Laparoskopi, karın içi organlara ulaşmak için büyük cerrahi kesiler yerine küçük insizyonlar kullanılan minimal invaziv bir cerrahi yöntemidir. İlk kez 20. yüzyılın başlarında tanımlanan bu teknik, gelişen teknolojiyle birlikte günümüzde safra kesesi ameliyatlarından jinekolojik prosedürlere kadar geniş bir kullanım alanına sahiptir. Bu yazıda laparoskopinin nasıl uygulandığını, avantajlarını, risklerini ve hangi durumlarda tercih edildiğini detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Laparoskopi Nasıl Yapılır?
Laparoskopik cerrahi sırasında cerrah, karın duvarına 0.5-1 cm boyutunda birkaç küçük kesi yapar. Bu kesilerden birine laparoskop adı verilen ince bir tüp (içinde kamera ve ışık kaynağı bulunur) yerleştirilir. Diğer kesilerden ise cerrahi aletler (makas, forseps vb.) sokularak operasyon gerçekleştirilir. Karın boşluğunun görüntülenebilmesi için karbondioksit gazı verilerek bölge genişletilir.

Laparoskopinin Avantajları
Minimal invaziv bir yöntem olan laparoskopi, açık cerrahiye kıyasla pek çok avantaj sunar:

• Daha Az Ağrı: Küçük kesiler nedeniyle postoperatif ağrı belirgin şekilde azalır.
• Hızlı İyileşme: Hastalar genellikle 1-2 gün içinde taburcu olur ve normal aktivitelerine 1 haftada dönebilir.
• Düşük Enfeksiyon Riski: Büyük kesi olmadığı için yara yeri enfeksiyonu riski %70’e kadar azalır.
• Kozmetik Sonuçlar: Küçük kesiler iz kalmasını minimize eder.

Hangi Durumlarda Laparoskopi Tercih Edilir?
Laparoskopi, tanı ve tedavi amaçlı olarak birçok alanda kullanılır:

• Safra Kesesi Taşları: Kolesistektomi (safra kesesi alınması) işlemlerinin %90’ı laparoskopik yapılır.
• Apandisit: Komplike olmayan vakalarda laparoskopik apendektomi standarttır.
• Jinekolojik Ameliyatlar: Yumurtalık kisti çıkarılması, endometriozis tedavisi veya histerektomi.
• Mide ve Bağırsak Cerrahisi: Reflü cerrahisi, obezite ameliyatları (gastrik bypass).
• Biyopsi Alımı: Karın içi kitlelerin tanısında kullanılır.

Laparoskopinin Riskleri ve Komplikasyonlar
Her cerrahi işlemde olduğu gibi laparoskopinin de bazı riskleri vardır:

• Organ Yaralanması: Nadiren bağırsak veya damarların yaralanma riski (%0.1-2).
• Gaz Embolisi: Karbondioksit gazının kan dolaşımına karışması (çok nadir).
• Kanama: Özellikle damarsal yapıların yakınındaki işlemlerde görülebilir.
• Enfeksiyon: Tüm cerrahi işlemlerde olduğu gibi risk mevcuttur.

Ameliyat Sonrası İyileşme Süreci
Laparoskopik cerrahi sonrası iyileşme, açık ameliyatlara göre daha konforludur. Hastalar genellikle aynı gün yürüyebilir ve 24-48 saat içinde taburcu edilir. İlk bir hafta ağır kaldırmaktan kaçınmak, kesi bölgelerini temiz tutmak ve doktorun verdiği ağrı kesicileri düzenli kullanmak önerilir. Hafif egzersizler (yürüyüş) iyileşmeyi hızlandırırken, kontrolsüz fiziksel aktivite fıtık riskini artırabilir.

Kimler Laparoskopi İçin Uygun Değildir?

• Şiddetli kalp-akciğer hastalığı olanlar.
• Karın içi yapışıklığı (adhezyon) fazla olan hastalar.
• Kanama bozukluğu veya kontrolsüz hipertansiyonu bulunanlar.

Laparoskopi Öncesi Hazırlık
Ameliyattan önce hastadan 8-12 saat aç kalması istenir. Kan sulandırıcı ilaçlar (aspirin, warfarin) doktor kontrolünde kesilir. Enfeksiyon riskini azaltmak için özel bir sabunla duş alınması önerilebilir.

Laparoskopi, modern cerrahinin vazgeçilmez tekniklerinden biridir. Doğru hasta seçimi ve deneyimli bir cerrah ile komplikasyon riski minimize edilerek başarılı sonuçlar alınabilir.