Meme tümörleri, memede anormal hücre çoğalması sonucu oluşan kitlelerdir. Bu tümörler iyi huylu (benign) veya kötü huylu (malign) olabilir. Meme kanseri, dünya genelinde kadınlarda en sık görülen kanser türlerinden biridir. Erken teşhis ve doğru tedavi yaklaşımı, hayatta kalma oranlarını önemli ölçüde artırır.
Meme Tümörü Türleri
İyi huylu tümörler arasında fibroadenomlar, kistler ve intraduktal papillomlar yer alır. Fibroadenomlar genç kadınlarda sık görülür ve hareketli, lastik kıvamında kitleler şeklinde hissedilir. Kötü huylu tümörler ise meme dokusundan kaynaklanan kanserlerdir. Duktal karsinoma in situ (DCIS) ve invaziv duktal karsinoma en yaygın malign tipleridir.
Belirtiler ve Uyarıcı İşaretler
- Memede elle hissedilen sert, hareketsiz kitle
- Meme boyutunda veya şeklinde değişiklik
- Ciltte portakal kabuğu görünümü
- Meme başında içe çökme, şekil bozukluğu
- Kanlı veya şeffaf renkli meme başı akıntısı
- Meme cildinde kızarıklık, pullanma veya yara
Teşhis Yöntemleri
Tanı süreci klinik muayene ile başlar. Mamografi, 40 yaş üstü kadınlarda tarama amaçlı kullanılan en etkili yöntemdir. Ultrasonografi, özellikle yoğun meme dokusuna sahip genç kadınlarda kitlenin kistik veya solid olduğunu ayırt eder. Manyetik rezonans görüntüleme (MRI), yüksek riskli hastalarda detaylı değerlendirme sağlar. Şüpheli kitlelerden alınan biyopsi örnekleri patolojik incelemeyle kesin tanı konulmasını sağlar.
Tedavi Seçenekleri
Tedavi planı tümörün tipine, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre belirlenir. Cerrahi müdahale, erken evre kanserlerde temel tedavi yöntemidir. Lumpektomi (sadece tümörün alınması) veya mastektomi (memenin tamamen çıkarılması) uygulanabilir. Radyoterapi, cerrahi sonrası lokal nüks riskini azaltır. Kemoterapi, hormon tedavisi ve hedefe yönelik akıllı ilaçlar (Trastuzumab gibi) sistemik tedaviler arasında yer alır.
Risk Faktörleri ve Korunma
- Ailede meme kanseri öyküsü (özellikle BRCA1/BRCA2 gen mutasyonu)
- 12 yaşından önce adet görme, 55 yaşından sonra menopoza girme
- Obezite ve yağlı beslenme alışkanlıkları
- Uzun süreli hormon replasman tedavisi kullanımı
- Alkol tüketimi ve sigara kullanımı
Korunmada düzenli egzersiz, Akdeniz tipi beslenme, emzirme ve ideal kilonun korunması etkilidir.
Erken Tanı İçin Öneriler
- 20-40 yaş arası: Ayda bir kendi kendine meme muayenesi
- 40-50 yaş arası: Yıllık klinik muayene + 2 yılda bir mamografi
- 50 yaş üstü: Yıllık mamografi ve klinik muayene
Yüksek riskli bireylerde (ailesel öykü, gen mutasyonu) tarama programları 30 yaşından itibaren başlatılmalıdır.
Psikolojik Destek ve Yaşam Kalitesi
Meme kanseri tanısı alan hastalarda psikoonkolojik destek önem taşır. Rekonstrüktif cerrahi seçenekleri, mastektomi sonrası beden imajını iyileştirir. Lenfödem yönetimi için fizyoterapi ve özel egzersiz programları uygulanır. Destek grupları ve danışmanlık hizmetleri, tedavi sürecindeki duygusal zorluklarla başa çıkmada etkilidir.
