Ortodonti, diş ve çene bozukluklarının teşhisi, önlenmesi ve tedavisiyle ilgilenen diş hekimliği branşıdır. Çapraşık dişler, kapanış problemleri veya çene uyumsuzlukları gibi sorunlar, hem estetik kaygılara hem de fonksiyonel rahatsızlıklara yol açabilir. İşte ortodonti tedavisine dair kapsamlı bilgiler:
Ortodontik Sorunların Yaygın Nedenleri
Genetik faktörler, çene yapısındaki kalıtsal bozuklukların başlıca sebebidir. Erken süt dişi kaybı veya parmak emme gibi alışkanlıklar da diş dizilimini bozabilir. Travmalar, ağızdan nefes alma ve yanlış yutkunma hareketleri ise dişlerde çarpıklığa yol açan çevresel etkenler arasında yer alır.
Tedavi Gerektiren Durumlar
- Üst dişlerin alt dişleri aşırı örtmesi (derin kapanış),
- Alt çenenin önde konumlanması (ters kapanış),
- Diş aralarında geniş boşluklar (diastema),
- Çapraşık dişler nedeniyle temizlenemeyen bölgelerde çürük riski,
- Çiğneme ve konuşma fonksiyonlarında zorluk.
Modern Ortodonti Tedavi Yöntemleri
- Metal Braketler: En ekonomik ve etkili çözümlerdendir. Günümüzde daha küçük boyutlu braketlerle konfor artırılmıştır.
- Şeffaf Plaklar (Invisalign): Çıkarılabilir ve neredeyse görünmez plaklar, hafif vakalarda tercih edilir.
- Lingual Braketler: Dişlerin arka yüzeyine uygulanır, dışarıdan fark edilmez.
- Porselen Braketler: Diş renginde oldukları için estetik kaygıları minimize eder.
Tedavi Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Braket kullanan hastalar, yapışkan gıdalardan (sakız, lokum) ve sert yiyeceklerden (fındık, buz) kaçınmalıdır.
- Özel diş fırçaları ve ara yüz temizleyicileriyle günde 3 kez etkili temizlik şarttır.
- Randevulara düzenli katılım tedavi süresini kısaltır.
Yetişkinlerde Ortodonti
Ortodontik tedavi yaş sınırı tanımaz. Kemik yapısı uygun olan her yetişkinde başarıyla uygulanabilir. Yetişkin hastalar için lingual braketler veya şeffaf plaklar estetik çözüm sunar. Diş eti hastalığı olanlarda öncelikle periodontal tedavi şarttır.
Koruyucu Ortodonti Uygulamaları
- Yer Tutucular: Erken süt dişi kaybında kalıcı dişin yerini korur.
- Ağız İçi Apareyler: Parmak emme alışkanlığını önleyen cihazlar.
- Erken Müdahale: 7 yaş öncesi çene darlığı tespit edilirse genişletici apareylerle müdahale edilebilir.
Tedavi Sonrası Süreç
Peşteden (retainer) kullanımı, tedavi bitiminden sonra 1-2 yıl boyunca zorunludur. Sabit veya çıkarılabilir retainerlarla dişlerin eski konumuna dönmesi önlenir. İlk 6 ayda günlük, sonrasında gece kullanımı yeterlidir.
Doktor Seçimi İçin Kritik İpuçları
- Ortodonti uzmanlık belgesi (ortodontist diploması) sorgulanmalı,
- Tedavi öncesi 3 boyutlu tomografi ve dijital ölçüm şart,
- Referans hasta görüşleri ve örnek vaka fotoğrafları incelenmeli.
