Omuz eğriliği (skolyozun omuz bölgesinde görülen formu), omurganın yana doğru anormal eğriliği sonucu omuz seviyelerinde asimetriyle kendini gösteren bir postür bozukluğudur. Özellikle ergenlik döneminde belirginleşen bu durum, tedavi edilmezse solunum fonksiyonlarını bile etkileyebilir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Konjenital Faktörler: Doğuştan gelen kaburga anomalileri veya omurga kaynamaları
- Nöromusküler Hastalıklar: Serebral palsi, musküler distrofi gibi kas-sinir sistemi bozuklukları
- İdiyopatik Skolyoz: Nedeni bilinmeyen ve en sık görülen tip (vakaların %80’i)
- Postürel Etkenler: Uzun süreli yanlış oturma, ağır çanta taşıma alışkanlıkları
- Yaşlılıkta Dejenerasyon: Osteoporoz veya disk kaynaklı kamburluk (kifoz)
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Bir omuzun diğerinden belirgin şekilde yüksek olması
- Kürek kemiklerinde asimetri ve çıkıntı
- Bel kıvrımlarında eşitsizlik
- Yorgunluk ve sırt ağrısı
- Nefes darlığı (ileri vakalarda)
Tanı için Adams öne eğilme testi, röntgen (Cobb açısı ölçümü) ve MR gibi görüntüleme yöntemleri kullanılır.
Tedavi Yaklaşımları
- Gözlem ve Takip:
- 20° altındaki eğriliklerde 6 aylık röntgen kontrolleri
- Korse Tedavisi:
- 25-40° arası eğrilerde özel tasarımlı (Boston, Cheneau) korseler
- Günde 16-23 saat kullanım gerekliliği
- Fizyoterapi:
- Schroth metodu: 3 boyutlu solunum egzersizleri
- Postür düzeltme teknikleri
- Cerrahi Müdahale:
- 45° üstü eğrilerde spinal füzyon (omurga dondurma)
- Titanium çubuk ve vidalarla stabilizasyon
Etkili Egzersiz Programı
- Köprü Hareketi: Kalça kaldırma ile sırt kaslarını güçlendirme
- Yüzme: Serbest ve sırtüstü stillerde omuz simetrisini destekleme
- Duvarda Kol Kaydırma: Kolları yukarı kaydırarak omuz hizasını düzeltme
- Pilates Topu Egzersizleri: Denge tahtası üzerinde postür farkındalığı
Günlük Yaşam Önerileri
- Çanta taşırken ağırlığın vücuda eşit dağıtılması
- Bilgisayar kullanırken monitörün göz hizasında olması
- Yastık seçiminde ortopedik modellerin tercihi
- Masada çalışırken her 30 dakikada bir postür değiştirme
İleri Tedavi Seçenekleri
- Robotik Rehabilitasyon: Exoskeleton cihazlarla sensör destekli düzeltme
- Manyetik Genişleyebilir Çubuklar: Büyüme çağındaki çocuklarda tekrarlı ameliyatı önleyen sistemler
- Stem Cell Enjeksiyonları: Deneysel aşamada olan disk dejenerasyonu tedavileri
Önleyici Stratejiler
- Okul taramaları (10-14 yaş arası dönemde)
- D vitamini ve kalsiyum takviyesi ile kemik sağlığının desteklenmesi
- Yüzme, yoga gibi simetrik sporların düzenli uygulanması
Omuz eğriliğinde erken teşhis kritik önem taşır. 1 cm’den fazla omuz seviyesi farkı fark edildiğinde ortopedi uzmanına başvurulmalıdır. Tedavi sürecinde fizyoterapist, ortez teknikeri ve cerrahın koordineli çalışması başarıyı artırır.
