Montessori Eğitimi

Montessori Eğitimi Nedir?

Çocukların zeka gelişimi açısından okul öncesi eğitim süreci oldukça önemlidir. Bu bağlamda okul öncesi eğitimde çeşitli eğitim yöntemleri uygulanmaktadır. Montessori eğitimi, Maria Montessori tarafından geliştirilen okul öncesi eğitim yöntemlerinden biridir. Montessori eğitimi çocuğu merkezine alan ve birebir gerçek materyaller ile çalışılan bir eğitim yöntemidir. Eğitim sürecinde kullanılan materyaller çocukların gelişim alanlarını desteklemektedir. Diğer okul öncesi eğitim yöntemlerinden farklı olarak, montessori eğitimi sürecinde çocuklar gerçek materyaller ile birlikte çalışır ve bu materyaller çocukların gelişim alanlarını fazlasıyla desteklemektedir.

Montessori Eğitimi Kimlere Yapılır?

Okul öncesi eğitim süreci, doğumdan itibaren ilk eğitim yılına yani 6 yaşına kadar süregelen bir zaman dilimidir. Çocukların sosyal – duygusal, psiko – motor ve dil becerilerinin en hızlı geliştiği dönemler de okul öncesi zamandır. Montessori eğitimi 1 – 2 yaş ile başlayan ve 6 yaşına kadar devam eden bir eğitim yöntemidir.

Son dönemlerde montessori eğitimi üzerinde yapılan çalışmalar ile eğitim daha geniş yaş aralıklarında da uygulanmaya başlamıştır. Genel olarak 1 – 2 yaş montessori eğitimi başlangıcı için en idealidir. 1 yaş montessori eğitimi çocuklarda ne istediğini bilme, yoğunlaşma, yardımlaşma ve özgüven gibi donanımların gelişmesinde destek olur. Aynı zamanda montessori eğitimi çocuğun pek çok farklı yönden gelişiminde de etkilidir. Bu yaklaşıma sahip bir eğitim anlayışı ile çocuklar kendilerinin bir birey olduğunu anlayabilecek kapasiteye ulaşırlar.

Montessori Eğitimi için Hangi Materyaller Kullanılır?

Montessori eğitimi süreci karma bir eğitim sistemi olarak uygulanmaktadır. Eğitimler esnasında kullanılan materyaller deneyimli öğrencilerin kullanım şekline bakarak diğer çocuklar tarafından da kolayca öğrenilebilmektedir. Montessori eğitimi materyalleri tüm sınıflarda ve eğitim yerlerinde standart olarak bulunur. Çocuklar kendi istekleri doğrultusunda vakit geçirecekleri materyalleri seçerler.

Montessori materyalleri çocukların boylarıyla orantılı ve uygundur. Bununla birlikte hareket edebilen mobilyalar, hafif ağırlıkta eşyalar ve çocukların kolayca ulaşabileceği dolaplar yer almaktadır. Montessori sınıfı içerisinde yer alan tüm materyaller tamamen çocuklara uygun şekilde tasarlanmıştır.

Montessori eğitimi materyalleri çocuklara üç aşamalı şekilde sunulur. Materyali tanıtma, kavrama ve kullanma olarak aşamalar gerçekleştirilir. Ayrıca çeşitli kategorilere de ayrılabilmektedir. Bu kategoriler; günlük yaşam materyalleri, duyu materyalleri, dil materyalleri, matematik materyalleri ve evrensel eğitim materyalleridir.

Aşağıda maddeler halinde montessori eğitimi sürecinde kullanılan materyaller bulunmaktadır:

• Kahverengi merdiven
• Renk tabletleri
• Silindir bloklar
• Kırmızı çubuklar
• Tat şişeleri
• Koku şişeleri
• Ses tüpleri
• Kumaş parçaları
• Sayı boncukları
• Sequin Tablaları
• Kum tepsisi

Maddeler halinde sıralananların dışında pek çok farklı montessori eğitimi materyalleri de bulunmaktadır. Tüm materyaller montessori eğitimi etkinlikleri sürecinde öğrencilerin kapsamlı bir alanda öğrenimini ve gelişimini desteklemektedir. Montessori eğitimi oyuncakları olarak da belirtebileceğimiz tüm materyaller, tamamen çocukların psiko ve bilişsel gelişimi için fazlasıyla önemlidir.

Montessori Eğitimi Alanları

Montessori eğitimi alanları genel olarak 3 ana başlıkta incelenebilmektedir. Bunlar; hareket eğitimi, dil eğitimi ve duyguların eğitimidir. Bu süreçte aynı zamanda erken yaşta okuma – yazma ve aritmetiği içeren akademik öğrenme hedefleri de bulunmaktadır. Montessori eğitimi anlayışında çocuğun çevresi ile olan etkileşimi, onun zihinsel ve fiziksel birliğini ortaya çıkarmaktadır. Bu bağlamda montessori eğitim alanlarının hepsinde çocuk merkez noktadadır.

2 yaş montessori eğitimi için hareket, dil ve duyguları öğrenmede oldukça uygun bir zamandır. Özellikle de okul öncesi döneminde kavrama, anlama ve uygulamaya dökme çok daha hızlı bir gelişim gösterdiği için bu süreçte montessori eğitimi her alanda gelişim sağlar. Çocuklar eğitim sürecinde kullandıkları materyaller, katıldıkları etkinlikler ile birlikte kendilerini hareket etme, dil öğrenme ve duyguları öğrenme konusunda gelişirler. Emici bir zihne sahip olan çocuklar montessori eğitimi ile matematik, fen, coğrafya, kimya ve dil gibi alanlarda da gelişim gösterirler. Tüm bu alanlar bazen tek bir etkinlik üzerinden dahi değerlendirilebilmektedir.

Montessori Eğitimi Nasıl Yapılır?

Montessori eğitimi uygulama aşamasında bilindiğin dışında farklı yollar izlenmektedir. Çocukların ihtiyacı olan sağlıklı hayal gücünü, özgüveni, öğrenme isteğini, bağımsızlık ve muhakeme gücünü gösterebilmek için eğitim süreci önemli bir rol oynar. Genel anlamda üç farklı şekilde eğitimin nasıl yapıldığı açıklanabilmektedir.

Bunlar:

• Kişileştirilmiş eğitim: Yüzeysel bir sınıf düzeninde her çocuğa aynı seviyede eğitimden ziyade her çocuğun kapasitesinin ve ilgisinin farklı olduğu dikkate alınarak eğitim sağlanmaktadır. Konsantrasyonu ve odağı iyi olan bir çocukla, odak dağınıklığı yaşayan bir çocuğa aynı eğitim verilmez. Montessori eğitimi materyalleri tamamen çocukların kendi seçimine bırakılır. Bu şekilde bireysel yani kişileştirilmiş bir eğitim yolu izlenir.
• Çok dilli eğitim: Çok dilli eğitim sistemi ile çocukların globalleşen dünyada kendilerini bulabilmelerini ve geliştirebilmelerini sağlar. Ana dili Türkçe olan bir çocuğa okuma yazma öğretirken aynı zamanda İngilizce gibi farklı dillerde okuma ve yazma da öğretilme hedeflenir. Bu eğitimleri genellikle farklı öğretmenler sağlamaktadır. Böylece çocuk farklı bakış açılarını, kültür ve dilleri çok daha yakından öğrenebilmektedir.
• Değişik yaş aralıklarındaki sınıflar: 1 yaşından 4 yaş aralığına kadar olan çocuklar aynı sınıf ortamında eğitim görebilmektedir. Bu karma eğitim ile her yaştan çocuk için bir empati yeteneği, duygu ve duyu hisleri geliştirilir. Aynı zamanda çocukların farklı yaş gruplarındaki çocukları anlaması ve onlarla iletişim kurabilmesi de gelişim sürecinde desteklenmektedir.

Montessori Eğitimi için Öğretmenlerin Rolü

Montessori eğitimi için öğretmenlerin rolü oldukça önemlidir. Sınıf ortamında bilindiğin dışında materyallerin kullanılması, normal okul öncesi eğitimlere nazaran daha farklı etkinliklere yer verilmesi, öğretmen için de önemli bir noktadır. Özellikle de montessori eğitimi veren okullarda öğretmenlerin daha önceden montessori eğitimi almaları gerekmektedir.

Montessori eğitiminde anlayış daha çok eğitimin başarı kriterlerinin çocuğun ne kadar mutlu olduğuyla ilgili olduğunu savunur. Bu bağlamda çocuklara ne yapması gerektiğini söyleyen ya da söz geçirmeye çalışan bir öğretmen tutumu bu eğitim sürecinde olmaması gereken bir tutumdur.

Öğretmenlerin daha çok çocuklara seçme şansı veren, çocukların sadece kendine değil; çevreye, doğaya, insanlara ve hayvanlara önem vermesi gerektiğini vurgulayan bir tutum sergilemesi önemlidir. Bu açıdan montessori eğitimi veren okullar, öğretmen seçimlerini de özel olarak yapmaktadır.

Montessori Eğitimi Etkinlikleri Nelerdir?

Montessori Eğitimi etkinlikleri çeşitli kategorilere ayrılmaktadır. Bunlar; günlük yaşam becerileri etkinlikleri, duyu eğitimi etkinlikleri, dil geliştirici etkinlikler, kozmik eğitim etkinlikleri ve matematik etkinlikleridir. Beş etkinlik kategorisi ile çocuklara eğitim sağlanmaktadır.

• Günlük yaşam becerileri etkinliklerinde çocuklardan gündelik ev işlerini yapmaları istenmektedir. Halı toplamak, yerleri silmek gibi etkinlikler bu kısımda gerçekleştirilir.
• Duyu etkinliklerinde çocukların kendi 5 duyu organını en verimli şekilde kullanma öğretilmektedir. Aynı zamanda duyu materyalleri ile birlikte bu eğitimler sürdürülmektedir.
• Miktarlar, semboller ve rakamlar çocuklara çeşitli materyaller ile sunuluyor. Bu doğrultuda matematik etkinlikleri sürdürülür.
• Dil geliştirici etkinliklerde özellikle de yazma ve okuma konusunda çeşitli materyaller kullanımı söz konusudur. Bu şekilde ana dil ve farklı diller çocuklara öğretilmektedir. Ayrıca Montessori eğitimi kitap okuma konusunda da dil geliştirici etkinliklerden yararlanmaktadır.
• Kozmik eğitim etkinliklerinde ise çocuklara somuttan soyuta, yakından uzağa ilkesi doğrultusunda çeşitli ülkelerin kültürleri, gelenek ve tarihleri öğretilmektedir. Bununla birlikte kendi ülkeleri başta olmak üzere diğer ülkelerin de müzik, dans ve yemek kültürleri öğretilir. Bu şekilde çocukların yaşadığı çevrenin farkına varması hedeflenmektedir.

Montessori Eğitimi Yararları Nelerdir?

Montessori Eğitimi çocukların gelişim süreçlerinde en hızlı oldukları dönemde hayatı anlamalarını, duyularını kullanmasını ve dil gelişimini sağlar. Tüm bunlarla birlikte empati yeteneği, matematik ve hareket gibi yeteneklerin de gelişmesine olanak tanır. Aynı zamanda çocukların gerçek özgüvenlerinin farkına varmasını ve karar verebilme yetisine sahip olmasını da sağlar. Montessori Eğitimi bu faydaları açısından oldukça yayılmaya başlayan bir okul öncesi eğitim yöntemidir.