Neurofeedback, beyin dalgalarının gerçek zamanlı izlenmesi ve bu verilerin kişiye anlık geri bildirim olarak sunulmasıyla çalışan bir terapi yöntemidir. Bu teknik, beynin kendi aktivitesini düzenleme yeteneğini güçlendirmeyi amaçlar. Özellikle dikkat eksikliği, kaygı bozuklukları ve travma sonrası stres gibi nörolojik temelli durumlarda alternatif bir tedavi seçeneği olarak kullanılır.

Neurofeedback Nasıl Uygulanır?
Terapi sırasında kişinin kafa derisine elektrotlar yerleştirilir. Bu elektrotlar, beyin dalgalarını (alfa, beta, teta, delta) ölçerek bir bilgisayar ekranına aktarır. Kişi, ekranda görüntülenen animasyonlar veya sesler aracılığıyla beyin aktivitesini izler. Örneğin, hedeflenen beyin dalgası arttığında ekrandaki görüntü parlaklaşır veya müzik sesi yükselir. Bu geri bildirim, beynin istenen dalga frekanslarını üretmeyi öğrenmesini sağlar.

Hangi Durumlarda Kullanılır?

• Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Odaklanma sorununu azaltmak için beta dalgalarını artırmaya yönelik egzersizler yapılır.
• Anksiyete ve Depresyon: Aşırı aktif beta dalgalarını dengelemek için alfa ve teta dalga eğitimi uygulanır.
• Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB): Amigdala aktivitesini düzenleyerek duygusal tepkiler kontrol altına alınır.
• Migren ve Kronik Ağrı: Ağrı ile ilişkili beyin bölgelerinin aktivitesi modüle edilir.

Neurofeedback’in Avantajları

• İlaçsız Çözüm: Yan etki riski düşüktür ve ilaç kullanımına alternatif olabilir.
• Kalıcı Etki: Beyin, öğrendiği düzenleme becerilerini zaman içinde otomatikleştirir.
• Kişiye Özel: Terapi protokolleri kişinin ihtiyaçlarına göre şekillendirilir.

Tedavi Süreci ve Seans Sayısı
Neurofeedback seansları genellikle haftada 2-3 kez uygulanır. Toplamda 20-40 seans arasında değişen bir süreç gerektirebilir. İlk 10 seansta dikkat ve odaklanmada artış gibi erken sonuçlar gözlemlenirken, kalıcı değişimler için düzenli tekrarlar önemlidir.

Neurofeedback’in Sınırlılıkları
Her hasta aynı yanıtı vermeyebilir. Özellikle ağır psikiyatrik vakalarda tek başına yeterli olmayabilir. Ayrıca, ekipman maliyetleri ve uzman eğitimi gerektirmesi nedeniyle erişim kısıtlı olabilir.

Kimler Neurofeedback’ten Kaçınmalı?

• Epilepsi hastaları (nöbet tetiklenme riski nedeniyle)
• Kafa travması veya beyin tümörü öyküsü olanlar
• Hamileliğin ilk trimesterindeki kadınlar

Neurofeedback, nöroplastisiteyi güçlendiren bir yöntem olarak modern terapide önemli bir yer edinmiştir. Ancak etkinliği kanıtlanmış vakalarda uzman gözetiminde uygulanması kritiktir.