Kolektomi, kalın bağırsağın bir bölümünün veya tamamının cerrahi yöntemle çıkarılması işlemidir. Ülseratif kolit, Crohn hastalığı, kolon kanseri veya ciddi divertikülit gibi durumlarda uygulanan bu ameliyat, hastaların yaşam kalitesini artırmayı hedefler. Ancak hamilelik planlayan kadınlar, ameliyatın doğurganlık üzerindeki etkileri konusunda endişe duyabilir.

Kolektomi Sonrası Anatomik Değişiklikler
Ameliyat sırasında bağırsakların yeniden konumlandırılması veya rektumun bir kısmının çıkarılması, pelvik bölgedeki organların pozisyonunu etkileyebilir. Bu durum, rahim ve yumurtalıklara baskı yaparak geçici inflamasyona yol açabilir. Ancak modern cerrahi tekniklerle yapılan kolektomilerde kalıcı anatomik bozukluk riski oldukça düşüktür.

Doğurganlığı Etkileyen Faktörler
Kolektominin doğrudan yumurtalık rezervini veya hormon üretimini azalttığına dair bilimsel bir kanıt bulunmamaktadır. Ancak ameliyat sonrası gelişebilen yapışıklıklar, fallop tüplerinde tıkanıklığa neden olabilir. Bu risk, açık cerrahi yerine laparoskopik yöntem tercih edilerek minimize edilebilir.

Hamilelik Planlama ve Zamanlama
Cerrahi sonrası en az 6-12 ay beklemek, vücudun iyileşmesi ve hormonal dengenin normale dönmesi için önerilir. Bu süreçte:

• Demir ve B12 vitamini seviyeleri kontrol edilmeli (bağırsak emilim bozukluğu riskine karşı).
• Pelvik taban kaslarının güçlenmesi için fizyoterapi desteği alınmalı.
• Gebelik öncesi mutlaka gastroenterolog ve kadın hastalıkları uzmanı konsültasyonu yapılmalı.

Hamilelik Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Beslenme: Bağırsak emilim yüzeyi azalmış hastalarda prenatal vitamin takviyesi şarttır.
• Takip: Düşük riskini önlemek için erken dönemde Doppler ultrason ile uterin arter akımları değerlendirilmeli.
• Doğum Şekli: Rektum cerrahisi geçirenlerde vajinal doğum, anal sfinkter hasarı riski nedeniyle önerilmez. Planlı sezaryen tercih edilmelidir.

Ameliyatın Olası Riskleri

• Erken Doğum: İltihabi bağırsak hastalığı olanlarda aktif hastalık dönemi, erken doğum riskini artırabilir.
• Düşük: Cerrahi stres veya beslenme yetersizliği ile ilişkili olabilir, ancak direkt ameliyata bağlı değildir.

Kolektomi geçirmiş kadınların büyük çoğunluğu, doğru planlama ve multidisipliner takiple sağlıklı bir hamilelik süreci yaşayabilir. Ameliyat öyküsü olanların gebelik öncesi detaylı değerlendirme yaptırması kritik önem taşır.