Kulak İltihabı

Kulak iltihabı, kulağın üç bölümünden birinde oluşan enfeksiyon durumu olup medikal yöntemler ile tedavi edilmektedir

Kulak İltihabı Nedir?

Kulak iltihabı toplumda sık görülen ve kişinin günlük yaşamını ciddi anlamda sıkıntıya sokabilen durumlardan biridir. Kulak iltihabını açıklamadan önce kulak anatomisinden bahsetmekte fayda vardır.

Kulak, genel hatlarıyla iç kulak, orta kulak ve dış kulak olmak üzere üç bölüme ayrılır. Dış kulak, kulak kepçesinden başlayarak kulak zarına kadar devam eden kısımdır.

Orta kulak, kulak zarı ve boşluklu bir yapıdan oluşur. Bu boşluklu yapı içerisinde çekiç, örs ve üzengi adı verilen küçük kemik yapıları vardır. Bu kemik yapıları dış kulaktan gelip orta kulağa yayılan sesi iç kulağa taşımakla görevlidir.

Kulağın üç bölümünden birinde meydana gelecek enfeksiyon durumu sonucunda kulak iltihabı meydana gelir. Enfeksiyonun kaynağı mikroorganizma temellidir. Bakteriyel, virüs kaynaklı veya mantar enfeksiyonları kulak iltihabına neden olmaktadır.

Kulak iltihabının ani başlayıp hızla ilerleyen türüne akut kulak iltihabı, uzun süreden beri var olan ve daha hafif seyreden türüne ise kronik kulak iltihabı denir.

Kulak iltihabına neden olan mikroorganizmalar direkt kulak ile veya genzin etkisi ile kulağa yerleşerek hastalık oluşturur.

Kulak iltihabı genellikle çocukluk döneminde sık görülen bir hastalıktır. Bunun nedeni çocukların bağışıklık sistemindeki gelişmeme durumu ve kulak ile yutaktaki anatomik yapıların kısalığı- küçüklüğü etkilidir.

Kulak İltihabı Belirtileri Nelerdir?

Kulak iltihabında kişide en sık görülen belirti kulakta şiddeti değişebilen boyutta bir ağrı varlığıdır. Enfeksiyon etkisiyle meydana geldiği için kişide ateş yüksekliği, hassasiyet, huzursuzluk, işitme kalitesinin bozulması ve kaybı, kulak ve etraf dokularda dolgunluk hissi gibi şikayetlere neden olur. 

İç kulak iltihabında kulak zarını aşan ve dışarı doğru akıntı oluşturabilecek şekilde bir akıntı da görülebilmektedir. Bu akıntı bazen yoğun kıvamlı veya kanlı da olabilir. Ayrıca akıntı kötü kokulu da olabilmektedir. 

Her kulak iltihabında işitme azlığı veya kaybı olması gerekmemektedir. Kimi zaman kişi sadece kulağındaki hafif şiddetteki bir ağrıya bağlı da hastaneye başvurabilmektedir. 

Bazen kişide hiç ağrı oluşmadan sadece kulaktaki hafif bir işitme kaybı da kulak iltihabı lehine sonuçlanabileceği için kulaktaki işitme kayıplarında veya ağrı durumunda doktora başvurmakta fayda vardır. 

İç kulakta hem işitme için hem de vücudun duruş dengesi için önemi olan yapılar olduğu için iç kulak iltihabında kişide ağrı, akıntı, işitme kaybı, vücut denge sorunları ve kulak çınlaması görülebileceği unutulmamalıdır. 

Kulak İltihabı Nedenleri Nelerdir?

Kişide meydana gelecek kulak iltihabında etkenlerin belirlenmesinde iltihabın hangi kulak yolunda olduğunun etkisi oldukça fazladır. 

Dış kulak iltihabında kişinin fazlaca su ile ve basınç ile teması etkili rol oynamaktadır. Halk arasında yüzücü kulağı olarak bilinen bu durumda kişi sık olarak yüzdüğü zaman, zamanla dış kulak yolunda suya hassasiyet gelişmektedir. 

Yetişkinlerde orta kulak iltihabında ise orta kulağa östaki borusu aracılığıyla gelen mikroorganizmaların orta kulak boşluğunda yerleşmesi etkilidir. Orta kulakta iltihabi durum gelişmesinde mikroorganizmaların bulunması her zaman gerekmez. 

Kimi zaman genizde tıkayıcı bir mekanizma orta kulaktaki basıncı arttırır. Bu da çeşitli mekanizmalarla enflamasyona ve iltihaba neden olur. Böyle bir durumda kulakta mikroorganizmalar yerleşik halde olmasa da seröz sıvıdaki iltihaplanma ile bakteri, virüs olmadan iltihap oluşur. 

İç kulak iltihabında rol oynayan mikroorganizmalar iç kulaktaki işitme ve dengeden sorumlu yarım daire kanallarını etkileyerek hem işitmede hem de kişinin vücut dengesini sağlamasında sorunlara neden olur. Kişide yürümede zorlanma, kulakta çınlama gibi durumlar görülür. 

Kulak İltihabı Teşhisi

Kulak iltihabı teşhisinde öncelikli olarak yapılması gereken hastadan hastalık öyküsünün alınmasıdır. Bunun için hastaya belirli sorular sorulabilir. 

Şikayetlerinin ne kadar süredir devam ettiği, herhangi bir enfeksiyon sonrasında şikayetlerinin gelişip gelişmediği ilk sorulması gerekenlerdendir.

Kulak ağrısına işitme kaybının eşlik edip etmediği, ağrı ile akıntı olup olmadığı ve akıntı varsa akıntının niteliği hakkında bilgi edinilmelidir. Akıntının kötü kokulu olması da hangi kulak bölümüne bağlı olarak akıntı görüldüğünü anlamada önemlidir. 

Anamnez ardından fizik muayeneye geçilir. Fizik muayenede kulakta hiperemi, akıntı olup olmadığına bakılmalıdır. Bunlardın incelemesinden sonra laboratuvar tetkiklerine bakılır. 

Laboratuvar tetkiklerinde enfeksiyon incelemesi yapılır. Bunun için hastadan tam kan, biyokimya, CRP parametrelerine bakılır. Bu ölçümler genellikle akut yani yeni başlangıçlı bir kulak iltihabının teşhisinde yeterli olmaktadır. 

Fakat kronik yani uzun zamandır var olan kulak iltihabının değerlendirilmesi için işitme testleri de gerekebileceği bilinmelidir.

Kulak İltihabı Tedavisi

Kulak iltihabı olan hasta tedavi edilirken unutulmaması gereken durum amacın enfeksiyonu bitirmek olduğudur. Kişinin şikayetlerinin azaltılıp ağrısının dindirilmesi gerekir.

Dış kulak bölümünde meydana gelmiş olan enfeksiyon için öncelikle kişide dış kulağın mikrop üremesini en aza indirecek seviyede hijyenik olmasına çalışılır. Böylece tedavi başarısında artış olur. Ardından dış kulakta enfeksiyona neden olan mikroorganizma belirlenir.

Bu belirlendikten sonra bakteriyel enfeksiyon için antibiyotikler, virüse bağlı enfeksiyonlar için antiviral ilaçlar mantara bağlı enfeksiyonlar için de antifungal içerikli kulak damlaları kullanılabilir.

Bu damlalara ek olarak kişide iltihabı mekanizmanın gerilemesi amacıyla steroid ihtiva eden ilaç grupları da kullanılabilir. Kişide büyük boyutta ve ağır seyirli enfeksiyon durumunda kulak damlası şeklinde kullanılacak antibiyotikli damlaya ek olarak sistemik antibiyotik tedavisi yani tablet formunda antibiyotik tedavisi uygulanabilir.

Ayrıca kişide kulak akıntısı mevcutsa bunun temizliği için kulak küreti kullanımı da önerilmelidirYoğun kulak ağrısı çeken kulak iltihabı hastasında ise ağrı kesici kullanımı da gerekebileceği de unutulmamalıdır.

Kulak İltihabı Tedavi Edilmezse

Kulak iltihabının tedavisinin aksatılması hastalığın ileride kronikleşmesine neden olabilir. Kulak iltihabı zararları büyük boyutta olabilecek hastalıklardandır. Hafif vakalarda tedaviye gerek olmayabilirken şiddetli vakalarda antibiyotik tedavisi gereklidir. 

Özellikle iç kulak iltihabının geciktirilmeden tedavi edilmesi gerekir. Aksi halde işitme kaybı veya beyin hasarına neden olabilir. Çocuklarda orta kulak ve iç kulak iltihaplarının tedavisinin yapılması gerekir. Bunun için etken olan mikroorganizmaya uygun tedavi planlanmalıdır. 

Kişide şikayetlerin ağırlığına bağlı olarak kişide hasar oluşup oluşmayacağı da öngörülebilir. Özellikle işitmede azalma, akıntı gibi iltihaba bağlı şikayetler dikkate alınmalı ve hastaya, hastalığının şiddetine bağlı olarak tedavi uygulanmalıdır. 

Kulak İltihabına Ne İyi Gelir?

Kulak iltihabı olan kişilerde belirli uygulamalarla kişideki ağrının azaltılması uygundur. Bu aşamada ağrıyan kulağa uygulanacak sıcak bez ile ağrıda azalma sağlanabilir. 

Yaşam koşulları, mikroorganizmaya maruziyeti doğrudan etkileyen durumlardandır. Temiz koşullardaki yaşamın sağlanabilmesi de enfeksiyona bağlı hastalıkların azaltılmasında etkili olur. 

Kulakta akıntısı olan kişilerin bu akıntıyı kulak bölgesinden uzaklaştırması gerekir. Bunun için nemli bir pamuk ile akıntının birkaç defa temizlenmesi uygun olacaktır. 

Kulak iltihaplarına iyi gelebilecek belli bitkisel çözümler de uygulanabilir. Bitkisel çözümlerden en bilineni sarımsağın suyunun çıkarılması ile uygulanan yöntemdir. 

Bu yöntemde suyu sıkılan sarımsağın ağrıyan kulağın içine damlatılması ağrıyı azaltıcı etki edebilir. Bu işlem yapılırken sarımsak suyunun çok olmamasına özen gösterilmesi gerekir. Bu işlem için en fazla üç damla suyun günlük olarak damlatılması ağrıyı azaltacaktır. 

Tüm bu yöntemlerin arasında en etkili olanı tabi ki şikayetlerin başladığı süreçte aksatmadan doktora başvurmaktır. Böylece hastalığın daha kötüleşmesinin de önüne geçilmiş olur. 

Kulak İltihabına Ne İyi Gelmez?

Kulak iltihabında ağrıyan kulağa çubukla veya başka sivri bir cisimle müdahale etmek oldukça tehlikeli olabilir. Enfeksiyonun daha fazla yayılmasına neden olabilir. Bunda akıntıdaki mikroorganizmanın kulak çubuğu yoluyla kulağın daha içlerine iletilmesi etkili olur.

Kulak iltihabının hasta tarafından ciddiye alınması gerekir. Çünkü her ne kadar küçük ve basit bir hastalık gibi görünse de şiddetli geçen veya iç kulağa yayılmış enfeksiyonların kişide sağırlık veya beyin hasarı oluşturma gibi etkileri vardır.

Kulak, işitme ve vücut dengesinde görevli olan bir yapı olduğu için iltihabi durumunda kişide daha ciddi hadiselere neden olacağı unutulmamalıdır.

Kulak İltihabı İlaçları

Kulak iltihabında ilaç kullanımında iltihabın olduğu kulak bölgesinin neresi olduğunun büyük önemi vardır. Dış kulak iltihabında analjezik ilaçlarda non steroid antiinflamatuar ilaçlar yeterli gelebilirken orta kulak ve iç kulak iltihabında analjezik ilaçlar yeterli gelmeyecektir.

Orta ve iç kulak iltihabında antibiyotiklerin yeri vardır. Antibiyotiklerden özellikle geniş spektrumlu ampirik antibiyotik tedavisi iltihabın gerilemesini ve kurumasını sağlar. Antibiyotik tedavisine yanıt vermeyen hastalarda virüs veya mantar kaynaklı enfeksiyon olabileceği unutulmamalıdır.

Analjezik yani ağrı kesici ilaçlardan olan ibuprofen veya asetaminofen gibi ilaçlar ağrının kesilmesinde faydalı olmaktadır. Orta kulak iltihabı dış kulak iltihabına göre daha ağır seyreder. Orta kulak iltihabındaki ağrı daha fazladır. Bu nedenle daha şiddetli ağrı kesicilerin kullanılması faydalı olacaktır.

Çocuklarda Kulak İltihabı

Kulak iltihabını en sık görüldüğü yaş grubu çocuk yaş grubudur. Çocuk yaş grubunda özellikle östaki borusundaki düzleşme ve kısalık nedeniyle mikroorganizmaların kulağa yerleşme ihtimali daha fazla olmaktadır. 

Çocukluk döneminde özellikle kulakta dolgunluk, ağrı, ateş, huzursuzluk gibi durumlar ile ailede doktora başvuru aşaması başlar. Kronik, ağır seyirli kulak iltihabında bu şikayetlere ek olarak akıntı da görülmektedir. 

Hastalığın teşhisinde anamnez, fizik muayene ve laboratuvar bulguları kullanılır. Ayrıca kronikleşmiş vakalarda işitme testlerinin yapılarak kulak iltihabına bağlı işitmede azalma veya kayıp olup olmadığı incelenmelidir. 

Kulak İltihabı için Hangi Doktora Gidilmeli?

Kulak iltihabı kişide kulak ağrısı, akıntısı, çeşitli şiddetlerde işitme kaybı, denge sorunları, kulakta dolgunluk, gibi kişinin yaşamını sıkıntıya sokabilecek etkilere sahiptir. 

Bu nedenle kişide kulak ağrısı başlangıcında bile hastane başvurusu oldukça önemlidir. Özellikle iç kulak iltihabında kişideki enfeksiyonun ilerleyerek beyin dokusunda hasara neden olabileceğinin de akılda tutulması gerekmektedir. 

Orta kulak iltihabı oluşum mekanizmalarından biri de östaki borusundan orta kulağa ulaşan enfeksiyon kaynağının orta kulakta yerleşerek hastalık yapmasıdır. Bu durum özellikle östaki borusunun anatomik yapısına bağlı olarak kolaylaşıp zorlaşabilir. 

Çocuklarda östaki borusu daha kısa yapıda olduğu için çocuk yaş grubunda orta kulak enfeksiyonu görülme ihtimali de artar. Bu nedenle küçük çocuklarda sık olarak orta kulak iltihabı (otitis media) görülür. 

Çocuklukta geçirilen orta kulak iltihabı durumları ileride işitme azlığı veya kaybına neden olarak kişide hasar bırakabileceğinden çocukluk çağı kulak ağrılarının ve akıntılarının dikkate alınması gerekir. Böyle bir şikayette başvurulması gereken bölüm Kulak, Burun ve Boğaz Hastalıkları (KBB) bölümüdür. 

Kulak Burun ve Boğaz Hastalıları uzmanı tarafından kulak iltihabı tanısı konduktan sonra doktor tarafından tedavi süreci başlatılır. 

Makaleyi faydalı buldun mu?
1
0
Makeleyi Paylaşın

Kulak İltihabı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Kulak İltihabı Kaç Günde Geçer?

Kulak iltihabının süresi ağır veya hafif olmasına bağlı olarak değişmektedir. Hafif vakalarda 3-7 günde geçebileceği gibi daha ağır seyreden durumlarda, kronikleşirse 14-21 günde ilaç tedavisi ile gerileyebilir.

Dr. Gülen Bozyiğit

Kulak İltihabı Baş Ağrısı Yapar Mı?

Kulak, baş boyun bölgesi ile ilişkili olan yapılar içermektedir. Bu nedenle baş boyun bölgesindeki hastalıklar kulağa ağrı yapabileceği gibi kulak bölgesindeki ağrı, iltihap da baş bölgesine yansıyan ağrılara neden olabilir. 

Dr. Gülen Bozyiğit

Kulak İltihabı Nasıl Temizlenir?

Kulak iltihabında akıntı varsa akıntının nemli pamukla iyice temizlenmesi gerekir. Temizleme gün içinde sık sık yapılmalıdır. Temizleme işleminde sivri uçlu cisimler veya kulak kürdanları kullanılmamalıdır.  

Dr. Gülen Bozyiğit

Kulak İltihabı Baş Döndürür Mü?

Kulak bölgesi ile baş bölgesinin ortak sinir bölgeleri bulunmaktadır. Bu nedenle kulak bölgesindeki iltihabın baş ağrısı, baş dönmesi gibi durumlara neden olduğu bilinmektedir. Fakat her baş dönmesi kulak iltihabı nedenli olmayabilir. Her an baş dönmesi yaşıyorsanız doktora gidilmesinde fayda vardır.

Dr. Gülen Bozyiğit