Mide gribi (viral gastroenterit), mide ve bağırsakları etkileyen yaygın bir enfeksiyondur. Şiddetli ishal, kusma, karın krampları ve ateşle karakterizedir. Norovirüs ve rotavirüs gibi virüslerin neden olduğu bu hastalık, özellikle çocuklarda ve bağışıklığı düşük bireylerde ciddi sıvı kaybına yol açabilir.
Mide Gribinin Nedenleri
Hastalığın başlıca nedeni viral enfeksiyonlardır:
- Norovirüs: Yetişkinlerde en sık görülen tür. Okul, kreş ve yolcu gemilerinde salgınlara yol açar.
- Rotavirüs: Genellikle 5 yaş altı çocukları etkiler. Aşı ile önlenebilir.
- Adenovirüs: Solunum semptomlarıyla birlikte ishale neden olur.
Bulaşma Yolları
- Kontamine gıda/su: Virüs bulaşmış yiyecek veya suların tüketilmesi.
- Kişisel temas: Enfekte kişilerin eşyalarına dokunmak veya el sıkışmak.
- Yüzeyler: Virüsler plastik, metal yüzeylerde 2 hafta canlı kalabilir.
Belirtiler ve Seyir
- İlk 24 saat: Bulantı, kusma ve iştah kaybı.
- İlerleyen saatler: Sık sulu ishal, karın ağrısı, ateş (38°C’yi aşabilir).
- Diğer semptomlar: Kas ağrısı, baş ağrısı, halsizlik.
Belirtiler genellikle 1-3 gün sürer ancak bağışıklığı zayıf kişilerde 10 güne uzayabilir.
Teşhis Yöntemleri
- Klinik muayene: Semptomlar ve hasta öyküsü tanı için genellikle yeterlidir.
- Dışkı testi: Salgın durumunda veya şüpheli vakalarda virüs türünü belirlemek için.
- Kan testleri: Elektrolit dengesizliği veya dehidrasyon şiddetini ölçmek için.
Tedavi Süreci
Spesifik antiviral tedavi yoktur. Destekleyici yaklaşımlar:
- Sıvı replasmanı: Su, ayran, oral rehidrasyon sıvıları (ORS) ile kayıp önlenir.
- Diyet: Muz, pirinç, elma püresi, tost (BRAT diyeti) bağırsakları yatıştırır.
- İlaçlar: Ateş için parasetamol; ishal kesici ilaçlar doktor önerisiyle kullanılır.
Risk Grupları
- 65 yaş üstü yetişkinler ve 5 yaş altı çocuklar.
- Kronik böbrek hastaları, diyabetliler.
- Kemoterapi gören veya immünosupresif ilaç kullananlar.
Beslenme Önerileri
- Kaçınılacaklar: Süt ürünleri, kafein, baharatlı ve yağlı yiyecekler.
- Tüketilecekler: Haşlanmış patates, tavuk suyu çorba, zencefil çayı.
- Porsiyon kontrolü: Az miktarda sık öğünler (2-3 saatte bir).
Korunma Stratejileri
- El hijyeni: Ellerin en az 20 saniye sabunla yıkanması.
- Dezenfeksiyon: Klor bazlı temizleyicilerle yüzeylerin silinmesi.
- Gıda güvenliği: Çiğ sebze/meyvelerin sirkeli suda bekletilmesi.
- Kişisel eşyalar: Havlu, bardak gibi eşyaların paylaşılmaması.
Ne Zaman Hastaneye Başvurulmalı?
- Kanlı veya siyah renkli dışkı.
- 24 saatte 6’dan fazla ishal/kusma atağı.
- İdrar çıkışının durması, şiddetli baş dönmesi.
- Bebeklerde bıngıldak çöküklüğü veya gözyaşı olmaması.
Çocuklarda Özel Durumlar
Rotavirüs aşısı, 2. ve 4. aylarda rutin aşılama programındadır. İshal döneminde çocuklara şekerli içecekler (meyve suyu) verilmemeli, elektrolit dengesi ORS ile sağlanmalıdır.
