Mitral kapak prolapsusu (MVP), kalbin sol kulakçık ile sol karıncık arasındaki kapağın düzgün kapanamaması durumudur. Halk arasında "kalpte üfürüm" olarak bilinen bu durum, genellikle iyi huylu seyretse de bazı hastalarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Mitral Kapak Prolapsusu Nedir?
Mitral kapak, kalbin sol tarafında kan akışını düzenleyen iki yaprakçıktan oluşur. Bu yaprakçıkların gevşemesi veya fazla esnek olması durumunda, kalp kasıldığında kapakçıklar karıncığa doğru bombeleşir. Bu durum genellikle doğuştan gelen bağ dokusu bozukluklarıyla (Marfan sendromu gibi) ilişkilidir. Kadınlarda erkeklere göre 2 kat daha sık görülür.
Belirtiler ve Şikayetler
Hastaların çoğu hiçbir belirti hissetmez. Ancak bazı durumlarda:
- Çarpıntı (özellikle istirahat halinde)
- Göğüs ağrısı (keskin veya batıcı tarzda)
- Yorgunluk ve nefes darlığı
- Baş dönmesi veya bayılma hissi
- Kaygı bozukluğu ile ilişkili panik ataklar
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Steteskopla dinlemede "klik" sesi veya üfürüm duyulması.
- Ekokardiyografi: Altın standart yöntemdir. Kapakçıkların hareketi ve kaçak miktarı ölçülür.
- EKG: Ritim bozukluğu (aritmi) araştırılır.
- Holter Monitörü: 24 saatlik kalp ritmi takibi.
Tedavi Yaklaşımları
- Asemptomatik Hastalar: Düzenli kontrol (yıllık ekokardiyografi) ve endokardit profilaksisi önerilir.
- İlaç Tedavisi:
- Beta blokerler (çarpıntı ve göğüs ağrısı için)
- Antikoagülanlar (ritim bozukluğu eşlik ediyorsa)
- Cerrahi Müdahale:
- Kapak tamiri (yaprakçıkların yeniden şekillendirilmesi)
- Kapak replasmanı (ağır kaçak veya kalsifikasyon varsa)
Risk Faktörleri ve Komplikasyonlar
- Risk Grupları: Skolyoz hastaları, hipertiroidi olanlar, bağ dokusu hastalıkları.
- Olası Komplikasyonlar:
- Mitral yetmezlik (kapakta ilerleyici hasar)
- Endokardit (kalp zarı enfeksiyonu)
- İnme (pıhtı atma riski)
- Ani kalp durması (nadiren)
Yaşam Tarzı Önerileri
- Egzersiz: Doktor onayıyla düşük tempolu yürüyüş veya yüzme.
- Beslenme: Omega-3’ten zengin besinler (somon, ceviz) ve tuz kısıtlaması.
- Stres Yönetimi: Yoga ve nefes egzersizleri çarpıntıyı azaltır.
- Seyahat: Yüksek irtifa ve aşırı sıcak ortamlardan kaçınılmalı.
Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?
- Nefes darlığında ani artış
- Şiddetli göğüs ağrısı (20 dakikadan uzun süren)
- Bayılma veya bilinç bulanıklığı
- Bacaklarda şişme ve gece öksürükleri
Hamilelik Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Gebelikte artan kan hacmi prolapsusu tetikleyebilir. Doğum öncesi kardiyoloji konsültasyonu, epidural anestezi ile doğum planlaması ve sıkı tansiyon takibi şarttır.
Çocuklarda Görülme Özellikleri
Adölesan dönemde daha sık teşhis edilir. Büyüme atağı sırasında şikayetler artabilir. Okul aktiviteleri için kardiyoloğun spor kısıtlaması getirmesi gerekebilir.
Takip Protokolü
- Hafif kaçak: 3 yılda bir ekokardiyografi
- Orta kaçak: Yıllık ekokardiyografi + 6 ayda bir EKG
- Ağır kaçak: 6 ayda bir ekokardiyografi ve semptom değerlendirmesi
