Nebulizatör

Nebulizatör Nedir?

Nebulizatör, sıvı haldeki ilaçları, buhar formuna getirerek hastanın, solunum yoluyla ilaç almasını sağlayan cihazdır. Genel olarak yoğun solunum yolu rahatsızlığı yaşayan hastalarda kullanılmaktadır. Cihaz, buhar formuna dönüşen ilacın akciğerlere taşınmasını sağlayarak, solunum rahatlığı sağlamaktadır.

Nebulizatör Ne İşe Yarar?

Nebulizatör cihazı, pek çok rahatsızlık için hastaların kullanımına sunulmuştur. Sıvı formda bulunan ilaçların kullanımında yaşanan zorluk nedeniyle nebulizatör cihazı kullanılmaktadır. Sıvı halde bulunan ilaç, nebulizatör ile form değiştirerek buhar haline dönüşür ve solunum ile akciğere ulaşır, etkisini gösterir.

Nebulizatör kullanımı gerektiren hastalıklar şu şekilde listelenebilir:

• Astım,
• Kronik akciğer hastalıkları,
• Pnömoni,
• Solunum yolu enfeksiyonları hastalıklarında nebulizatör kullanımı gerekebilir.

Nebulizatör Çeşitleri Nelerdir?

Nebulizatör cihazının çalışma ve kullanım amacına göre farklı çeşitleri bulunmaktadır. Rahatsızlığın tedavi edilme yöntemine göre nebulizatör seçimi yapılmaktadır.

Nebulizatör cihazı çeşitleri şu şekilde listelenebilir:

• Ultrasonik Nebulizatör: Ultrasonik nebulizatör sistemi, cihaz içinde bulunan sıvıyı ultrasonik ses dalgaları ile buhar formuna çevirmektedir. Cihazda, 1MHz’den daha fazla frekansta titreşim sunan piezoelektrik nebulizatör kristali kullanılmaktadır. Burada ortaya çıkan yüksek frekansta cihaz içindeki sıvı haldeki ilaç, buhar formuna evrilir ve solunum yoluyla hastaya verilir.
• Kompresörlü Nebulizatör: Kompresörlü nebulizatör, cihaz içinde bulunan sıvı ilacı, sıkıştırılmış hava kullanarak buhar formuna çevirmektedir. Cihaz içerisinde bulunan sıkıştırılmış hava ile sıvı ilaç, partiküllere ayrılarak soğuk hava elde edilir. Elde edilen hava, solunum yolu ile hastaya verilir. Cihaz içinde oluşan buharın miktarı, cihazda oluşan sıkıştırılmış havanın mevcut basıncı ile doğru orantılıdır.

Kompresörlü nebulizatör ile ultrasonik nebulizatör arasındaki fark, cihazların çalışma sistemlerinden kaynaklanmaktadır. Cihazlarda, ultrason ya da hava ile su formunun buhara dönüşmesi sağlanmaktadır.

Nebulizatör Cihazı Nasıl Kullanılır?

Nebulizatör kullanımından önce eller en az 20 saniye boyunca yıkanıp, kağıt havlu ile kurulanmalıdır. Cihaz, ilaç ile kullanılacağı için bu kısımda hijyen oldukça önemlidir.

Nebulizatör kullanımı şu şekilde yapılmaktadır:

• Cihazın üst kısmında bulunan kapak açılır.
• Doktor reçetesi ile verilen nebulizatör ilaçları cihaza yerleştirilir.
• Herhangi bir reçete bulunmuyorsa, bir doz için öngörülen ilaç miktarı cihaza yerleştirilir.
• Cihazın üst kısmı kapatılarak, ev tipi nebulizatör prize takılır.
• Daha sonra cihazın üst kısmında yer alan bölmeye ağızlık yerleştirilir.
• Ağızlık (nebulizatör maskesi) bağlantısı sağlandıktan sonra, oksijen borusunun bir ucu cihaza bağlanır.
• Mevcut hortumun diğer ucu, nebulizatör kompresörüne bağlanır ve kullanıma geçilir.
• Cihazın ağız kısmı, hasta dilinin üst kısmına, hava almayacak şekilde yerleştirilir.
• Cihaz içindeki buhar haline dönüşmüş ilaç, solunum yolu ile vücuda alınır.
• Ağızlık içinden nefes alıp verme işlemine, cihazdaki buhar tükenene kadar devam edilmelidir. 
• Yaklaşık 10 – 15 dakika içerisinde süreç sonlanacaktır.

Nebulizatör Nasıl Temizlenir?

Nebulizatör temizliği, cihaz kullanımında en fazla dikkat edilmesi gereken hususlardan biridir. Nebulizatör buhar makinesi olarak da bilinen cihazın temizliği, hasta sağlığı açısından oldukça önemlidir ve rutin şekilde yapılması gereklidir.

Nebulizatör temizliği şu şekilde yapılmaktadır:

• İşlem bittiğinde nebulizatör prizden çıkarılmalıdır.
• İlaç konulan kap ve ağızlık cihazdan ayrılmalıdır.
• Çıkarılan iki parça da sabunlu su ile yıkanıp, bol su ile durulanmalıdır.
• Daha sonra temizlenen ekipmanlar, kuru bir havlu üstüne yerleştirilmelidir.
• Taşınabilir nebulizatör ve diğer çeşitler de dahil olmak üzere cihaz, düzenli olarak 2 – 3 günde bir temizlenmelidir.
• Nebulizatör temizleme işleminde parçalar, kesinlikle bulaşık makinesinde yıkanmamalıdır.

Ayrıca nebulizatör, en az haftada bir kez dezenfekte edilmelidir. Cihazın uzun kullanım sunması ve hasta sağlığı için bu işlem süresini aşmamak önemlidir.

Nebulizatör şu şekilde dezenfekte edilmektedir:

• Cihazın, hortum dışında tüm parçaları çıkarılmalıdır.
• Çıkarılan parçalar, hazırlanan sıcak su içerisine konulmalıdır.
• Parçalar, sıcak suda yeteri kadar bekletildikten sonra, soğuk su ile durulanmalıdır.
• Son olarak çıkarılan parçalar, temiz bir havlu üzerinde kurumaya bırakılır.

Nebulizatör Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?

Nebulizatör alınırken pek çok hususa dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu durum hem cihazın kullanım kolaylığı hem de yarar sağlaması açısından oldukça önemlidir.

Nebulizatör alınırken şu hususlara dikkat edilmelidir:

• Buhar gücü: Nebulizatör kullanımında, cihazdaki ilacın vücuda minimum buhar ile alınması, oluşabilecek enfeksiyon riskini azaltmaktadır. Bu nedenle, Nebulizatör alınırken buhar gücüne dikkat edilmesi gerekmektedir.
• İlaç alım türü: Nebulizatör cihazlarda kullanılan yeni teknolojiler ile alınacak ilaçların ayrıştırılma şekli farklılık göstermektedir. Bu kapsamda, yeni teknoloji küçük mikronlar ile yapılacak tedaviler daha kaliteli ve etkin olabilmektedir. 
• Sessizlik: Nebulizatör, hastanın sürekli yanında yer alan bir cihazdır. Cihazın yüksek sesle çalışması, hastada rahatsızlık, kulak ve baş ağrısı oluşmasına neden olabilir. Nebulizatörün sessiz çalışması, hastanın bu tür sorunlarla karşılaşmaması için önemli bir husustur.
• Pratik taşınabilmesi: Nebulizatör gereken bazı tedavilerde, günlük ya da daha sık kullanım gerekebilmektedir. Bu tür tedavilerde aksama yaşanmaması için cihazın pratik taşınabilmesi gerekmektedir. Günlük gerçekleştirilen kısa yolculuklar ya da oluşabilecek uzun yolculuklarda, nebulizatör kolaylıkla taşınmalıdır.

Bebeklerde ve Çocuklarda Nebulizatör Kullanımı

Bebek veya çocuklarda nebulizatör kullanımı oldukça hassasiyet gerektiren bir durumdur. Tedavi sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar bulunmaktadır.

Bebek ve çocuklarda nebulizatör kullanımı şu şekilde yapılmaktadır:

• Nebulizatör uygulaması, yemekten önce yapılmalıdır.
• Çocuklarda oturma pozisyonu, bebeklerde ise yatma pozisyonunda kullanım başlamalıdır.
• Nebulizatör işlemi, normal şartlarda uyurken uygulanmamalıdır. Fakat 1 yaşından küçük bebeklerde uyurken de tedavi uygulanabilmektedir.
• Nebulizatör, burun tıkanıklığı, solunum yolu rahatsızlığı gibi hastalıklar için çocuk ve bebeklerde kullanılabilmektedir.
• Uygulama sonrası, bebek ve çocukların yüzünde kalabilecek ilaç kalıntılarının iyi bir şekilde temizlenmesi gerekmektedir.