Meniere hastalığı, iç kulakta sıvı basıncının anormal artışıyla ortaya çıkan kronik bir denge bozukluğudur. Ataklar halinde gelen baş dönmesi, işitme kaybı ve kulak çınlaması ile karakterizedir. Genellikle tek kulakta görülse de vakaların %15’inde iki taraflı seyreder.
Meniere Hastalığının Nedenleri
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte endolenfatik sıvı birikimi (endolenfatik hidrops) temel mekanizmadır. Risk faktörleri arasında genetik yatkınlık, otoimmün reaksiyonlar, viral enfeksiyonlar, migren öyküsü ve şiddetli alerjiler yer alır. Stres ve aşırı tuz tüketimi atakları tetikleyebilir.
Tipik Belirtiler ve Atak Özellikleri
- Vertigo: 20 dakika ile 24 saat süren şiddetli baş dönmesi, bulantı-kusma eşlik eder.
- İşitme Kaybı: Dalgalı seyirli, özellikle düşük frekansları etkileyen sensörinöral tip kayıp.
- Tinnitus: Atak dönemlerinde artan çınlama veya uğultu.
- Kulak Dolgunluğu: Basınç hissi genellikle vertigodan önce başlar.
Ataklar arasında semptomsuz dönemler olabilir ancak zamanla işitme kaybı kalıcı hale gelebilir.
Teşhis Sürecinde Kullanılan Yöntemler
- Odyolojik Testler: Saf ses odyometri ile düşük frekans kaybının tespiti.
- Vestibüler Testler: VHIT (Video Head Impulse Test) ile denge fonksiyon değerlendirmesi.
- Görüntüleme: MR ile işitme siniri tümörleri veya anatomik anomaliler ekarte edilir.
- Elektrokokleografi (ECoG): İç kulak basınç artışını gösteren spesifik test.
Tedavi Yaklaşımları
- Akut Atak Tedavisi:
- Dimenhidrinat veya meklizin içeren vestibüler supresanlar.
- Bulantı için ondansetron.
- Uzun Dönem Koruyucu Tedavi:
- Diüretikler: Hidroklorotiyazid ile sıvı birikimi kontrolü.
- Betahistin: 48 mg/gün dozunda endolenfatik basıncı azaltır.
- Kortizon Enjeksiyonu: Kulak içi deksametazon uygulaması.
- Cerrahi Seçenekler:
- Endolenfatik kese dekompresyonu, labirentektomi (işitme kaybı durumunda).
Yaşam Tarzı Düzenlemeleri
- Tuz Kısıtlaması: Günde maksimum 2 gram sodyum.
- Stres Yönetimi: Yoga, nefes egzersizleri, düzenli uyku.
- Tetikleyiciden Kaçınma: Kafein, alkol ve sigara tüketiminin sınırlandırılması.
- Vestibüler Rehabilitasyon: Denge egzersizleri ile kompanzasyonun sağlanması.
İleri Evrede Dikkat Edilmesi Gerekenler
- İşitme Cihazı: Tek taraflı ileri kayıplarda kemik iletim cihazları.
- Tinnitus Yönetimi: TRT (Tinnitus Retraining Terapisi) veya beyaz gürültü cihazları.
- Psikolojik Destek: Anksiyete ve depresyon için BDT (Bilişsel Davranışçı Terapi).
Ne Zaman Acil Müdahale Gerekir?
- 24 saati aşan vertigo atakları.
- Ani bilateral işitme kaybı.
- Yürüyememe veya bilinç bulanıklığı eşlik eden ataklar.
Hastalığın seyri kişiye göre değişir. Düzenli KBB kontrolleri ve tedavi uyumu, atak sıklığını %70’e varan oranda azaltabilir. Unutulmamalıdır ki Meniere, yaşam kalitesini düşüren ancüer kontrol altına alınabilen kronik bir durumdur.
