilmesi için daha çok test uygulanması gerekebilir. 

İkili Testte PAPP-A Değeri Kaç Olmalı?

İkili test PAPP-A normal değerleri, anne adayının karnındaki bebeğin down sendromu açısından riskte olmadığını göstermektedir. İkili test yapılarak PAPP-A ve hCG değerlerine bakılır. İkili testte bu iki biyokimyasal değere bakılıp bilgisayar ortamında değerlendirmesi yapılır ve neticeye bir risk oranı ortaya çıkarılmış olur. Risk oranının ise 1/250 üstünde görülmesi, test sonucunun pozitif olduğunu gösterir. Bu da demek olur ki; down sendromu bakımından riskli gruba dahil olan hastada ileri tetkikler yapılması gerekir. Bu anlamda sınır değer ise eşik değer şeklinde ifade edilir ancak sonuç pozitif olduğunda bile genel verilere bakıldığında görülür ki; testi yaptırmış olan her 30 kişinin bir tanesinde bu test, pozitif olarak sonuç vermektedir. Dolayısıyla şüphe olsa da kesin tanı için ileri tetkikler gerekmektedir.

PAPP-A Yüksekliği Nedir?

PAPP-A yüksekliği ile ilgili değerler, oranlar biçiminde sunulur. Dolayısıyla tüm sonuçlar, oranlar üzerinden verilmektedir. Buna göre Papp-a, plasentada salgılanmakta ve gebelik ilerledikçe değerlerin seviyesi de yükselmektedir. Türlü dokular, testteki PAPP-A değerlerini çok daha düşük olan seviyelerde eksprese etmektedir. Ayrıca koroner arterlerde (kalbi çevreleyen ve besleyen atardamarlarda) sabit bulunmayan plaklar da PAPP-A değerlerinin yüksek olmasına sebep olur. Sonuçlar ile ilgili yüksek ve düşük risk oranları ise şu şekilde belirtilir:

  • Pozitif ve Yüksek Riskli Sonuç: 1:10 ile 1:250 oran aralığı
  • Negatif ve Düşük Riskli Sonuç: 1:1000 ya da üzeri oran

PAPP-A Düşüklüğü Nedir?

PAPP-A hormonun sonuçlarda düşük olması ve hCG hormonunun yüksek seviyede olması, Trizomi 21 – Down Sendromu hastalığı açısından olası riski yükseltmektedir. Ultrason incelemesinde bebeğin “ense kalınlığı” ölçüsünün 3,5 mm üstünde tespit edilmesi ise ilk olarak Down sendromu hastalığı yani Trizomi 21 hastalığı risklerini ve kromozom anomalileri açısından riski çok ciddi bir derecede yükseltmektedir.

PAPP-A Değerine Göre Cinsiyet Belli Olur mu?

PAPP-A değerine göre cinsiyet değil, bebekte down sendromu bulunup bulunmadığı tespit edilebilir. İkili testler, ortalama %85 ila 90 oranda doğru netice vermektedir. Yanılma oranı ise %10 ila 15 kadardır. Dolayısıyla bu test, cinsiyet belirleme amaçlı değildir ve ikili test sonrası elde edilen sonuca bağlı olarak bebeğin cinsiyet tahmini gerçekleştirilemez.

Makaleyi faydalı buldun mu?
12
14
Makeleyi Paylaşın