Laminektomi Nedir?

Laminektomi, tıp literatüründe yer alan bir cerrahi müdahaledir ve kelime anlam olarak “omur laminası ameliyatı” demektir. Laminektomi, vertebral (omur) kemiğin omurilik kanalında çatı durumunda olan lamina ismindeki bölümün çıkartılma işleminin yapıldığı bir cerrahi prosedürdür. Büyük omurga ameliyatıdır. Ayrıca bu ameliyat, postlaminektomi sendromu (ameliyat sonrası meydana gelen özel bir durum) oluşmasına da sebep olabilir.

Laminektomi, bir diğer deyişle, lamina ismi verilmiş ve kişinin omurgasının omurunu meydana getiren iki tane küçük kemiğin çıkarılması-alınması işlemine yönelik olan cerrahi bir operasyondır. Laminektomi cerrahi prosedüründen, aynı zamanda, kişinin sırt bölgesinden kemik dikenlerinin alınabilmesi işleminde de faydalanılmaktadır. Ayrıca bu laminektomi operasyonu ile amaçlanan ise bel kemiği (kolon) veya omurilikteki çevresel sinirler (spinal sinirler) üstündeki baskının daha hafif seviyeye getirilebilmesidir.

Laminektomi Ameliyatı Hangi Hastalıklarda Yapılır?

Laminektomi ameliyatı yapılan durumlar, kişinin omurgası ile ilişkili olan durumlar olarak özetlenebilir. Bu noktada, kişinin belkemiğinde veya spinal sinirlerinde bir baskı oluşmuşsa, bu baskının düşürülebilmesi için laminektomi yapılabilir. Bu prosedür uygulanmadan öncesinde kişiler, genellikle bu sorunlara bağlı olarak şu semptomları yaşamaktadır:

• Bacaklarda ağrı şikayeti,
• Bacaklarda uyuşukluk hissi,
• Kalçada ya da bacaklarda ağırlık oluşması,
• Kalçada ya da bacaklarda kuvvetsizlik,
• Mesane veya bağırsak kontrolünde güçlük çekilmesi,
• Yürürken veya ayakta dururken kişinin yaşadığı semptomlarda artma olması.

Görülen bu semptomlar, kişilerde meydana gelen “spinal stenoz” (kıkırdak dokunun kaybolması) hastalığından kaynaklanmaktadır. Bu hastalığın semptomları bir zaman sonra tipik şekilde kötüleşme gösterir. Dolayısıyla bu semptomlar daha kuvvetli bir duruma geldiğinde veya hastanın günlük hayatına engel teşkil etmeye başladığında genelde cerrahi operasyon gerekir ve laminektomi yapılması tavsiye edilir.

Laminektomi Nasıl Yapılır?

Laminektomi ameliyatı yapılışı ile ilgili genel adımlar şu şekildedir:

• Ameliyat için hasta, genel anestezi verilerek uyutulur. 
• Hasta, ameliyat masası üzerine yüzüstü pozisyonda yatırılır. 
• Cerrahi bölge, antiseptik özellikte bir sıvı ve steril bir örtü kullanılarak laminektomi prosedürü için hazır hale getirilir. 
• Cerrah, hastanın boynunda ve sırtının tam orta kısmında bir kesi yapar ve ameliyata başlar. 
• Bu sırada kaslar, deri ve kemik bağ dokusu çok dikkatli bir şekilde kenara doğru çekilir. 
• Hastanın lamina ismindeki kemiklerinin bir kısmı veya tamamı çıkarılır ve alınır. 
• Kişide kemik dikenleri, disk fragmanları ve hasar görmüş durumda olan yumuşak dokular da cerrah tarafından alınır.
• Aynı zamanda cerrah, omurgada “spinöz” denilen sivri bölümü de alır. 
• Sonrasında spinal sinirlere biraz daha çok yer açabilmek için spinal kolon (belkemiği) açıklık kısmı daha geniş bir şekle getirilir.
• Bazı durumlarda ise doktor, hastanın omurgasının stabilitesini sağlayabilmek amacıyla hastaya iki omurun kaynaştırılması işlemini uygulayabilir. 

Laminektomi Yan Etkileri ve Riskleri

Laminektomi komplikasyonları ve riskleri, her ameliyatta olabildiği gibi bu ameliyatta da olasıdır. Laminektomi prosedüründe en yaygın şekilde görülen komplikasyon ve riskler ise şu şekilde sıralanabilir:

• Enfeksiyon oluşması,
• Kan kaybı yaşanması,
• Kan pıhtısı meydana gelmesi,
• Hastanın bünyesinin anesteziye karşı reaksiyon göstermesi,
• Hastanın bünyesinin verilen ilaçlara karşı reaksiyon göstermesi,
• Omurilikteki çevresel sinirler üzerinde hasar oluşması,
• Solunum problemleri yaşanması,
• Ağrı şikâyeti,
• Güçsüzlük,
• Atardamar hasarı olması,
• His kaybı yaşanması,
• Semptomların veya ağrı şikayetinin tekrar baş göstermesi.

Laminektomi Sonrası

Laminektomi sonrası, hastanın iyileşmesi gözlemlenirken ortalama 2 saat kadar müşahede altına alınır. Bu süre sonunda da hasta bir odaya geçirilir. Hastanın rahatsızlıklarının ortadan kaldırılabilmesi için laminektomi sonrası ağrı kesici ilaçlar verilir. Eğer hastaya spinal füzyon (iki omurun kaynaştırılması işlemi) uygulanmamışsa, iyileşme süreci içerisinde hastanın kalkıp yürüyebilmesi için hastane personeli yardımcı olur. Pek çok hasta, bu operasyon ardından hareket etmede ve uyumada zorluk yaşar.

Ayrıca laminektomi ameliyatı sonrası hastaların daha kolay şekilde hareket etmesine ve daha iyi dinlenebilmesine yardımcı olacak tavsiyeler şu şekilde sıralanır:

• Hastanın dizlerinin ve boyun kısmının altına bir yastık koyması ve sırtüstü pozisyonda yatması,
• Dizler arasına doğru bir yastık koyması ve yan şekilde uzanması,
• Yataktan kalkma sırasında kollarını kullanması ve bu sayede vücudunu desteklemesi,
• Gövde bölümünün pozisyonunu değiştirmeden veya herhangi bir şekilde hareket etmeden öncesinde hastanın karnını sıkması,
• Gövde kısmını, omuzlarından ve kalçalarından döndürmekten kaçınması,
• Hastanın belinden bir biçimde değil, kalçasından eğilmesi olarak sıralanmaktadır.

Çocuklarda Laminektomi

Çocuklarda laminektomi, 10 yaş altında tavsiye edilmemektedir. 10 yaş altındaki çocuklarda kemik gelişiminin yeterli seviyede olmaması nedeniyle Laminektomi sonrası kemik eğilmeleri ve omurlarda rotasyonlar meydana gelebilir. Bu nedenle 10 yaş altındaki kişilere mecburi olmadıkça Laminektomi uygulanması tavsiye edilmez.

Total laminektomi operasyonları, uzun dönem içerisinde kamburluk meydana gelme riski barındırdığı için hem çocuk yaştaki hastalarda hem de kambur boynu bulunan hastalarda önerilmemektedir. Çocuk modellerde olası riskler arasında yüklenme noktasının çok geri doğru gitmesi yüzünden omurganın boynun iç kısmında kalan bölümünde beldeki çukurluğun artması sorunu görülebilir. Ayrıca yine aynı sebepten orta seviyede ya da alt seviyede kamburluk olabilir.