Mide üşütmesi, halk arasında soğuk algınlığına bağlı mide-bağırsak şikayetlerini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Tıbbi olarak viral gastroenterit veya akut gastrit ile benzer belirtiler gösterir. Genellikle ani başlangıçlı bulantı, kusma ve ishal ile karakterizedir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
Soğuk hava, virüslerin (norovirüs, rotavirüs) veya bakterilerin aktivasyonunu kolaylaştırarak sindirim sistemini etkileyebilir. Kontamine yiyecekler, kirli sular veya hijyen eksikliği temel bulaş yollarıdır. Bağışıklığı zayıf bireyler, çocuklar ve yaşlılar daha yüksek risk altındadır.
Belirtileri
- Şiddetli mide bulantısı ve kusma
- Karında kramp tarzı ağrılar
- Sık sulu ishal (günde 3-8 kez)
- Düşük dereceli ateş (37.5-38.5°C)
- Halsizlik ve kas ağrıları
- İştah kaybı
Tedavi Süreci
- Sıvı Desteği: Dehidrasyonu önlemek için oral rehidratasyon sıvıları veya tuzlu su içmek kritiktir.
- Beslenme: Muz, pirinç, elma püresi ve kızarmış ekmek gibi hafif gıdalarla başlanmalıdır.
- İlaçlar: Bulantı önleyici (dimenhidrinat) ve probiyotikler doktor önerisiyle kullanılabilir. Antibiyotikler viral vakalarda etkisizdir.
- Dinlenme: Vücudun toparlanması için 24-48 saat istirahat şarttır.
Acil Durum İşaretleri
- Kanlı kusma veya dışkı
- 48 saati aşan kusma
- Çökmüş gözler, aşırı susuzluk belirtileri
- Bilinç bulanıklığı
Korunma Yöntemleri
- Elleri sabunla 20 saniye ovalayarak yıkamak
- İçme sularının temizliğinden emin olmak
- Sokakta satılan çiğ gıdalardan kaçınmak
- Soğuk havalarda mide bölgesini sıcak tutacak giysiler giymek
Hamilelerde ve Çocuklarda Özel Durumlar
Gebelerde elektrolit dengesizliği erken doğum riskini artırabilir. Çocuklarda rotavirüs aşısı koruma sağlar. 6 aydan küçük bebeklerde anne sütü kesilmemelidir.
Doktor Kontrolü Ne Zaman Gerekir?
72 saati aşan şikayetlerde, yüksek ateş veya dehidrasyon belirtileri varlığında gastroenteroloji veya enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır. Reçetesiz ishal kesici ilaçlar tehlikeli olabilir.
