Omurga daralması (spinal stenoz), omurilik kanalının daralması sonucu sinir köklerine baskı oluşmasıdır. Genellikle 50 yaş üstü bireylerde görülen bu durum, bel ve boyun bölgesinde ağrı, uyuşukluk ve hareket kısıtlılığına yol açabilir. İşte omurga daralmasıyla ilgili tüm detaylar:
Omurga Daralması Neden Olur?
- Yaşlanma: Disklerin su kaybetmesi ve eklemlerde deformasyon (en yaygın neden).
- Artrit: Osteoartrit veya romatoid artrit eklemlerde kemik çıkıntıları oluşturur.
- Fıtık: Disklerin sinir kanalına taşması.
- Travma: Kaza veya yaralanmalar sonrası kemik yapısının bozulması.
- Doğuştan Dar Kanal: Konjenital spinal stenoz.
Belirtileri Nasıl Anlaşılır?
- Bel/Boyun Ağrısı: Öne eğilmekle azalan, ayakta durmakla artan ağrı.
- Bacaklarda Uyuşma: Yürüyüş sırasında kalçadan ayaklara yayılan karıncalanma.
- Kas Güçsüzlüğü: Merdiven çıkmada zorlanma veya ayak düşmesi.
- İdrar Kaçırma: İleri evrede mesane kontrolünün kaybı.
- Nörojenik Kladikasyon: Yürürken bacaklarda kramp ve ağırlık hissi.
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Duyu testleri, refleks kontrolü ve yürüyüş analizi.
- MRG: Sinir sıkışmasının tam lokasyonunu gösteren altın standart.
- BT: Kemik yapıdaki daralmayı detaylı incelemek için kullanılır.
- EMG: Sinir iletim hızını ölçerek hasarın şiddetini belirler.
Tedavi Seçenekleri
A. Konservatif Tedaviler:
- Fizik Tediz: Lumbal traksiyon, esneme egzersizleri ve karın kası güçlendirme.
- İlaç Tedavisi: NSAİİ’ler (ibuprofen), nöropatik ağrı için gabapentin.
- Epidural Enjeksiyon: Kortizon uygulamasıyla ödem ve inflamasyonu azaltma.
B. Cerrahi Müdahaleler:
- Laminektomi: Baskı yapan kemik/bağ dokusunun çıkarılması.
- Füzyon: Omurga stabilitesini sağlamak için kemik grefti ile sabitleme.
- Endoskopik Cerrahi: Minimal invaziv yöntemle daralan bölgenin genişletilmesi.
Yaşam Tarzı Önerileri
- Postür Düzeltme: Otururken bel desteği kullanmak ve uzun süre ayakta durmaktan kaçınma.
- Kilo Kontrolü: Her 5 kg fazlalık, omurgaya 20 kg ek yük bindirir.
- Yüzme ve Pilates: Omurgayı destekleyen kasları güçlendiren en etkili aktiviteler.
- Sigarayı Bırakma: Nikotin, disklerin beslenmesini engelleyerek dejenerasyonu hızlandırır.
Hangi Durumlarda Acil Doktora Başvurulmalı?
- Bacaklarda ani güç kaybı veya düşme.
- İdrar/büyük tuvalet kontrolünün kaybı.
- Ağrının istirahatle geçmemesi ve gece uyandırması.
Önlemeye Yönelik Stratejiler
- Düzenli kalsiyum ve D vitamini takviyesi.
- Her 30 dakikada bir oturma pozisyonunu değiştirme.
- Bel destekli ortopedik yatak kullanımı.
Omurga daralması tedavisinde erken teşhis kritik öneme sahiptir. İlk belirtilerde fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanına veya nöroşirürji doktoruna başvurmak, kalıcı sinir hasarını önleyebilir.
