Mide kapakçığı gevşekliği (alt özofagus sfinkteri disfonksiyonu), mide asidinin yemek borusuna kaçmasına neden olan yaygın bir sindirim sistemi sorunudur. Bu durum, mide ile yemek borusu arasındaki kas halkasının yeterince sıkı kapanmaması sonucu oluşur ve tedavi edilmediğinde ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Mide Kapakçığı Gevşekliği Nedir?
Mide girişinde bulunan ve alt özofagus sfinkteri (LES) adı verilen kas yapısı, yiyeceklerin mideye geçişinden sonra sıkıca kapanarak asit geri kaçışını engeller. Bu kasta gevşeklik oluştuğunda, mide içeriği yemek borusuna doğru geri kaçar. Bu durum kronikleştiğinde gastroözofageal reflü hastalığı (GÖRH) gelişir.
Nedenleri ve Risk Faktörleri
- Obezite: Karın içi basıncın artması LES üzerinde baskı oluşturur.
- Hiatal herni: Midenin üst kısmının diyaframın üzerine çıkması.
- Sigara kullanımı: Nikotin LES kas tonusunu azaltır.
- Yağlı ve baharatlı besinler: LES basıncını düşürür.
- Hamilelik: Hormonal değişimler ve genişleyen rahim baskısı.
- Bazı ilaçlar: Kalsiyum kanal blokerleri, astım ilaçları.
Belirtileri
- Göğüste yanma hissi (heartburn) ve ağza acı su gelmesi
- Yutkunurken takılma hissi veya ağrı
- Geçmeyen kuru öksürük ve ses kısıklığı
- Mide bulantısı ve şişkinlik
- Astım benzeri nefes darlığı atakları
- Diş minesinde erozyon ve ağız kokusu
Teşhis Yöntemleri
- Endoskopi: Yemek borusu ve mide görüntülemesiyle hasar değerlendirmesi.
- 24 Saatlik pH İzleme: Asit kaçışını ölçen burundan yerleştirilen ince kateter.
- Manometri: Yemek borusu kas basıncının ölçümü.
- Baryumlu Röntgen: Yutma fonksiyonunun radyolojik değerlendirmesi.
Tedavi Seçenekleri
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Kilo verme ve dar kıyafetlerden kaçınma
- Yatmadan 3 saat önce yemek yemeyi kesme
- Yatağın başını 15 cm yükseltme
- İlaç Tedavisi:
- Proton pompa inhibitörleri (Omeprazol, Pantoprazol)
- H2 reseptör blokerleri (Famotidin)
- Prokinetik ajanlar (Metoklopramid)
- Cerrahi Yöntemler:
- Nissen fundoplikasyonu: Midenin üst kısmının yemek borusu etrafına sarılması
- LINX Cihazı: Manyetik halkalarla LES desteği
Komplikasyonlar
Uzun süreli asit maruziyeti; Barrett özofagusu (prekanseröz lezyon), yemek borusu darlığı, kronik larenjit ve astım ataklarını tetikleyebilir. Tedavi edilmeyen vakalarda yemek borusu kanseri riski artar.
Önleme ve Yönetim
- Domates, nane, çikolata ve kafein gibi tetikleyici gıdalardan kaçının.
- Az az, sık sık beslenme modelini benimseyin.
- Stres yönetimi için yoga veya nefes egzersizleri uygulayın.
- Düzenli yürüyüşle sindirim sistemi hareketliliğini destekleyin.
Mide kapakçığı gevşekliği tanısı alan hastaların gastroenteroloji uzmanıyla düzenli takibi önem taşır. Diyet ve ilaç tedavisine yanıt vermeyen vakalarda cerrahi seçenekler değerlendirilmelidir.
