Neurofeedback Nedir?
Kişinin beyin dalgalarının eğitilmesini sağlayan neurofeedback, bir öğrenme stratejisi olarak kullanılmaktadır.
Kişinin beyin dalgalarını değiştirmesi noktasında yardımcı olan öğrenme stratejisi Neurofeedback beyin dalgalarının eğitilmesini konu almaktadır. Uygulamada kişiye kendisinin beyin dalgalarının karakteri hakkında bilgi verilmektedir. Beynin plastisite yani esneklik teorisinden faydalanılması ile ortaya çıkmıştır. Beyin dalgalarının karakterinin hakkında bilgi sahibi olunması beyin dalgalarında değişim yapılabilmesini sağlamaktadır. Kişi sürecin sonunda beyin dalgalarını değiştirmeyi kalıcı olarak öğrenecektir. Kalıcı öğrenim pek çok psikiyatrik rahatsızlığın çözümünü beraberinde getirecektir.
Neurofeedback yöntemi beyin egzersizi olarak kabul edilebilir. Yapılan araştırmalar bu teknik sayesinde pek çok hastalığın yenilebileceği görülmektedir. Disipline dayalı bir teknik olan uygulamanın asıl amacı beyin dalgalarının eğitilmesidir. Biofeedback tekniği ile birlikte değerlendirilebilir. Bedende yer alan tüm fizyolojik tepkilerin ölçülmesini amaçlayan biofeedback ile alınan tepkiler neurofeedback uygulanarak yönetilebilir hale getirilmektedir.
Hastaya elde edilen datalar neurofeedback cihazı kullanılarak verilmekte ve bu dataların hastaya verilmesi sonrasında beyin dalgalarının değiştirilmesi mümkün olmaktadır. Beyin dalgalarının pasif kaydı elektro ensefalograf olarak adlandırılır. Uygulamada kişiye kendisine ait olan elektro ensefalograf bilgileri verilir. Bu bilgilerle birlikte sağlıklı olan beyin dalgalarının artması için yönlendirmeler yapılır. Böylece başarılı uygulamalar sonrasında iyileşme sağlanacaktır. Teknik sadece hastalıkların tedavisi amacıyla uygulanmamaktadır. Neurofeedback depresyon tedavisi haricinde sağlıklı bir kişinin günlük hayattaki performansını artırmak istemesi durumunda da tercih edilebilecek bir tekniktir.
Neurofeedback Tedavisi Avantajları
Neurofeedback’in görülen pek çok avantajı vardır. Neurofeedback tedavisi yaptıranlar arasında sık görülebilen avantajlardan bazıları aşağıda bahsettiğimiz şekildedir.
- Unutkanlık azalırken hatırlama kolaylaşacaktır.
- Kişinin zihinsel konsantrasyonunun üst seviyelere çıkması sağlanmaktadır.
- Analitik düşünme yeteneğinde artış sağlamaktadır.
- Öğrenme kapasitesinin artmasını sağlamaktadır.
- Tüm bunlara bağlı olarak kişide özgüven duygusu artacaktır.
Özellikle hiperaktivite ve dikkat eksikliği yaşayan bireylerde kullanılan teknik sayesinde tedavi amacıyla tercih edilmesi gereken ilaç kullanım oranında azalma görülmüştür. Teknik temelinde hasta seanslar esnasında zihin oyunları oynayacaktır. Birey seans esnasında bilgisayar ekranı karşısına oturmaktadır. Ekranda çıkan görselleri pozitif beyin dalgaları kullanarak hareket ettirmesi istenmektedir. Elbette bunun için neurofeedback cihazı kullanılmaktadır. Kişinin saçlı derisine yerleştirilen elektrotlar sayesinde ekrandaki görsellerin hareket ettirilmesi mümkün kılınmaktadır.
Görsellerin hareket ettirilmesi dikkat toplamayı gerektirmektedir. Kişi ekrandaki görselleri hareket ettirdikçe beyin dalgalarını nasıl üreteceği konusunda bilgilenmiş olacaktır. Bu sayede kişi için normal bilginin proses edilmesi de mümkün olacaktır. Bahsedilen becerilerin bir kez kazanılmış olması günlük hayatta sınırsız kez kullanılabilmesi için yeterli gelecektir. Kişinin bunu bir kez yapıyor olması günlük hayatta sürekli kullanabiliyor olmasını sağladığı gibi yaşadıkları sürekli olarak neurofeedback egzersizleri yapıyor olmasını sağlayacaktır. Öğrenilen bilgiler pek çok psikiyatrik rahatsızlığın atlatılması sürecinde yardımcı olacaktır. Ayrıca kısa sürede etkileri görülebilen uygulama kişi tarafından günlük olarak kullanılmakta ve daha çok geliştirilmekte olduğundan görülen olumlu etkileri gün geçtikçe artacaktır.
Neurofeedback Yan Etkileri
Neurofeedback tekniği vücutta özellikle baş olmak üzere bazı bölgelere aparatlar takılması ile gerçekleştirilmektedir. Tekniğin uygulanması amacıyla kullanılan aparatların bedene herhangi bir yan etkisi bulunmamaktadır. Aparatlar sadece tepkilerin ölçülmesi amacıyla kullanılmaktadır. Sadece tepkilerin ölçülmesine yaraması ve kişiye düşünülenin aksine elektrik verilmediği için bu konuda neurofeedback zararları oluşmamaktadır
Tekniğin görülebilecek bazı yan etkileri arasında tedavi sonrasında dikkat yoğunlaşması noktasında sıkıntılar yaşanması ve baş ağrısı görülebilmektedir. Tedavi sonrasında dikkat yoğunlaşması konusunda sıkıntılar yaşanması ve baş ağrısı görülmesi genellikle geçicidir. Bu yan etkilerin ortaya çıkması tedavi sürecinde kişinin yeni öğrenme tekniklerine çok fazla yoğunlaşıyor olması ile alakalıdır. Bu durum zihinsel olarak yorgunluk ve baş ağrısı görülmesine neden olabilmektedir.
Genellikle tek bir seans ortalama 30 dakika sürmektedir. Tek bir seansın çeşitli nedenlere bağlı olarak daha uzun sürüyor olması durumlarında bahsedilen geçici yan etkilerin görülme sıklığı artmaktadır.
Neurofeedback ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Neurofeedback nedir?
En basit haliyle beynin eğitilmesini sağlayan bir yöntemdir. Beyin dalgalarının çeşitli aparatlar kullanılarak ölçülmesini, ölçümlerin değerlendirilmesini ve sonrasında beynin çalışmasını düzenleyen bir sistemdir.
Beynin çalışmasının düzenlenmesi ölçüm ve ölçüm değerlendirmelerine bağlı olarak kişiye ekran karşısında görseller veya film izleterek sağlanmaktadır. Kişi ekran karşısında aparatlar bağlı şekilde gerçekleştiriyor olduğu izleme esnasında beyin dalgalarının çalışma mantığını öğrenecektir.
Bazı hastalıkların tedavisinde ilaç kullanım oranlarını azaltıyor olsa da ilaç kullanıma alternatif olarak düşünülmemelidir.
Neurofeedback tedavisi nedir?
Beyin dalgalarının ölçülmesiyle birlikte karakter özelliklerinin ortaya çıkarılmasını ve bu sayede beyin eğitimi gerçekleştirilmesini hedefleyen bir tedavi yöntemidir. Genel olarak beyin dalgaları beyinden kaydedilmekte ve bazı değişiklikler yapılarak tekrar beyine geri bildirim olarak gönderilmektedir.
Tedavi yönteminde beyin dalgaları analizleri gerçek zamanlı olarak gerçekleştirilmektedir. Kişi beyin dalgalarının hareketlerini gerçek zamanlı olarak takip edildiği için doğru yönlendirme konusunda başarılı olabilmektedir.
Günlük hayatta kullandıkça pekiştirilebilen ve daha çok başarılı olabilen bir tedavi yöntemidir. Çok geniş bir kullanım alanına sahiptir.
Neurofeedback nedir nasıl uygulanır?
Kişinin baş bölgesine aparatlar takılarak uygulanmaktadır. Aparatlar sayesinde beyin dalgalarının ölçümleri ve ölçümlerin değerlendirilmesi sağlanır.
Değerlendirmeler sonrasında ekran karşısında kişiye çeşitli görseller veya film izletilerek çeşitli tepkiler vermesi telkin edilir. Tepkilerin verilmesi yine baş bölgesine yerleştirilen aparatlar sayesinde mümkün olmaktadır. Kişi bu esnada beyin dalgalarının karakteri ve nasıl daha sağlıklı yönlendirebileceği konusunda fikir sahibi olmaktadır.
Beyin dalgalarının sağlıklı yönlendirilebiliyor olması kişinin bazı hastalıklarının tedavisinde, hasta değilse bile günlük yaşantısında avantajlı konuma geçmesini sağlamaktadır. Bilinen ve geçici olmayan herhangi bir yan etkisi yoktur.