Mitral kapak yetmezliği, kalbin sol kulakçık ile sol karıncık arasındaki kapağın tam kapanamaması sonucu kanın geriye kaçmasıdır. Bu durum kalbin yükünü artırarak zamanla kalp yetmezliğine yol açabilir. İşte mitral yetmezliğin tüm yönleri:
Mitral Kapak Yetmezliği Nedir?
Mitral kapak, sol atriyum ile sol ventrikül arasında bulunan ve kan akışını düzenleyen yaprakçıklardan oluşur. Yaprakçıkların kalınlaşması, kireçlenmesi veya bağ dokusunda gevşeme olduğunda kapanma bozulur. Her kalp atışında sol karıncıktan sol kulakçığa kan kaçağı oluşur. Bu kaçak miktarına göre hafif, orta veya şiddetli olarak sınıflandırılır.
Başlıca Nedenleri
- Kapak Prolapsusu: Yaprakçıkların gevşemesi ve sol atriyuma doğru bombeleşmesi (en sık neden)
- Romatizmal Kalp Hastalığı: Geçirilmiş streptokok enfeksiyonlarına bağlı kapak hasarı
- Koroner Arter Hastalığı: Kalp krizine bağlı papiller kas yırtılması
- Endokardit: Kapakta enfeksiyon gelişmesi
- Konjenital Anomaliler: Doğuştan kapak yapısı bozuklukları
Belirtiler Ne Zaman Ortaya Çıkar?
Hafif ve orta dereceli yetmezlik uzun yıllar belirti vermez. Şiddetli yetmezlikte:
- Sol Kalp Yetmezliği Bulguları: Nefes darlığı (özellikle yatarken), halsizlik
- Aritmiler: Çarpıntı, taşikardi atakları
- Akciğer Problemleri: Ödem nedeniyle kronik öksürük
- Diğer: Ayak bileklerinde şişlik, gece idrara çıkma
Tanı Yöntemleri
- Fizik Muayene: Sistolik üfürüm (steteskopla duyulan anormal ses)
- Ekokardiyografi: Altın standart yöntem. Kaçak miktarı ve kapak yapısı değerlendirilir.
- EKG: Atriyal fibrilasyon veya sol ventrikül hipertrofisi bulguları
- Göğüs Röntgeni: Kalp büyümesi ve akciğer ödemi
Tedavi Yaklaşımları
1. İlaç Tedavisi (Hafif-Orta Derece İçin):
- ACE İnhibitörleri: Enapril, lisinopril (kalp yükünü azaltır)
- Beta Blokerler: Metoprolol (kalp hızını düzenler)
- Diüretikler: Furosemid (ödem ve nefes darlığını rahatlatır)
2. Cerrahi Gerektiren Durumlar:
- Şiddetli kaçak + Semptom varlığı
- Sol ventrikül fonksiyonlarında bozulma (EF <%60)
- Pulmoner hipertansiyon gelişimi
3. Cerrahi Seçenekler:
- Kapak Tamiri: Yaprakçıkların düzeltilmesi (Tercih edilen yöntem)
- Kapak Değişimi: Mekanik veya biyoprotez kapak yerleştirilmesi
- Transkateter Yöntemler (MitraClip): Yüksek riskli hastalarda anjiyo benzeri girişim
Yaşam Tarzı Önerileri
- Düzenli Kardiyoloji Kontrolü: 6 ayda bir ekokardiyografi
- Tuz Kısıtlaması: Günlük <5 gram
- Egzersiz: Yürüyüş, yüzme gibi orta tempolu aktiviteler
- Enfeksiyondan Korunma: Diş tedavileri öncesi profilaktik antibiyotik
- Kilom: Vücut kitle indeksini 25’in altında tutma
Komplikasyonlar ve Risk Yönetimi
Tedavi edilmeyen şiddetli yetmezlikte:
- Kalp yetmezliği (NYHA evre III-IV)
- Atriyal fibrilasyon ve inme riski
- Pulmoner hipertansiyon
- Ani kardiyak ölüm riskinde artış
Hamilelik ve Mitral Yetmezlik
Orta-şiddetli yetmezliği olan gebelerde:
- Fetal ekokardiyografi ile bebek takibi
- Doğum öncesi heparinizasyon (mekanik kapak varsa)
- Epidural anestezi ile stres azaltılması
Mitral kapak yetmezliği, erken teşhis edildiğinde etkin şekilde yönetilebilir. Şikayetler başlamadan düzenli kontroller hayati önem taşır.
