Laringomalazi, yenidoğan ve bebeklerde en sık görülen doğumsal gırtlak anomalisidir. Gırtlak kıkırdaklarının yumuşaklığı nedeniyle nefes alma sırasında hava yolunun daralmasıyla karakterizedir. Genellikle yaşamın ilk iki haftasında fark edilen bu durum, çoğunlukla 18-24 aya kadar kendiliğinden düzelir. Ancak bazı vakalarda tıbbi müdahale gerekebilir.
Belirtiler ve Tanı Kriterleri
Laringomalazinin en belirgin semptomu, nefes alma sırasında duyulan yüksek perdeli hırıltıdır (stridor). Bu ses özellikle ağlama, beslenme veya sırtüstü pozisyonda şiddetlenir. Diğer bulgular arasında beslenme güçlüğü, göğüste çekilmeler ve nadiren siyanoz (morarma) yer alır. Tanıda kullanılan altın standart yöntem fleksibl laringoskopi‘dir. Bu işlemle gırtlak yapıları değerlendirilir ve epiglotun nefes alırken içe doğru çökmesi gözlemlenir.
Risk Faktörleri ve Nedenleri
- Prematürite: Erken doğan bebeklerde kıkırdak olgunlaşması yetersizdir.
- Nörolojik Hastalıklar: Kas tonusu bozuklukları (serebral palsi gibi) sıklığı artırır.
- Genetik Sendromlar: Down sendromu veya Pierre Robin sekansı olanlarda daha sık görülür.
- Gastroözofageal Reflü: Asit maruziyeti gırtlak dokusunda ödem yapabilir.
Sınıflandırma ve Tipleri
- Tip 1 (Önde Çökme): Epiglot kıvrımlarının içe doğru katlanması (en yaygın tip).
- Tip 2 (Yanlardan Çökme): Aritenoid kıkırdakların şişmesi ve orta hatta yaklaşması.
- Tip 3 (Arkadan Çökme): Epiglotun kısa ve kıvrımlı olması.
Tedavi Yaklaşımları
- Hafif Vakalar: %90’ında tedavi gerekmez. Nemlendirilmiş oksijen ve reflü diyeti yeterlidir.
- Orta Şiddette Vakalar: Proton pompa inhibitörleri (omeprazol) ve beslenme pozisyonu modifikasyonları önerilir.
- Ağır Vakalar: Solunum yetmezliği veya gelişme geriliği varsa supraglottoplasti cerrahisi uygulanır. Bu işlemde çöken dokular lazer veya mikromakaslarla düzeltilir.
Ebeveynlere Pratik Öneriler
- Beslenme sırasında bebeği 45 derece dik pozisyonda tutun.
- Sık ve küçük öğünlerle besleyerek reflüyü azaltın.
- Sigara dumanından kesinlikle uzak tutun.
- Üst solunum yolu enfeksiyonlarına karşı hijyene ekstra özen gösterin.
Ne Zaman Acil Başvurulmalı?
- Nefes almada zorlanma (burun kanatlarının solunuma katılması)
- Beslenirken morarma veya aşırı terleme
- Kilo alımının durması
- Uyku apnesi benzeri nefes kesilmeleri
Takip Süreci
Hastalığın doğal seyrini izlemek için düzenli pediatrik pulmonoloji kontrolleri şarttır. Ağır vakalarda büyüme gelişimi, odyometri (işitme testi) ve yutma fonksiyonları değerlendirilir. Cerrahi sonrası %95’in üzerinde başarı oranı vardır ve komplikasyon riski %5’ten azdır.
